Oudere mensen krimpen: wat kun je doen om dat te voorkomen?
Oudere mensen worden kleiner, soms krimpen ze in de loop van hun leven zelfs 10 centimeter. Wat kun je doen om dat proces af te remmen?
Als een zeventigplusser een nieuw paspoort aanvraagt en zijn of haar lengte moet invullen, zal ongetwijfeld de vraag opkomen: ben ik nog net zo lang als vroeger? Kinderen groeien, tot ze volwassen zijn, om uiteindelijk te krimpen als zij een hoge leeftijd bereiken. Hoe kan dat? En is krimpen te voorkomen?
Fysiotherapeut Richard van Amstel is duidelijk. “Alles wat ouder wordt, krimpt”, zegt hij. Het krimpen heeft te maken met een biologisch proces van ouder worden.
Oudere botten verliezen kalk, en daardoor hun kracht en vitaliteit. Ze drogen als het ware uit. “Veel mensen hebben ook nog eens last van osteoporose”, vertelt hij. Dit is een aandoening waarbij de botten zwakker of poreuzer zijn dan normaal. “Het komt vooral voor bij oudere mensen. Vrouwen kampen er vaker mee dan mannen; dat heeft weer met hormonen te maken. Het kan ook in de familie zitten en dus erfelijk zijn.”
Door kalkverlies zakken botten in en krimpen we, maar we kunnen ook ‘kleiner’ worden door andere factoren. Door de zwaartekracht staat er druk op ons lichaam, legt Van Amstel uit. Die zwaartekracht heeft overdag het meeste invloed: wanneer we bezig zijn en rechtop staan, worden onze wervelschijven, de zachte ‘veerkrachtige schijven’ tussen de wervels, ingedrukt.
Als we ’s nachts gaan liggen, wordt de rug weer ontlast. “Onze lengte zal dus in de ochtend anders zijn dan in de avond”, aldus Van Amstel. “Maar dan hebben we het over millimeters.” Deze wervelschijven slijten trouwens ook in de loop der jaren.
Drinken en bewegen
Hoeveel een mens krimpt, verschilt per persoon. “Sommige mensen kunnen 10 centimeter krimpen in hun leven”, zegt Van Amstel. Het is ook niet per se zo dat mensen met ‘staande’ beroepen sneller krimpen. “Bij het zitten ligt er nog meer druk op de ruggewervels. Afwisseling tussen zitten en staan is het best.”
Maar dan de hamvraag: hoe kunnen we het onvermijdelijke krimpproces afremmen? “Gezond leven is het belangrijkst. Zorg dat je geen tekort aan kalk hebt en drink voldoende, dit voorkomt uitdroging”, adviseert Van Amstel. “Zo krijgen mensen met osteoporose te horen dat ze kalkhoudende voedingsmiddelen moeten eten zoals kaas en yoghurt.”
Kun je niet gewoon lekker lang op bed blijven liggen om het krimpen tegen te gaan? “Bewegen en sporten zijn juist goed”, zegt Van Amstel. “Het klinkt simpel, maar als de botten bezig worden gehouden, blijven ze het doen.” Hij noemt astronauten als voorbeeld: “Zij moeten, nadat ze gewichtloos zijn geweest, hun spieren en botten langzaam weer gaan belasten. Hun botten zijn namelijk niet meer gewend gewicht te dragen door het gebrek aan zwaartekracht.”
En staan en zitten kan worden afgewisseld om de rug en wervels gezond te houden. Een extra tip van Van Amstel: ga elke dag één minuut met je hakken, billen, schouders en hoofd recht tegen de muur staan, dan ga je nooit krom lopen, wat ook slijtage kan veroorzaken.
“Maar uiteindelijk krimpen we allemaal een beetje”, aldus Van Amstel. Hij vergelijkt het met een sinaasappel: “Een oude is kleiner en rimpeliger dan een jonge. Dat heeft allemaal met uitdroging en ouderdom te maken.”