Uit Wuhan gerepatrieerde Belg blijkt besmet: wat nu?

Hoe kwam de besmetting aan het licht?

Afgelopen weekend werden negen Belgen met een speciale vlucht uit Wuhan weggehaald. Aanvankelijk was er sprake van twaalf personen, maar drie onder hen – een familie – trokken zich op het laatste moment terug en besloten ter plekke te blijven. Het is niet geweten waarom ze dat deden.

Voor de repatriëringsvlucht werden de landgenoten getest op klinische symptomen die mogelijk konden wijzen op een infectie door het coronavirus, zoals koorts en hoest. Na de landing op de militaire luchthaven van Melsbroek, werden ze opnieuw onderzocht. Er werden daarbij stalen afgenomen in de neus. “Die tests zijn erg gevoelig”, aldus viroloog Marc Van Ranst van de KU Leuven. Hij staat aan het hoofd van het labo dat de tests uitvoert.

Maandagmiddag waren de eerste resultaten beschikbaar: uit de analyse in het UZ Leuven bleek dat één persoon positief testte. “Die positieve test moest eerst opnieuw bevestigd worden, om valse negatieven te vermijden. Dat is dezelfde dag nog gebeurd. Mijn team heeft de nacht doorgewerkt. Zo hebben we ook snel het volledige genoom van het virus kunnen bepalen, en weten we dat het wel degelijk om het Wuhan-coronavirus gaat.”

Waar bevindt de patiënt zich nu?

De besmette persoon – om privacyredenen wou minister De Block geen details geven over zijn of haar identiteit – is in de nacht van maandag op dinsdag overgebracht naar het Sint-Pietersziekenhuis in Brussel, een van de zogenaamde referentiecentra in ons land.

Het ziekenhuis is al sinds de uitbraak van de SARS-epidemie, begin jaren 2000, goed voorbereid op snelle uitbraken van besmettelijke virussen. Ook tijdens de ebolacrisis van 2014 stond het ziekenhuis paraat. Patiënten kunnen er in volledige quarantaine geplaatst worden. Ook de luchtcirculatie loopt er op een apart circuit, en door negatieve luchtdruk wordt voorkomen dat het virus uit de kamer kan ontsnappen.

Wat met de andere Belgen?

De negen gerepatrieerden werden na aankomst direct overgebracht naar het militair hospitaal van Neder-Over-Heembeek, waar ze veertien dagen in quarantaine moeten blijven. “Maar ze kunnen natuurlijk wel met hun familie bellen, het virus wordt nog niet overgedragen door de telefoon”, relativeerde De Block.

De acht die negatief testen op het coronavirus, blijven voorlopig in afzondering. Zij werden gisteravond ingelicht over de besmetting, maar bleven volgens De Block erg kalm. De kans is volgens Steven Van Gucht, directeur van het wetenschappelijk comité voor het coronavirus in ons land, erg klein dat zij alsnog drager van het virus zullen blijken. “We hebben voorzorgen genomen om te zorgen dat de patiënten elkaar niet zouden besmetten. We hebben daar dus goede hoop op. Met elke dag die verstrijkt kunnen we meer zekerheid bieden dat ze negatief blijven.”

Van Ranst benadrukte nog dat de termijn van 14 dagen quarantaine “erg voorzichtig is”. In de meeste gevallen duurt de incubatieperiode tot 7 dagen – daarna daalt het aantal nieuwe gevallen erg snel. “Het grootste risico ligt dus in de eerste week”, aldus De Block. Intussen worden de overige acht Belgen wel opnieuw getest, en krijgen ze ook psychologische bijstand.

Welke behandeling krijgt de besmette Belg nu?

Er zijn slechts zeven soorten menselijke coronavirussen gekend. Het spectrum is heel breed: aan de ene kant zijn er de virussen die ieder jaar bij vele Belgen voor een stevige verkoudheid zorgen, aan de andere kant zijn er de dodelijke varianten SARS en MERS. Het Wuhan-virus is een nieuwe variant, wat betekent dat er geen vaccin of antiviraal geneesmiddel voor bestaat. Italiaanse onderzoekers zijn er wel in geslaagd het virus volledig in kaart te brengen, en testen op dit moment of bestaande geneesmiddelen toevallig ook het nieuwe virus kunnen bestrijden.

“Maar eigenlijk is de behandeling van het Wuhan-coronavirus zeer simpel”, zegt Patrick Soentjens. Hij is diensthoofd van de afdeling voor infectieziekten in het Militair Hospitaal in Neder-Over-Heembeek. “We behandelen dit zoals een geval van de griep. Dat wil zeggen: we geven Dafalgan en eventueel een neusspray, of we laten de patiënt gewoon uitzieken.”

Is er een kans dat die persoon anderen besmet heeft?

De kans bestaat, maar is niet erg groot. In Neder-Over-Heembeek werden strikte maatregelen genomen. De gerepatrieerden mochten tot nu toe hun kamer niet verlaten, zakdoekjes moesten in een speciale vuilnisbak voor gecontamineerd materiaal, voor contact met verzorgers moest een mondmasker aan.

Het grootste risico was er wellicht op de weg naar het militair hospitaal, en dan vooral op de repatriëringsvlucht. De aanbeveling is dat er twee meter afstand gehouden wordt tussen twee personen – om bijvoorbeeld overdracht via speeksel te vermijden – maar dat is op een vliegtuig niet erg vanzelfsprekend. “Er is dus een zeker risico, maar het is klein”, schat Soentjens in.

Op de vlucht zaten niet alleen Belgen, maar ook mensen uit Tsjechië, Nederland, Denemarken, en Slowakije. Die landen zijn intussen geïnformeerd over de besmetting in ons land. Ook de wereldgezondheidsorganisatie WHO werd op de hoogte gebracht.

Is deze besmetting een gevaar voor de volksgezondheid?

“Dit heeft absoluut geen gevolgen voor de bevolking”, zegt Van Gucht. Het gaat om één persoon die zich in quarantaine bevindt, en de situatie is daardoor volledig onder controle, benadrukt hij. “Dit was een scenario waarmee we rekening hadden gehouden. Het protocol heeft blijkbaar zeer goed gewerkt.”

Volgens minister De Block is er dan ook geen enkele reden tot paniek. “Paniek is nu gevaarlijker dan het virus zelf.” De bedoeling is nu vooral om de verspreiding van het virus zo lang mogelijk tegen te gaan. Daarna helpt de natuur een handje. Coronavirussen zijn immers seizoensgebonden – wanneer de zomer aanbreekt, verdwijnt het virus wellicht. En dan bestaat ook de kans dat het niet meer terugkomt.

De gerepatrieerde landgenoten worden dan wel strikt opgevolgd, minder zicht is er op de personen die China verlaten hebben zonder medeweten van de overheid. Ons land heeft geen directe vluchten vanuit Wuhan, maar het valt niet uit te sluiten dat er Belgen zijn die de afgelopen weken op eigen houtje terugkeerden. Het is onbegonnen werk om dat te controleren. “Maar we roepen iedereen die uit China is teruggekomen op om de huisarts te raadplegen wanneer ze ook maar de minste symptomen voelen”, aldus De Block.