Amazonebranden maken opvallend veel kinderen ziek

In mei en juni zijn in de regio van de Amazonebranden dubbel zoveel kinderen in het ziekenhuis opgenomen met ademhalingsproblemen als in gebieden zonder branden. Vooral in Pará, Rondônia, Maranhão en Mato Grosso – de belangrijkste Braziliaanse deelstaten die door de bosbranden worden getroffen – belandden 2.500 kinderen meer in het ziekenhuis dan in de deelstaten zonder bosbranden.

Het afbranden dient om bossen te kappen en ruimte vrij te maken voor landbouwactiviteiten. Het brandseizoen vindt plaats in de droge periode, van augustus tot oktober. Het kappen en afbranden is vaak illegaal.

De gegevens over de ziekenhuisopnames komen uit een rapport dat de Oswaldo Cruz-stichting (Fiocruz), het belangrijkste onderzoekscentrum voor volksgezondheid in Brazilië, deze maand heeft gepresenteerd. Aan de studie, die werd geleid door het Observatorium voor Klimaat en Gezondheid van Fiocruz, werkten onderzoekers mee van de Universiteit van São Paulo en de Staatsuniversiteit van Mato Grosso.

Er sterven ook meer kinderen als gevolg van ademhalingsproblemen, stelt de studie vast. In de deelstaat Roraima stierven bijvoorbeeld 1.427 kinderen per 100.000 in de eerste helft van 2018. In dezelfde periode dit jaar steeg het aantal tot 2.398.

De onderzoekers kruisten gegevens over ziekenhuisopnames voor luchtwegaandoeningen in gemeenten in het Amazonegebied met gegevens over ontbossing in de regio. Data van het Ziekenhuisinformatiesysteem werden gekoppeld aan modellen van het Nationaal Instituut voor Ruimteonderzoek en het Nationaal Meteorologisch Instituut.

De studie kon enkel gegevens van mei en juni gebruiken, de meest recente gegevens, en toont dus een voorlopig beeld, merkt coördinator Christovam Barcellos (Fiocruz) op. “Voor een volledige evaluatie van het droge seizoen moeten we wachten tot het einde van het brandseizoen. Het is mogelijk dat deze cijfers erger worden.”

“De impact zagen we eerst in alle overbevolkte steden in de Boog van de Ontbossing”, zegt Barcellos. Die regio, die van het zuidoosten van Pará tot Acre loopt, heeft de hoogste ontbossingspercentages in het Amazonegebied en kent dus een groot aantal branden. “Kinderen die in deze gebieden wonen, hadden 36 procent meer kans om in het ziekenhuis te worden opgenomen voor luchtwegaandoeningen.”

Kinderen zijn extra gevoelig voor aandoeningen aan de luchtwegen omdat hun immuun- en ademhalingssysteem zich nog steeds ontwikkelen en ze sneller ademen. Fijn stof dat vrijkomt bij de branden kan schadelijker zijn voor jonge kinderen omdat het hun diepste luchtwegen bereikt.

“Dit veroorzaakt ontstekingen, verhoogt de slijmproductie en doorbreekt de barrière waarmee de bronchiën de long beschermen tegen infecties, waardoor gemakkelijker longontstekingen ontstaan”, zegt Adelmir Machado, een arts en professor aan de Federale Universiteit van Bahia, die niet betrokken was bij de studie.

Niet alleen chronische astma- en allergiepatiënten worden getroffen. Ook ouderen zijn kwetsbaar. De vervuiling kan cardiovasculaire en stofwisselingsziekten doen ontstaan of verergeren, ongeacht de leeftijd. Het is zeer waarschijnlijk dat deze patiënten niet in de cijfers opdoken omdat ze niet in het ziekenhuis terechtkomen, zegt Machado.

“Inwoners uit inheemse gemeenschappen en riviergebieden moeten dagenlang stappen of met de kano reizen (om een arts te zien, IPS)”, zegt ook Barcellos. “De gezondheidszorg zou zelf naar deze mensen moeten gaan. Het is veel goedkoper en effectiever om mensen in de eerstelijnszorg te behandelen dan in een ziekenhuis.”

Voor Machado gaat het onderzoek over meer dan gezondheid. “Er zijn ook kosten voor de families met kinderen die niet naar school kunnen, en voor de verzorgers van deze kinderen die niet aan het werk kunnen.”