Catalaanse leider steunt Spaanse regering vanuit de cel: ‘Amnestie is nodig om dit op te lossen’

“Om het huidige politieke conflict op te lossen, moet er een einde komen aan de strafvervolging. Daar hoort volgens ons ook amnestie bij.”

Oriol Junqueras (50), leider van de Catalaanse republikeinen, bevindt zich op een vreemd punt in zijn politieke loopbaan. Enerzijds werd hij in het najaar veroordeeld tot dertien jaar cel, omdat hij als vicepremier in de Catalaanse regering een belangrijke rol had bij het organiseren van een referendum over onafhankelijkheid. Anderzijds is hij invloedrijker dan ooit. De linkse regering die net is aangetreden in Spanje, heeft zonder steun van de partij van Junqueras geen parlementaire meerderheid.

Hoe bespeelt Junqueras vanuit de gevangenis de Spaanse politiek? Vanuit zijn cel geeft hij een schriftelijk interview aan buitenlandse correspondenten.

Is dit wat er tegenover het steunen van de regering staat: amnestie?

Junqueras: “Over amnestie is op geen enkel moment gesproken tijdens de onderhandelingen. Wij wilden een dialoogtafel met daaraan de Spaanse en de Catalaanse regering. Dat was tot nu toe onmogelijk. Wij denken wel dat amnestie een goede keuze zou zijn. Op die manier zou de strafrechtelijke weg worden verlaten en zou er weer politiek kunnen worden bedreven.”

Wat is de inzet van de Catalaanse regering aan die ‘dialoogtafel’?

“Een einde van de repressie van de independentistas en het recht op zelfbeschikking. Alleen door te stemmen kunnen de problemen worden opgelost.”

De socialistische partij van premier Pedro Sánchez, de PSOE, sluit een referendum over onafhankelijkheid expliciet uit.

“De PSOE heeft het recht dat standpunt te verdedigen, maar ons voorstel is een referendum. We denken dat dit de enige manier is die er werkelijk toe kan leiden dat dit politieke conflict wordt beslecht.”

Zou u ook tevreden zijn met een verdrag over meer autonomie, zoals door Sánchez is voorgesteld?

“Nee, absoluut niet. In het verleden is geprobeerd het autonomieverdrag te hervormen. Nu zijn we in een totaal andere fase, een veel complexere, met de vorige deelstaatregering in de gevangenis of in ballingschap. Dus nee, we zijn niet voor een nieuw autonomieverdrag.”

Tijdens het debat over de regeringsverklaring sprak namens uw partij de parlementariër Montse Bassa. Haar zus, voormalig Catalaans minister Dolors Bassa, zit in de gevangenis. Montse Bassa zei tijdens dat debat dat de bestuurbaarheid van Spanje haar niets kan schelen. Bent u het daarmee eens?

“Je moet haar opmerkingen in hun geheel lezen. Montse Bassa zei dat, in vergelijking met de onterechte gevangenisstraf voor haar zus, de bestuurbaarheid van Spanje haar niet kon schelen. Wie zou dat niet zeggen met een zus in de gevangenis? Bovendien, en dit is bepaald niet onbelangrijk: Dolors Bassa werd door het hooggerechtshof veroordeeld als regiominister van Onderwijs, terwijl ze regiominister was van Werk en Sociaal Welzijn. Ze zit vast voor een delict dat ze niet heeft gepleegd.”

Als u ziet hoe Carles Puigdemont is ontsnapt aan een rechtszaak nadat hij als Catalaanse president de onafhankelijkheid had laten uitroepen en dat hij nu Europarlementariër is, denkt u dan dat u zich heeft vergist door u te voegen naar de Spaanse rechtspraak?
“Elk van ons heeft gedaan wat hij het beste achtte. Ik heb besloten hier te blijven, om dicht bij mijn volk te zijn, en te laten zien dat Spanje een ‘demofoob’ karakter heeft. We wisten heel goed dat we in de gevangenis zouden kunnen eindigen, maar we zien dit als een van de fases die nodig zijn op de weg naar vrijheid voor ons land.”

Wat vindt u van de breuk die is ontstaan tussen de onafhankelijkheidspartijen, die van u en die van Puigdemont?

“Ik zie geen breuk. Wel is het zo dat er verschillende strategieën naast elkaar bestaan. Wij, Republikeins Links, zijn altijd al independentistas geweest en we weten dat dit niet een gemakkelijk of snel proces is. We weten dat we moeten blijven groeien, totdat niemand er meer omheen kan dat er een meerderheid voor onafhankelijkheid is.”

Hoe kijkt u nu naar alles wat er is gebeurd in het najaar van 2017?

“Op dat moment hebben we geleerd dat er geen weg terug is voor de onafhankelijkheidsbeweging. Tegelijkertijd kwamen we erachter hoe ver de staat bereid is te gaan om een referendum te verhinderen.” (De Spaanse politie sloeg kiezers destijds weg bij de stemlokalen om de stembussen in beslag te nemen, red.)

Denkt u dat er op een dag een onafhankelijk Catalonië zal bestaan?

“Ik ben er absoluut van overtuigd. Er bestaat geen alternatief als de Catalanen een beter leven willen en ik weet zeker dat steeds meer mensen dat inzien.”