Valerie Van Peel (N-VA): "Abortus en euthanasie gaan over leven en dood, dit is geen politiek spelletje"
Valerie Van Peel, federaal parlementslid voor de N-VA, stoort zich aan de manier waarop ethische kwesties, zoals abortus en euthanasie, in deze regering van lopende zaken aan bod komen. "Men overstijgt het sloganeske niet. Het gaat nochtans over leven en dood. De publieke opinie verdient een duidelijk debat. Achter die wijzigingen zitten zaken die niet zo mooi zijn als ze op het eerste zicht lijken." Daarmee richt Van Peel haar pijlen op Open VLD-voorzitter Gwendolyn Rutten.
"Het vrijheid-blijheidsprincipe van Open VLD... ik begrijp dat veel mensen erin meegaan als ze geen uitleg krijgen. In de zin van: Ik moet toch zelf over alles kunnen beslissen? Maar het is belangrijk om aan te geven waarover de wetgeving gaat", zegt Van Peel in "De ochtend" op Radio 1. Ze verduidelijkt met de abortuswetgeving. Van Peel is niet tegen de ingreep. Maar het tijdstip is een heikel punt. Open VLD is voorstander om de termijn om een abortus te laten uitvoeren, op te trekken van 12 naar 18 weken. In Nederland bijvoorbeeld ligt die termijn op 24 weken.
Het vrijheid-blijheidsprincipe van de Open VLD... ik begrijp dat mensen erin meegaan
"We hebben nog maar een jaar geleden die abortuswetgeving veranderd, met een uitbreiding van zes dagen (dus van 12 naar 13 weken, red.). Er is nog geen evaluatie gebeurd. Het laatste rapport dateert van 2011, de commissie die daarvoor bevoegd, is nu pas terug samengesteld. Men wil nu met de natte vinger een nieuwe termijn van 18 weken gaan vastleggen. Wat men er niét bij vertelt, is waarom men indertijd op 12/13 weken is geëindigd", stelt Van Peel.
"Op dat moment gebeurt de abortus via een (zuig)curretage (waarbij de foetus uit de baarmoeder wordt gehaald, red.), dat is minder ingrijpend. Bij 5 of 6 maanden zwangerschap moet een vrouw echt bevallen. Dan moet men de baby laten sterven. Die ingreep is veel ingrijpender voor de vrouw, zowel psychologisch als fysiek. En daarover gaat het debat. Het niveau van de debatten op dit moment in het parlement is gewoon gênant." Van Peel wil dat het psychologisch kader voor vrouwen bij abortus beter wordt. "Als ik dat zeg, krijg ik het verwijt van vuile conservatief. Dan praat ik de vrouwen een schuldgevoel aan, want abortus moet voor de meeste partijen een medische handeling worden, zoals een tand laten trekken."
Euthanasie, een "voltooid" leven en dementie
Ook het recente debat over euthanasie na een pleidooi van Radio 2-coryfee Lugart Simons (91) ligt Van Peel nauw aan het hart. Open VLD steunt Simons om euthanasie toe te laten bij een "voltooid leven", niet enkel bij ondraaglijk lijden.
Van Peel noemt dat "helemaal een stap te ver". "Als je als maatschappij ziet dat ouderen meer en meer het gevoel hebben dat ze een voltooid leven hebben, hun nut in de maatschappij niet meer voelen, dan is dat een groot signaal om er iets aan te doen. Niet om het via euthanasie op te lossen", vindt het N-VA-parlementslid. Van Peel vraagt zich af waar we de leeftijdsgrens gaan trekken voor een leven dat "af" is. "Mag dat een jong persoon zijn, uw dochter", merkt ze op. "Hoe gaan we dat definiëren?"
Waar trekken we de leeftijdsgrens voor een "voltooid" leven?
"Waar de VLD echt naartoe wil: de uitbreiding naar euthanasie bij dementie", stelt Van Peel onomwonden. "Dáár wil ik de publieke opinie wel eens over informeren." Van Peel vindt dat bij de huidige wetgeving (euthanasie bij psychisch lijden) er zaken gebeuren die niet kunnen. "De evaluatie gebeurt in ons land altijd achteraf, enkel administratief. Dat weten de mensen niet."
Bij dementie kaart Van Peel aan dat het ziekteproces een lang proces is. "Een mens wordt in dat proces niet meteen wilsonbekwaam. Over een lange fase kan hij of zij nog beslissen om euthanasie te plegen. Dat is een goede zaak, maar wat men eigenlijk wil doen, is de grens verleggen: van iemand die euthanasie vraagt naar iemand platspuiten die het op dat moment niet vraagt. In Nederland zijn er mensen die vastgebonden moeten worden, omdat ze het op dat moment niet meer willen."
Politieke spelletjes
Met de huidige vorming van de federale regering op het oog, zou Van Peel het erg vinden dat "voor zo'n belangrijke wetgeving - een wetgeving over leven en dood - er een politiek spel wordt aan gekoppeld van meest progressieve politicus". "Maar ik ben een democraat: een meerderheid is een meerderheid. Als dat er in het parlement doorkomt, is het zo. Ik pleit wel voor een eerlijk debat, zodat mensen weten waarover ze beslissen. "
Open VLD-voorzitter Rutten reageert op Twitter op de kritiek van Van Peel. "Gun een ander zijn/haar vrije beschikking ook als je zélf tegen bent", klinkt het.
Beluister hier het volledige gesprek met Valerie Van Peel in "De ochtend":
