HET DEBAT. Ziet u het zitten: een BeNeLiga met Belgische en Nederlandse clubs?

“Deze week was ik in de perszaal van Standard. De algemene teneur was daar dezelfde als bij de Nederlandse journalisten: ‘Wie zit er te wachten op zo’n BeNeLiga?’ De logische countervraag was dan: ‘Wie zit er te wachten op Standard-Waasland-Beveren?’”

“Maar laat ons eerlijk zijn: dat soort emotionele argumenten zijn op dit moment niet relevant voor de Belgische en Nederlandse clubs die de haalbaarheid van zo’n lagelandencompetitie bestuderen. Het draait om twee zichzelf potentieel versterkende elementen. Een betere competitie, die (veel) meer geld moet opbrengen. Dat lijkt ook mogelijk via de BeNeLiga, zegt een eerste studie van onderzoeksbureau Deloitte.”

Alleen zijn er op dit moment nog erg veel praktische bezwaren. Het minimumloon voor voetballers van buiten de Europese Unie ligt in Nederland op zo’n 450.000 euro - in België ligt dat meer dan vijf keer lager. De wetgeving op vlak van RSZ en bedrijfsvoorheffing moet volledig op elkaar afgestemd worden. En Fox heeft bij onze noorderburen nog tot 2025 de tv-rechten in bezit. Bovendien zijn de Nederlandse topclubs, PSV op kop, wat minder enthousiast over het idee dan hun Belgische collega’s.”

“Het is dus zo goed als onmogelijk dat de twee competities op korte termijn zullen samenvloeien. Wellicht wordt het seizoen 2024-2025 een eerste belangrijke referentie. Dan zullen er grote veranderingen plaatsvinden in de Champions League. De Europese topclubs willen die omvormen tot een halfgesloten competitie, waarbij er steeds minder plaats zal zijn voor ploegen uit de kleinere voetballanden. Vandaar dat Bart Verhaeghe en zijn vooruitdenkende collega’s alles uit de kast willen halen om tegen dan sportief en financieel tegengewicht te bieden. Maar evident wordt dat niet.”

Voor Club-voorzitter Bart Verhaeghe kan de BeNeLiga er niet snel genoeg komen. “België is een klein voetballand met beperkte budgetten”, aldus Verhaeghe in een interview in Le Monde. “Graag zouden we het eerste land worden na de vijf grote competities. Maar om in deze wereld te kunnen uitblinken, moeten we efficiënter en economischer omspringen met ons geld. Daarom zijn we samen met Nederland een competitie aan het uitwerken die het verschil met de ‘big five’ moet verkleinen. Een competitie die een markt opent met 28 miljoen consumenten.”

Le Monde citeerde Verhaeghe ook nog als volgt: “Het kan heel snel gaan. Als het niet voor volgend seizoen is, dan zeker voor één van de twee seizoenen die daarop volgen.” Navraag in de entourage van de Brugse voorzitter leert dat zijn uitspraak minder snedig bedoeld was dan neergepend. “Een BeNeLiga kán voor binnen de drie jaar zijn. Maar er is nog véél werk”, klinkt het. Zo zal er onder meer een regeling gevonden moeten worden met de kleinere clubs die uit de boot zouden vallen.

Peter Croonen, voorzitter van de Raad van Bestuur van de Pro League, hoopt dat de oprichting van een BeNeLiga een ‘gamechanger’ kan worden. “Eigenlijk weten we dat nog niet, maar we hopen daar op”, zegt Croonen. “De sportieve realiteit is dat België en Nederland de achtste en elfde competitie van Europa hebben. De hoop is dat het samenvoegen van die twee competities tot een betere competitie kan leiden. De grote vijf competities in Europa zijn van de rest aan het weglopen. In België en Nederland zien we dat de competities aan het flatlinen zijn. Dat is economisch niet wenselijk. De middenmoot dreigt te verdwijnen en dus is de kans groter dat onze competities bij de kleine liga’s verzeilen. Daarom is het logisch dat we als Belgische en Nederlandse profclubs die oefening rationeel proberen te maken om te zien of we de kloof met de vijf beste competities kunnen dichten.”

Naast voorzitter van de Pro League is Croonen ook voorzitter van RC Genk. Hoe ziet hij in die functie de mogelijkheid van een BeNeLiga? “We zijn er als club minstens van overtuigd dat we de intellectuele moed moeten hebben om die oefening te willen maken. Dat is voor ons minder evident dan voor andere clubs zoals Club Brugge. We zijn ons er van bewust dat we ook uit die BeNeLiga kunnen vallen. Daardoor is die denkoefening complex voor een club als Genk, maar we zijn sportief ambitieus om deel uit te maken van de sterkst mogelijke competitie. Als er een BeNeLiga zal komen, dan moet dat voor iedereen een valabel verhaal zijn, ook voor de kleinere clubs. Dat zou betekenen dat sommige clubs niet meer spelen tegen Standard, Anderlecht, Club Brugge, AA Gent of andere grote tegenstanders. Dat is een logische bekommernis. Daartegenover staan andere sportieve en financiële argumenten die zouden kunnen betekenen dat we die emotionele, maar logische weerstanden kunnen overwinnen. Als dat niet het geval is, dan zal het een moeilijk verhaal worden voor de BeNeLiga.”

Sporteconoom Trudo Dejonghe (KU Leuven) is niet verbaasd dat het idee van de BeNeLiga weer de kop opsteekt. Europese topclubs dreigen ermee om een eigen competitie te beginnen, naast de Champions League die de UEFA nu organiseert. De vrees om achtergelaten te worden, zit er dik in bij onze clubs. “Geen onterechte vrees”, zegt Dejonghe. “Voor Ajax zou er misschien nog plaats zijn in zo’n supercompetitie, maar voor de Belgische clubs niet. De enige manier om daar misschien bij te geraken, is via een sterkere competitie. Om te anticiperen op het wegvallen van die geldstroom, bekijken de clubs nu hun opties.”

“Het vergt geen kunst- en vliegwerk om positieve cijfers op zo’n liga te kleven”, stelt collega-sporteconoom Thomas Peeters (Erasmus Universiteit Rotterdam). “Je ziet dat het verschil tussen die grote competities in Engeland, Spanje, Italië, Duitsland en Frankrijk en onze competities enorm groot is geworden. Bovendien is dat verschil het laatste decennium gigantisch toegenomen. Maar het superseizoen van Ajax vorig jaar (de Amsterdammers bereikten de halve finales van de Champions League, red.) gaf die club ook de nodige financiële wind in de zeilen. Sindsdien vragen waarnemers in Nederland zich toch openlijker af hoe ze de competitie in Nederland spannend kunnen houden.”

“De BeNeLeague is één van de pistes die we bekijken”, bevestigde Edwin van der Sar vorig jaar aan onze redactie. De constructieve houding van de algemeen manager van Ajax kan zeer bepalend zijn als de BeNeLeague enige kans op slagen wil hebben. Van der Sar is niet alleen de topman van de grootste club van de Benelux, hij bekleedt binnen de European Club Association een sleutelfunctie in het bestuur.

“Binnen de ECA bekijken we met Ajax en verschillende andere clubs de mogelijkheden om competitief te blijven tegenover de vier, vijf toplanden in Europa. Onze ambitie blijft aanhaken bij de Europese top. Daarvoor is het belangrijk dat we onze competitie naar een hoger niveau kunnen stuwen dan nu het geval is. Op die manier verbeter je je prestaties in Europa.” Van der Sar benadrukte wel dat hij enkel in naam van Ajax spreekt, niet in de naam van de andere Nederlandse clubs, en dat er naast de BeNeLiga nog verschillende mogelijkheden zijn om het niveau van de competitie te verhogen.

Enkele Nederlandse journalisten maken het idee van een BeNeLiga met de grond gelijk. NOS-journalist Jeroen Elshoff is niet gewonnen voor het project van een gezamenlijke competitie. “Ik word er niet alleen moe, maar zelfs misselijk van”, zegt Elshoff. “Toen ik van de middelbare school kwam, ging het al over de BeNeLiga (Elshoff is er intussen 42, red.). Hoelang is het geleden dat dat schandaal (Operatie Propere Handen, red.) naar boven is gekomen in België? Ze kunnen het zelfs in hun eigen land niet een beetje goed regelen. En dan vallen er nog stadions in elkaar. Ik word er verdrietig van en ben ervan overtuigd dat dit nooit zal gebeuren.”

Ook Frank Snoeks, collega van Elshoff bij de NOS, is het idee niet genegen. “Ik zie dit ook niet zitten”, aldus Snoeks. “Wij hebben in Nederland een prachtige competitie met 18 clubs, dat moet je zo houden. Dit moet je niet willen, dit is het failliet van je eigen competitie. Heerenveen tegen Standard Luik? Dan zie je toch liever Heerenveen tegen Groningen.”

De Nederlandse voetbalbond (KNVB) zegt dat de oprichting van een Belgisch-Nederlandse competitie niet meteen voor morgen is. “De interesse is er en de studies gaan voort”, luidt het. “Momenteel kunnen we echter niet zeggen wanneer ze zullen aflopen. Op basis van de huidige bevindingen is beslist dat er voldoende grond is om over te gaan tot een tweede fase van het haalbaarheidsonderzoek. Daarbij wordt onder andere gefocust op het competitieformaat van de BeNeLiga, de effecten ervan op de verschillende competities, als ook een impactanalyse per club.”

En nu is het aan jou. Wat is jouw mening? Is de BeNeLiga volgens u een goed idee? Laat het weten in de comments onder dit artikel. We bundelen de boeiendste reacties vanavond in een nieuw stuk.