Michael Bloomberg onder vuur in heftig Democratisch debat: "Laat ons kiezen voor een échte Democraat"

Het negende debat in de rij voor de kandidaten voor de Democratische nominatie bij de presidentsverkiezingen in november, was het meest pittige tot nu toe. Zes kandidaten traden aan, bij hen de grootste namen: Bernie Sanders, die de voorverkiezing in New Hampshire won, Pete Buttigieg, die als eerste uit de bus kwam in Iowa. Daarnaast namen ook Joe Biden, Amy Klobuchar en Elizabeth Warren deel.

Maar het was miljardair Michael Bloomberg (78), de voormalige burgemeester van New York, naar wie vooraf al de meeste aandacht ging. Hij kondigde zijn kandidatuur pas eind november officieel aan en in de peilingen doet hij het goed. Het debat in Nevada, waar zaterdag voorverkiezingen zijn, was het eerste waaraan hij deelnam. Het is in het hele land uitgezonden op televisie en was voor het grote publiek de eerste keer dat ze konden kennismaken met Bloomberg en zijn visie als presidentskandidaat. Overigens doet Bloomberg zaterdag niet mee in Nevada.

De vijf andere kandidaten, die de opmars van Bloomberg in de peilingen met lede ogen aanzien, hadden vooraf hun huiswerk gemaakt. Al in de eerste minuten bestookten ze Bloomberg met stevige kritiek en frontale aanvallen. Een na een namen ze de spreekwoordelijke handschoen op en moest Bloomberg blijven incasseren.

(tekst gaat verder onder de foto)

Bernie Sanders pakte Bloomberg bijvoorbeeld hard aan over zijn stop and frisk- beleid toen hij burgemeester van New York was, tussen 2002 en 2013. De politie mocht daarbij mensen op straat tegenhouden en fouilleren op zoek naar bijvoorbeeld wapens en drugs. Daar was veel kritiek op, omdat de politie vooral zwarte Amerikanen tegenhield. Hij schilderde Bloomberg ook af als een kandidaat die enkel de belangen van rijke miljardairs dient, die zich met zijn rijkdom toegang wil verschaffen tot het Witte Huis.

Elizabeth Warren verwees dan weer naar vrouwonvriendelijke en seksistische uitspraken van Bloomberg. Ze nam hem ook onder vuur over de "zwijgcontracten" die vrouwen die voor Bloombergs gelijknamige persagentschap werkten, moesten tekenen. Daarmee kon hij rechtszaken over seksuele aanranding en een vijandige werkomgeving vermijden. "Democraten nemen een groot risico als we de ene arrogante miljardair vervangen door de andere", waarmee ze Bloomberg vergeleek met president Donald Trump.

Amy Klobuchar beschuldigde Bloomberg ervan zich te verbergen achter zijn televisie-advertenties en geen echte campagne te voeren. Joe Biden benadrukte dan weer Bloombergs kritiek op de hervorming van de Amerikaanse gezondheidszorg door Barack Obama. Ook hij haalde het stop and frisk-beleid naar boven: "Hij heeft zijn stad niet zo heel erg goed geleid."

Pete Buttigieg pakte zowel Bloomberg als Sanders (die momenteel bovenaan staat in de nationale peilingen, red) aan. "Als aan het einde van deze campagne Bloomberg en Sanders de sterkste kandidaten zijn, zitten de Democraten met twee polariserende figuren, een socialist die denkt dat het kapitalisme de bron van alle kwaad is, en een miljardair die denkt dat geld de bron van alle macht is. We zouden niet hoeven te kiezen voor iemand die de partij wil platbranden of voor iemand die de partij wil uitkopen. Laat ons een échte Democraat verkiezen."

(lees verder onder de video)

Het was al meer dan 10 jaar geleden dat Bloomberg nog eens deelgenomen had aan een gelijkaardig, groot politiek debat. Hij leek niet altijd even goed weerwerk te kunnen bieden aan de voortdurende stroom van aanvallen. Hij verontschuldigde zich wel voor zijn stop and frisk-beleid, "ik besefte niet dat het de zwarte gemeenschap in mijn stad zoveel kwaad deed."

Bloomberg bleef wel bij zijn beslissing om de "zwijgcontracten" met vrouwelijke werknemers niet vrij te geven. "Geen van hen heeft mij beschuldigd van iets verkeerds te doen, behalve misschien dat ze mijn grapjes niet leuk vonden."

Commentatoren vergeleken het felle debat na afloop met een knokpartij, een boksmatch. Of: "We zijn nu officieel in de Hunger Games-fase van de voorverkiezingen beland", verwijzend naar de film-trilogie waar mensen in een spel worden geïsoleerd van de buitenwereld, en de enige manier om te winnen erin bestaat elkaar uit te moorden.

"Bloedig", zo omschrijft VS-correspondent Björn Soenens het. "Met het mes op de tafel, het mes tussen de tanden, een vuurpeloton, welk beeld je ook wil gebruiken. Het was het meest vurige debat dat er tot nu toe geweest is. Voor het eerst zat echt iedereen op echt iedereen zijn kap. De zenuwen staan op scherp, de grote slag om de kiezer komt eraan met Super Tuesday op dinsdag 3 maart. Dan zijn er voorverkiezingen in 14 staten en zijn er veel stemmen te verdienen."

Bloomberg voert op een ongewone manier campagne. "Hij financiert alles volledig zelf, maar hij voert enkel campagne op televisie. Hij heeft al bijna 400 miljoen dollar uitgegeven aan tv-spots, dat is ongezien. Op meetings wordt met gratis eten, gratis drank gestrooid", zegt Soenens. "Maar in de debatten moet hij zich wel rechtstreeks tonen, laten zien of en hoe hij omgaat met kritiek. En hij kwam over als een zwakke en onervaren debater. Hij liet de kritiek over zich heen komen en kon er niet echt op antwoorden."

Bloomberg staat hoog in de peilingen, het is de vraag of dit debat daar iets aan verandert. "Hij kwam niet echt over als charismatisch, iemand die van zich afbijt, en zo iemand heb je nodig als je strijd tegen Trump wil winnen. Bloomberg kan eigenlijk alleen maar verliezen door op een debatpodium te gaan staan."

Bekijk hier het verslag uit “Het Journaal”: