N-VA wil codewoord voor huiselijk geweld in de apotheken
Slachtoffers van huiselijk geweld moeten zich, net als in Frankrijk en Spanje, met een codewoord bij de apotheken kunnen melden. Dat voorstel van N-VA ligt vandaag op tafel in het Vlaams Parlement. Sinds de lockdown is het aantal meldingen van huiselijk geweld bij hulplijn 1712 ‘aanzienlijk gestegen’.
Vandaag bespreekt de Vlaamse commissie voor Welzijn een voorstel van N-VA om meldingen van huiselijk geweld via een codewoord in de apotheken mogelijk te maken. Franse en Spaanse apotheken passen de strategie al toe: wanneer de apotheker het codewoord ‘masker 19' hoort, vraagt die het adres van de persoon in kwestie voor een levering – zogezegd omdat de voorraad op is. Na het rollenspel kan de apotheker dan de politie inschakelen.
“Melding maken per telefoon is in een context van huiselijk geweld niet altijd evident, en niet iedereen in zo’n kwetsbare situatie heeft toegang tot internet”, zegt Vlaams Parlementslid Lorin Parys (N-VA), die samen met Kamerlid Valerie Van Peel (N-VA) het voorstel wil doorduwen, zowel op Vlaams als op federaal niveau. “Apotheken zouden plekken zijn waar slachtoffers van huiselijk geweld geregeld naartoe gaan.”
Daarmee geven ze gehoor aan de oproep van VN-secretaris-generaal António Guterres. Die riep maandag in een videoboodschap specifiek op tot het opzetten van noodwaarschuwingssystemen bij apotheken of supermarkten. Volgens Parys is het vooral een aanvullende maatregel. Op dit moment is de capaciteit van de online-hulpverlening al uitgebreid – vanaf deze week is hulplijn 1712 drie keer zolang toegankelijk als normaal – en worden bekende probleemsituaties op wijkniveau door de politie opgevolgd.
Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) staat positief tegenover het voorstel: “We nemen het mee in de besprekingen rond ons actieplan om het mentaal welzijn tijdens de crisis in Vlaanderen te vergroten.” Ook apothekersbond APB en het Vlaams Netwerk Apotheker staan open voor een project rond ‘masker 19'. “We helpen graag mee om erger te voorkomen.”
Cijfers sijpelen nog niet door
Sinds de lockdown vrezen experten voor een toename van huiselijk geweld. 1712-coördinator Wim Van de Voorde spreekt voorlopig van een “aanzienlijke stijging” van het aantal meldingen, maar in de cijfers van de federale politie sijpelt die nog niet door. Ook de Centra voor Algemeen Welzijnswerk (CAW) zien voorlopig geen toename. “Vermoedelijk omdat slachtoffers wegens de maatregelen de straat niet opgaan voor consultaties”, klinkt het.
Volgens forensisch psychologe Kasia Uzieblo (VUB/UGent) is er geen reden om te denken dat de situatie bij ons anders is dan die in het buitenland. In Frankrijk steeg het aantal meldingen van huiselijk geweld met 32 procent – in Parijs zelfs met 36 procent. “Laat dat codewoord dus maar komen. Er bestaan zeker situaties waar een slachtoffer geen andere uitweg heeft.”
Van de Voorde merkt wel op dat de Franse of Spaanse situatie – een strengere lockdown – niet helemaal door te trekken is naar ons land. “In sommige regio’s horen apotheken bij de weinige publieke dienstverleningen die nog toegankelijk zijn, hier blijven veel diensten en centra, vaak telefonisch of online, bereikbaar.”
Tele-Onthaal waarschuwt alvast voor het inschakelen van apotheken. “Zij zijn niet getraind in het opvangen, laat staan het verwerken van dit soort meldingen”, zegt woordvoerder Jennifer Pots.
Uzieblo waarschuwt bovendien voor een mogelijke keerzijde. “Campagnes bereiken sowieso lang niet alle slachtoffers. Hier is het heel tricky: hoe zorg je ervoor dat de slachtoffers, maar niet de daders van zo’n codewoord afweten?” Dat zou namelijk net een reden kunnen zijn voor bepaalde daders om controlegedrag te versterken, en het slachtoffer verder te isoleren. “Er duiken nu al verhalen op van bepaalde daders die deze pandemie als chantagemiddel gebruiken.”