Coldplay: ‘Mijn houding, en die van de hele groep, is: ‘Fuck it, we doen het gewoon!’’

Als Chris Martin mensen begroet, doet hij dat heel enthousiast: springend en kronkelend over de vloer van de Rivoli Ballroom in Londen komt de Coldplay-zanger naar me toe, en met een grote knuffel en een glimlach stelt hij zich aan me voor. Buiten regent het pijpenstelen, binnen is de grootste band ter wereld bezig met de opnames van de videoclip voor ‘Cry Cry Cry’, een single van hun zojuist uitgebrachte nieuwe plaat, ‘Everyday Life’. Regisseuse van dienst, actrice Dakota Johnson, is ook de vriendin van Martin: ze zit voor het eerst achter de camera. Glitter, lege flessen en ballonnen – de restanten van een bruiloftsfeest – liggen her en der verspreid, en de ​​verschillende leden van de band moeten urenlang op het podium staan zingen, met hoeden op en rozen op hun kleren.

‘Everyday Life’ is de achtste plaat van Coldplay en het is hun moedigste tot nu toe. Er is niet alleen een mannen- maar ook een gospelkoor te horen, er staat een song op waarin kritiek wordt gegeven op de wapenwetten in de VS en de plaat bevat een paar nummers over racisme. Sommige songs klinken ook zo weinig als Coldplay dat je zou denken dat je een andere groep hoort, mocht hun naam niet op de hoes staan. De soms openlijk politieke en kritische teksten zijn een bewijs dat niet alle grote groepen – Coldplay had voor de release van ‘Everyday Life’ 85 miljoen platen verkocht – vandaag de dag hun best doen om gevoelige thema’s te ontwijken. Volgens Guy Berryman, de hoffelijke en rustige bassist van de band, is Martin op dat vlak de drijvende kracht. ‘Chris wilde zijn boosheid uiten’, zegt hij. ‘Met als gevolg dat dit onze eerste plaat is waar een parental advisory-sticker op moet.’

Ik ga met Martin mee naar een kleedkamer, waar ik plaatsneem in een rode troon en hij voor een kom soep, die hij besteld heeft omdat hij last heeft van zijn stem.

Wat scheelt er?

Chris Martin: “Ik heb te veel gezongen en nu moet ik wat oppassen.

“Jij ziet er precies uit als een jurylid in ‘X-Factor’ of ‘The Voice’, in die rode stoel.”

Hoe zou Coldplay het gedaan hebben in zo’n talentenwedstrijd?

Martin: “Niet zo goed (lacht). Wij zouden de slechtste boysband ooit zijn.”

Een paar jaar geleden omschreef je ‘A Head Full of Dreams’ als de plaat waarvan je altijd had gedroomd. Hoe zou je ‘Everyday Life’ dan noemen?

Martin: “Eigenlijk is elke plaat zo’n droomplaat voor mij, eerlijk gezegd. Behalve onze derde (‘X & Y’ uit 2005, red.). Die hebben we helemaal verknoeid. Het was een puinhoop, we waren op dat moment allemaal een beetje de weg kwijt.

(Denkt lang na) “Ik heb moeite om te verwoorden wat ‘Everyday Life’ precies voor mij betekent. Ik ben zenuwachtig om erover te praten.”

Waarom?

Martin: “Op een bepaald moment in je leven kom je tot het besef: ‘Wow, wij mensen op aarde vormen één grote familie! En zo denk ik over dit of dat thema.’ Maar sommige mensen zullen je altijd beschouwen als een witte man uit Devon, en ‘fuck off’ zeggen.”

Je hebt het nu over de politieke songs op de plaat. Maar als je zo zenuwachtig bent over de reacties op die nummers, waarom schrijf je ze dan?

Martin: “Omdat we in een periode leven waarin mensen zich steeds meer afschermen, waarin isolationisme en achterdocht overal een steile opmars maken. En daar geloof ik helemaal niet in. Ik wil eigenlijk van iedereen houden, maar zoveel van wat ik denk over het leven klinkt raar als ik het hardop zeg. Als ik het kan zingen, werkt het wel.”

Ben je bang om melig te klinken?

Martin: “Een beetje. Nu, ik wil er niet te veel over nadenken. Mijn houding, en die van de hele groep, is geëvolueerd naar: ‘Fuck it, we doen het gewoon!’ Dat is een heel bevrijdend gevoel, zolang je maar wegblijft van alle reacties op YouTube (lacht).”

Vandaag de dag breng je het gros van je tijd door in Malibu, waar Apple en Moses, de kinderen van jou en Gwyneth Paltrow, leven. Maar je bent nog steeds een Brit en je stemt nog altijd in Engeland. Wie krijgt je steun bij de verkiezingen van 12 december?

Martin: “De partij die belooft dat ‘OK Computer’ van Radiohead een plek krijgt in alle schoolbibliotheken (lacht). Nee serieus, ik zal waarschijnlijk op de Liberal Democrats stemmen (de partij die ijvert voor een nieuw brexitreferendum, red.).

