Net nu België het voorzitterschap van de VN-Veiligheidsraad opneemt, lopen de spanningen over het Amerikaans vredesvisie voor Israël en Palestina in de organisatie danig op. Knack brengt ter plaatse verslag uit.
De stemming over het Amerikaanse vredesplan voor Israël en Palestina in de VN-Veiligheidsraad is voor onbepaalde tijd uitgesteld. Terwijl koning Filip en koningin Mathilde het Belgische voorzitterschap van VN-Veiligheidsraad bezoeken, loopt de spanning er hoog op. Intussen kreeg Belgisch minister van Buitenlandse Zaken Philippe Goffin ook een telefoontje van Trumps schoonzoon Jared Kushner over de kwestie.
Waarover gaat het precies? In aanwezigheid van Israëlisch premier Benjamin Netanyahu stelde Kushner eind januari het langverwachte vredesplan voor Israël en Palestina op. Het ontwerp voorziet dat Palestina volledig wordt omgeven door Israël en dat de Joodse nederzettingen op Palestijns grondgebied door de Verenigde Staten worden erkend. Ook moet Palestina het met een kleine deeltje van de betwiste hoofdstad Jeruzalem stellen. In ruil krijgt het financiële steun van de Verenigde Staten en de belofte dat Israël vier jaar lang geen nederzettingen op Palestijns grondgebied bijbouwt.
In Palestina – dat niet werd geconsulteerd tijdens de onderhandelingen – wees men het voorstel direct van de hand. De Liga van Arabische Staten en de Organisatie voor Islamitische Samenwerking riepen verzamelen blazen en er werd besloten om het Amerikaans vredesplan te behandelen in de schoot van de VN-Veiligheidsraad. Tunesië en Indonesië, niet-permanente leden die de Arabische en Islamitische wereld vertegenwoordigen, werkten een resolutietekst uit. Hier en daar weerklinkt dat de Palestijnse Autoriteit de pen vasthield.
Washington voert de druk op. Ook het Belgische ministerie van Buitenlandse Zaken kreeg meerdere telefoontjes.
Wat staat er in de resolutie? De tekst herbevestigt vooral het respect voor het internationaal recht. Volgens de bindende VN-resolutie 242 uit 1967 – die toen door alle landen werd goedgekeurd – zijn de Israëlische nederzettingen op Palestijns grondgebied in strijd met het internationaal recht. Maar Trumps administratie vindt de afspraken gedateerd en wil de kwestie opnieuw op de agenda zetten. Hier en daar klinkt echter de kritiek dat het vredesplan vooral bedoeld is om Israëlisch premier Benjamin Netanyahu naar aanloop van de parlementsverkiezingen te helpen.
Amerikaanse druk
Intussen werd de resolutietekst meermaals aangepast om zoveel mogelijk steun te vergaren binnen de Veiligheidsraad. Zaterdag werd de finale versie gedeeld, maar de stemming – die dinsdagvoormiddag gepland stond – wordt op vraag van de twee penhouders uitgesteld. Waarom? De Verenigde Staten menen dat de resolutie hun plan zal ondermijnen en hebben daarom de diplomatieke druk op de andere leden van de Veiligheidsraad flink opgevoerd.
Ook het Belgische ministerie van Buitenlandse Zaken kreeg meerdere telefoontjes vanuit de Verenigde Staten. Maandagvoormiddag belden minister van Buitenlandse Zaken Philippe Goffin (MR) en Jared Kushner – op vraag van die laatste – over de kwestie. ‘Een hartelijk en direct gesprek’, laat Goffin aan Knack optekenen. ‘Het is een verdienste van de Verenigde Staten dat het onderwerp opnieuw op de agenda staat, al staat het internationaal recht voor België niet ter discussie’, klinkt het.
Toch mist de Amerikaanse druk mist zijn effect niet. Een resolutie wordt maar aanvaard als ze wordt gesteund door negen van de vijftien leden en niet stuit op een veto van één van de permanente leden. Door het duw- en trekwerk van de Verenigde Staten was het niet langer zeker dat voldoende landen de resolutie zouden goedkeuren. Voor Washington een uitstekende piste omdat ze hun veto niet moeten inzetten. Voor Tunesië en Indonesië allesbehalve ideaal, reden genoeg om de stemming in te trekken.
Of de resolutie definitief van tafel verdwijnt, is voorlopig koffiedik kijken. De consultaties tussen de leden van de VN-Veiligheidsraad worden de komende dagen verdergezet. Dinsdagvoormiddag zal Palestijns president Mahmoud Abbas het woord nemen tijdens een debat in de Veiligheidsraad dat door Goffin wordt voorgezeten. Mogelijk zullen de Palesteijnen ook een gezamelijk persmoment voorzien met de voormalige Israëlisch premier Ehut Olmert. Tijdens zijn premierschap toonde Olmert zich bereid om verregaande toegevingen te doen in het kader van een tweestatenoplossing.
Intussen werken de Europese lidstaten in de Veiligheidsraad – Duitsland, Frankrijk, België en Estland – aan een gemeenschappelijk standpunt dat aansluit op de verklaring van de Europese buitenlandverantwoordelijke Josep Borrell. Daarin staat dat de Unie een tweestatenoplossing wil in lijn met de internationaal overeengekomen parameters.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
