Meer en meer vrouwen vragen borstvoedingspauzes op het werk, "maar soms kom je in een veredelde bezemkast terecht"

Moeders die borstvoeding geven en na hun bevallingsverlof weer aan het werk gaan, kunnen officiële borstvoedingspauzes aanvragen. Dat zijn werkonderbrekingen waarin ze hun baby borstvoeding kunnen geven of melk kunnen afkolven. Wettelijk hebben vrouwen het recht om tot 9 maanden na de geboorte borstvoedingspauzes te nemen. Wie minstens 7.30 uur per dag werkt, kan twee keer een pauze van een half uur nemen, wie minder dan 7.30 uur per dag werkt, heeft recht op één pauze.

Borstvoedingspauzes zijn werkonderbrekingen, ze worden niet betaald door je werkgever en je krijgt er een uitkering van het ziekenfonds voor. Die uitkering moet je aanvragen via je werkgever. Volgens cijfers van het RIZIV is het aantal vrouwen dat dat doet, de laatste vijf jaar sterk aan het stijgen: van 1.206 vrouwen in 2013 naar 2.148 in 2018. En daarnaast zijn er ook veel vrouwen die in onderling overleg met hun werkgever afspraken maken, buiten de wettelijke regeling.

Het stijgende aantal vrouwen dat de uitkering aanvraagt, is goed nieuws: "een signaal dat vrouwen en werkgevers veel meer dan vroeger ervan op de hoogte zijn dat er zoiets bestaat, en dat het ook steeds normaler wordt dat vrouwen van dat recht gebruikmaken", zegt Anne Dedry, Groen-politica en gedelegeerd bestuurder van Expertisecentrum Kraamzorg De Bakermat in Leuven.

Werkgevers moeten wettelijk zorgen voor "een goed verwarmde en verluchte ruimte", "maar verder zijn er geen specifieke vereisten", zegt Dedry. De praktijk leert dat borstvoedingspauzes niet altijd in de meest optimale omstandigheden verlopen. Moeders moeten soms afkolven in een lokaal met glazen deuren, in een bergruimte, op het toilet... Maar ook voor werkgevers is het soms zoeken.

"Het blijft een ingewikkelde bedoening. Voor sommige jobs is het praktisch moeilijk om de pauzes comfortabel te regelen, denk bijvoorbeeld aan vrouwen die veel op verplaatsing werken. En bovendien komt er veel paperasserij bij kijken om die uitkering aan te vragen" (Je moet je werkgever twee maanden voor je terugkeer op de hoogte brengen, samen met je werkgever elke maand een getuigschrift voor het ziekenfonds invullen én maandelijks een attest van je arts of Kind & Gezin voorleggen, red). "Het is een heel administratief gedoe, met strikte voorwaarden. Het zou veel soepeler mogen."

"In veel gevallen wordt het ook in onderling overleg besproken, los van de wettelijke regeling. Op dit moment komt het erop neer dat het een zaak van goodwill is tussen vrouwen en hun werkgever. Dat wilt zeggen dat het bij de ene vrouw prima geregeld is en dat de andere vrouw in een veredelde bezemkast terechtkomt."

Zijn er nog andere manieren om borstvoedingspauzes op het werk beter te laten verlopen? "Elk bedrijf, elke werksituatie, elke voedende mama is anders. Er zijn bijvoorbeeld vrouwen die geen probleem hebben om af te kolven in lokalen met glazen deuren, maar dat is niet voor iedereen evident."

"Het belangrijkste is dat vrouwen en werkgevers samen kijken naar wat de beste oplossing is voor die situatie en voor die mama. Vergelijk het met educatief verlof of mantelzorg, ook daar worden dikwijls individuele regelingen uitgewerkt, wat het beste past voor die situatie."

"Maak als werkgever ook duidelijk dat borstvoedingspauzes deel uitmaken van je beleid", zegt Dedry. "Zorg dat werknemers, zowel mannen als vrouwen, zowel vrouwen met als zonder kinderen, weten dat het kan. Maak een ruimte beschikbaar voor vrouwen die dat willen. Zo help je het ook normaliseren."