“Weet je, meer dan vijftig jaar geleden schreef J.R.R. Tolkien in ‘In de ban van de ring’ over hoe sommige hobbits de wereld in willen trekken en op avontuur willen gaan, en sommige anderen hun hoofd in de grond willen stoppen. Ik geloof dat hij het toen al over Engeland had. Als je bedenkt hoeveel kleiner de wereld de afgelopen jaren is geworden, dan is het niet vreemd dat er een tegenreactie komt, dat sommigen zich willen terugtrekken in hun veilige cocon. Maar dat kan niet meer. Hetzelfde geldt voor de klimaatcrisis.”

Aan een oplossing voor dat probleem wil Coldplay ook meewerken door niet meer op tournee te gaan, zo vertelde je aan de BBC.

Martin: “Ja, of toch pas weer als het op een klimaatvriendelijke manier kan. Als we alle wegwerpplastic kunnen bannen, onze installatie op zonne-energie draait en onze verplaatsingen zo ecologisch mogelijk zijn. We willen de volgende jaren onderzoeken hoe dat in zijn werk moet gaan; ik hoop dat we over een tweetal jaar weer kunnen gaan touren.”

GOD IS LIEFDE

Je groeide op in een heel gelovig gezin, en religie speelt nog steeds een grote rol in je leven. Denk je dat religie een oplossing kan bieden voor de problemen die je in de wereld ziet?

Martin: “Ik denk dat God liefde is. God is de magie die in elk molecule op de wereld zit, zelfs in de mensen die je niet graag hebt. Jarenlang heb ik nooit echt begrepen wat dat betekent: ‘God is liefde’. Ik vond het ook nogal melig. Maar het betekent gewoon dat liefde een situatie beter kan maken. Ieder van ons moet duizend keer per dag een keuze maken over welke kant van onszelf we naar boven laten komen. We kunnen allemaal geweldig zijn, en we kunnen allemaal verschrikkelijk zijn. Hoe je je gedraagt, heb je zelf in de hand.”

Als je over God spreekt, heb je het dan over die van het christendom?

Martin: “Nee. Het gaat veel breder. Ik heb geen specifieke god of godsdienst in gedachten. Elk geloof vertrekt vanuit dezelfde basisprincipes, en het zijn die principes die ik belangrijk vind.”

Je bent één van de populairste muzikanten ter wereld, en alles wat je zegt, wordt door miljoenen fans gevolgd. Hoe komt het dat je jezelf geen god begint te wanen?

Martin: “Door te beseffen dat mijn muziek ontstaat op een plaats die ik zelf niet helemaal ken. Natuurlijk ben ik niet ongevoelig voor de roem en de bewondering. Maar je moet met je voeten op de grond blijven. Ik ben een mens zoals iedereen, met dezelfde problemen. Ik heb evengoed slechte dagen. De muziek is belangrijk, niet de mensen die muziek maken.”

Dat gezegd zijnde staat er toch een nummer op ‘Everyday Life’ waar veel mensen even stil bij zullen staan: ‘Daddy’, dat lijkt op een bericht van Apple en Moses aan hun afwezige vader.

Martin (haalt diep adem): “Oké, ik hou er niet van om liedjes uit te leggen, maar de inspiratie voor dat nummer komt niet alleen uit mijn eigen leven. Ik heb natuurlijk zelf kinderen, die ik veel te weinig zie. Maar daarnaast ken ik veel mensen van wie de vaders helemáál uit hun leven zijn verdwenen. Dat is droevig en verwarrend, en als je zelf vader bent, vraag je je af wat hun vader precies dacht en voelde toen hij de beslissing nam om weg te gaan.

“De belangrijkste inspiratiebron voor die song is echter het gevangeniswezen in de Verenigde Staten, dat ik de afgelopen jaren beter heb leren kennen. In Amerika zijn gevangenissen echte bedrijven, het is een industrie die gevoed moet worden. Als gevolg daarvan moeten duizenden kinderen opgroeien zonder hun vaders. Dat is het belangrijkste punt van die song en de hele plaat: soms is de wereld zo onrechtvaardig dat je niet zomaar achterover kunt leunen en genoegen kunt nemen met je eigen comfortabele bestaan.”

Toch: jouw werk lijkt me niet eenvoudig als je tienerkinderen hebt.

Martin: “Dat klopt. Maar het is niet alsof ik een soldaat ben of op een boorplatform werk. Dat is veel moeilijker.”

Apple en Moses zingen mee op het nieuwe album. Hoe is dat zo gekomen?

Martin: “Ik heb het hun gevraagd (lacht). Ze hadden gerust nee mogen zeggen. En ik heb hen ervoor betaald: een billijke vergoeding, zoals ik die aan iedereen geef.”

Hij grijnst en kijkt op zijn horloge. ‘Ik moet gaan,’ zegt hij. ‘Ik heb een afspraak bij de dokter voor mijn keel. Maar je bent van harte welkom om met me mee te rijden.’ Hij geeft Dakota een kus, en we trekken de donkere straat op. Zijn chauffeur Mark staat ons op te wachten.

