Actievoerders kaarten seksisme in SMAK aan: ‘Genoeg is genoeg’

“Wij, kunstenaars, studenten en alumni uit Gent, kaarten de mannelijke hegemonie en de aanhoudende cultuur van stilte in en rond de muren van SMAK aan.” 

Dat staat te lezen in een brief die vrijdagavond zal worden verspreid bij een stille protestactie in het museum tijdens de openingsavond van de tentoonstelling Correspondances: Ronny Delrue in dialoog. Ze omschrijven het SMAK als een instelling met “een geschiedenis en een heden van mannelijke directeurs, mannelijke woordvoerders en mannelijke artiesten”, met “Jan Hoet op het plein, Jan Fabre op het dak en Ronny Delrue aan de muren”.

Advocaat

Fabre kwam vorig jaar in opspraak toen een aantal danseressen hem van grensoverschrijdend gedrag beschuldigden. Delrue, wiens tentoonstelling de aanleiding voor het protest vormt, is volgens de actievoerders een kunstenaar van wie beweerd wordt dat hij “geassocieerd wordt met seksisme en grensoverschrijdend gedrag”. 

Delrue (62) ging vorig jaar, na een loopbaan van 42 jaar als docent bij LUCA School of Arts, met pensioen, volgens geruchten na klachten omtrent grensoverschrijdend gedrag. 

Delrue ontkent dat. “Er is tegen mij geen enkele klacht. Er is geen enkel feit dat mij ten laste wordt gelegd. Er zijn alleen geruchten en insinuaties.” LUCA geeft aan dat Delrue inderdaad met pensioen is, maar dat niet wordt gecommuniceerd over concrete personeelsdossiers. 

“Wat ik te horen krijg, zijn suggesties, geen aanklachten”, reageert SMAK-directeur Philippe Van Cauteren. “Dat is voor mij geen reden om een genomen beslissing te herzien.” Delrue heeft inmiddels een advocaat onder de arm genomen. “Als de stille actie gaat over het beleid van het SMAK, zal ik mij daarbuiten houden. Maar als mijn naam wordt besmeurd, zal ik een rechtszaak aanspannen.”

Pamflet

De actievoerders benadrukken dat ze geen kunstenaar viseren, maar de structurele problemen bij SMAK willen aankaarten. “Wij verspreiden noch bevestigen geruchten”, vertelt een van de actievoerders, die anoniem wenst te blijven. “Wij willen niet geassocieerd worden met deze geruchten of er uitspraken over doen.” 

Het enige doel van de actievoerders is de aandacht vestigen op “structureel seksisme in SMAK”. De demonstranten zullen, gekleed in T-shirts met daarop slogans als “#smakistestil”– een verwijzing naar #smakisteklein, waarmee het museum aankaart dat het huidige gebouw te klein is –, “What about our correspondence?” en “Your silence will not protect you/us/much” een “symbolische barrière” vormen in het museum. 

De actievoerders voeren cijfers aan om hun punt kracht bij te zetten. Dat het museum alleen mannelijke directeurs heeft gekend, dat slechts 11 van de 66 (15 procent) solotentoonstellingen van de afgelopen tien jaar gewijd waren aan vrouwelijke kunstenaars en dat de elfkoppige Raad van Bestuur Vrienden van het SMAK slechts twee vrouwen telt, moet hun punt kracht bijzetten. 

“Genoeg is genoeg. We willen verandering zien. Vrouwen zijn meer dan muzen voor de kunsten. Vrouwen zijn meer dan materiaal voor een groepstentoonstelling. Vrouwen zijn meer dan potentiële assistenten van mannelijke artistieke directeurs.”

“Er zijn meerdere pogingen ondernomen om hierover met SMAK in gesprek te gaan”, stellen ze. “Onze vraag is tot op heden nog niet beantwoord.” 

Welles nietes

Van Cauteren betreurt “de pamflettaire manier” waarop de actievoerders hun mening uiten. “Ik heb er geen probleem mee dat mensen zich kritisch uiten tegenover het SMAK. Ik ben de eerste om met hen en met alle partijen die hierbij betrokken zijn een dialoog aan te gaan. Maar het moet een inhoudelijk debat zijn, geen welles-nietesspelletje, geen moddergevecht. Wij weten dat er nog werk aan de winkel is in de kunstensector, maar ik sta achter ons denken en handelen.” 

De actievoerders willen ook “iedereen die zich betrokken voelt” uitnodigen voor een debat op 28 november.