Onlangs in Leuven behandelde sultan van Oman (79) overleden
Sultan Qaboos, die eind vorig jaar meermaals in Leuven was voor behandelingen, is overleden. Dat meldt het paleis in Oman via een overlijdensbericht in de staatsmedia vandaag. De 79-jarige Qaboos was sinds 1970 aan de macht in Oman. Over de oorzaak van het overlijden werd niet gesproken, maar volgens diplomaten zou hij aan darmkanker hebben geleden. Met Haitham bin Tariq Al Said, een neef van de sultan, heeft de Golfstaat al een opvolger aangeduid.
“Het is met pijn in het hart maar ook vervuld van het geloof in Allah (...) en met absolute onderwerping aan zijn wil (...) dat de koninklijke Diwan (het Omaanse hof, red.) rouwt om zijne majesteit sultan Qaboos bin Said al-Said”, luidt het in een verklaring.
De autoriteiten in Oman hebben drie dagen van rouw afgekondigd en de komende veertig dagen zullen ook alle vlaggen halfstok worden gehangen.
De ongehuwde sultan had geen kinderen of broers en heeft publiekelijk ook geen opvolger aangeduid. Een statuut uit 1996 zegt dat de regerende familie binnen de drie dagen na het vrijkomen van de troon een opvolger zal kiezen. Als dat niet lukt, zal een overgangsraad de persoon aanstellen van wie de sultan zijn naam in een verzegelde brief heeft achtergelaten.
Hervormer en bemiddelaar
Qaboos regeerde de Golfstaat sinds hij in 1970 bij een coup zonder bloedvergieten zijn vader had afgezet. Hij vormde zijn strategisch gelegen land om in een moderne natie en een invloedrijke regionale speler. Het neutrale Oman speelde vaak een bemiddelende rol tussen Iran en de Verenigde Staten en is een belangrijke gesprekspartner in het Midden-Oosten. Het land speelde onder meer een bemiddelende rol tussen de door Riaad gesteunde regering in Jemen en de door Iran gesteunde Houthi-rebellen. “We hebben geen conflicten en steken geen brandstof in de fik als we het ergens niet mee eens zijn”, zo zei de sultan in 2008 tegen een Koeweitse krant in één van zijn spaarzame interviews.
De grootste diplomatieke prestatie van de sultan kwam echter toen Oman geheime gesprekken organiseerde tussen Iraanse en Amerikaanse diplomaten, die uiteindelijk leidden tot de nucleaire deal van 2015 tussen Teheran en de rest van de wereld. Aan die overeenkomst, die het nucleaire programma van Iran beperkte in ruil voor het opheffen van economische sancties, kwam echter deels een einde toen de Amerikaanse president Donald Trump zich in mei 2018 terugtrok.
Behandeling in Leuven
Qaboos leed volgens diplomaten aan darmkanker. In december verbleef de man korte tijd in ons land voor een onderzoek in het Leuvense Universitair Ziekenhuis Gasthuisberg. Hij keerde echter vervroegd naar Oman terug, nadat zijn behandeling na vijf dagen in onderling overleg werd stopgezet. Het verblijf van de sultan zorgde in Leuven voor wat ophef, onder andere omdat er voor hem en zijn circa 70-koppige delegatie in volle eindejaarsperiode een hotel op de Grote Markt was afgehuurd.
De vele ziekenhuisopnamen van de sultan afgelopen jaar zorgden toen al voor onrust met betrekking tot zijn opvolging en de stabiliteit van het land. “Het zal ontzettend moeilijk worden om een waardige opvolger voor hem te vinden’’, zegt Gary A. Grappo, een voormalige Amerikaanse ambassadeur in Oman. “Wie zijn opvolger ook zal worden, hij zal een immens, immens moeilijke klus krijgen. Er zal nooit meer een tweede Qaboos zijn, want dat zijn onmogelijke schoenen om te vullen.”
Neef als opvolger
Haitham bin Tariq Al Said, minister van Patrimonium en Cultuur en neef van de overleden sultan, heeft de eed afgelegd als nieuwe sultan van de Golfstaat. Dat heeft de regering zaterdag laten weten.
De Defensieraad opende een brief van Qaboos en las die voor in aanwezigheid van leden van de koninklijke familie. In die brief wordt de 65-jarige Haitham bin Tariq Al Said aangewezen als nieuwe sultan.
Volgens de grondwet van Oman had de koninklijke familie in de drie dagen volgend op het vacant worden van de troon ook zelf een opvolger kunnen aanduiden.