Extreemrechts zorgt voor aardverschuiving bij verkiezingen Spanje

Die eersten, met demissionair premier Pedro Sánchez (PSOE) aan het hoofd, wonnen net als in april de verkiezingen, maar niet met de winst waarop ze hoopten; zij verliezen drie zetels en zakken naar 120 zetels in totaal. Daarmee wordt het er voor Sánchez niet eenvoudiger om nu wel een (progressieve) regering te vormen, iets wat hem de afgelopen maanden niet lukte.

De conservatieve volkspartij PP herstelde zich iets van de grote klap die het in april incasseerde. Van 66 zetels steeg ze nu naar 88. Diens leider, Pablo Casado, zal echter ook niet genoeg steun voor een rechtse coalitie kunnen vergaren. Hij heeft er geen probleem mee om samen met het omstreden Vox (52 zetels) te gaan regeren, maar het gematigder Ciudadanos (Burgers) incasseert een grote klap. De partij verliest 40 van zijn 57 zetels. Samen blijven de drie partijen ver van een conservatieve meerderheid van 176.

Het linkse Podemos valt terug van 42 tot 26 zetels. 

De gok van Sánchez, die vorig jaar dankzij een motie van wantrouwen tegen de toen zittende premier Rajoy (PP) aan de macht kwam, om afgelopen zomer géén coalitie met de linkse protestpartij Unidas Podemos aan te gaan en op nieuwe verkiezingen af te stevenen, pakte vandaag verkeerd uit. Hij dacht, onder meer met het herbegraven van dictator Franco, twee weken geleden, winst te gaan boeken. Ook Podemos verliest licht.

Sanchez riep gisteren “alle politieke partijen” op om het land uit de politieke patstelling te krijgen. De socialist zei dat hij zal proberen om opnieuw aangesteld te worden als premier en dat hij wil werken een “progressieve regering onder leiding van de socialistische partij”.

De grote winst gaat dus juist naar Vox, een partij geleid door veel mensen die met het vroegere Spanje van dictator Franco flirten en van de eenheid van Spanje hun belangrijkste speerpunt hebben gemaakt. Vox, dat vanavond talloze media de toegang tot zijn verkiezingsbijeenkomst heeft verboden, spint garen bij de onlusten die de laatste weken in Catalonië hebben plaatsgevonden. In de rest van Spanje blijken veel kiezers op deze manier steun te betuigen aan een streng optreden tegen de onafhankelijkheidsambities van de helft van de Catalanen.