EINDELIJK VOLWASSEN

Het is moeilijk om een andere ​​band te vinden die zoveel is veranderd als Coldplay, of een frontman die zo opgebloeid is. In de videoclip van ‘Yellow’, de song waarmee de groep in 2000 doorbrak, zag je nog een graatmagere Chris Martin rondlopen in een oude jas op een vochtig strand. Maar in de jaren daarna, terwijl de groep aan de lopende band hits bleef scoren met ‘The Scientist’, ‘Fix You’ en ‘Viva La Vida’, werd de zanger veel levendiger en kleurrijker. Gedeeltelijk was dat te danken aan zijn huwelijk met Paltrow en het evenwicht dat hij vond in zijn leven. Maar evenveel kwam het door de muziek van Coldplay, die met elke nieuwe plaat meer mensen bereikte. De recentste tour van de band is de op drie na meest winstgevende aller tijden, met een opbrengst van ruim een half miljard dollar. De Martin die nu naast me zit in de auto lijkt nauwelijks nog op de jongeman uit die clip van 19 jaar geleden. Hij is gespierd, gelukkig, hij straalt zelfvertrouwen uit. Zou een song als ‘Yellow’ evenveel succes hebben gehad als hij er toen al zo had uitgezien?

Martin: “Hoe bedoel je? Zo afgetraind? Iedere fan van Bruce Springsteen weet dat je moet wachten tot je vijfde plaat vooraleer je begint te trainen (lacht). Maar ja, ik ben veranderd. Twintig jaar geleden was ik nog niet volwassen. Ik had veel stress, en ik had geen manier om daarmee om te gaan. Dat heb ik ondertussen wel geleerd, dankzij de briljante mensen die ik tegengekomen ben, dankzij mijn kinderen en hun moeder. Mensen veranderen, zeker als ze veel meemaken. Neem Nick Cave. Hij was een briljante junkie, nu lijkt hij een mengeling tussen Socrates en de Kerstman. Maar hij schrijft nog steeds geweldige nummers.

“Aan de andere kant: er bestaan maar een paar basisemoties, en die voel ik nu nog altijd even hard als ten tijde van ‘Yellow’. Liefde. Angst. Twijfel.”

Voor iemand die over de hele wereld heeft opgetreden en miljoenen platen heeft verkocht, lijk je nog altijd opmerkelijk vrij van arrogantie. Maar op ‘Champion of the World’, een song van de nieuwe plaat over je moeilijke schooltijd, klink je wel zelfvoldaan.

Martin: “Misschien, maar dat nummer is meer een boodschap aan mijn jongere zelf en aan alle jonge mensen die doormaken wat ik heb doorgemaakt. Ik vertel mezelf en hun: je kunt het. Je kunt er beter uitkomen. Ik heb geworsteld, zoals zoveel tieners, toen ik 14 à 15 jaar oud was. Ik was heel teruggetrokken. Ik werd bespot. En ik had rare ideeën, wat natuurlijk ook niet hielp.”

Werd je gepest?

Martin: “Zo kun je het wel noemen. Natuurlijk, als je op een kostschool voor jongens zit en dweept met je geloof, kun je zoiets verwachten.”

Je bent nu 42. Maak je je zorgen over ouder worden? Er staat een nummer op de nieuwe plaat over je beste vriend, Tony, die stierf toen hij 30 was.

Martin: “Je hebt maar twee opties. Ouder worden, of niet. Ik ben me bewust van mijn sterfelijkheid. De hele dag, elke dag. Deels omdat ik een aantal vrienden heb die al zijn heengegaan, deels omdat het me ertoe aanzet om elke seconde optimaal te benutten.”

Je klinkt heel kalm en zen. Maar in ‘A Head Full of Dreams’, de documentaire die vorig jaar uitkwam en waarin de weg van Coldplay naar de top werd vastgelegd, zaten er toch enkele momenten waarop je je geduld verloor, ook met de andere bandleden. Ben je die boosheid kwijtgeraakt?

Martin: “Voor een stuk. Of beter gezegd: ik heb ermee leren omgaan. Ik word nog steeds erg boos vanbinnen, maar het is beter om die gevoelens op een andere manier te kanaliseren. Tegen mensen zeggen dat ze dom of verkeerd zijn, verandert toch niets, dus heeft die woede geen enkel nut.

“Ik voel me slecht als ik aan die momenten terugdenk. Ik had gewoon geen controle over mezelf. Er moest iets veranderen om de groep samen te houden, om de mensen van wie ik hou niet van me te doen vervreemden.”

De auto stopt. De zanger moet naar zijn doktersafspraak. Ik vraag hem nog snel naar het concert op Glastonbury van vorige zomer, toen Coldplay headliner was samen met Kylie Minogue en Stormzy. Iemand tweette: ‘Waarom moet Chris Martin alles verpesten?’

Martin (lacht): “We zijn groot en we zijn Brits. Dat betekent dat we door de Britten zullen worden bespot, zo werkt het nu eenmaal. Maar ik zie ons als een attractiepark: als je plezier wilt beleven, ben je meer dan welkom, maar er is niemand die je verplicht om te komen.”

© The Sunday Times