Correspondent: ‘Je moet kilometers rijden om nog iets te zien van hoe Beiroet vroeger was’

Ana, hoe is het daar op dit moment?

“Gisteren zijn de klusjesmannen gekomen om de schade in mijn appartement op te nemen. Ik ben afgelopen zaterdag weer terug naar huis gegaan, ik was een paar dagen bij vrienden in de bergen. Maar ik heb stroom en ik kan er gewoon slapen.”

Hoe trof je jouw wijk aan?

“Er is de afgelopen dagen enorm veel veranderd, vooral doordat er veel puin is geruimd. Niet zozeer door de Libanese overheid, die zie je nergens. Maar er is een groot leger aan vrijwilligers dat binnen twee dagen de straten begaanbaar heeft gemaakt. Wat je steeds hoort: het geluid van brekend, bijeengeveegd glas. Dat zit echt ontzettend in mijn hoofd.”

Hoe verloopt de hulpverlening?

“Chaotisch. Ik was in Karantina, een vrij arm wijkje midden in de haven – de havenarbeiders woonden daar vroeger. Nu wonen er veel Syriërs, de autoriteiten probeerden te verhinderen dat zij hulp krijgen, die is alleen voor de Libanezen. Dus die Syriërs hebben honger. Daarom braken er vandaag gevechten uit toen er voedselpakketten werden uitgedeeld. Dat ging er best hard aan toe.”

Hoe heb jij gekeken naar de toespraak van premier Diab, waarin hij het aftreden van zijn kabinet bekendmaakte?

“Het is de tweede keer in een jaar dat het kabinet aftreedt. Je kunt dus wel vaststellen dat de demonstranten heel goed zijn in het organiseren van protesten waarmee ze het vertrek van de premier afdwingen. Alleen betekent dat nog niet dat er politieke hervormingen komen. Daarvoor moet eerst de grondwet worden veranderd. Libanon wordt sinds het einde van de burgeroorlog in 1990 geregeerd volgens het stelsel van ‘confessionele verdeling’. Dat betekent dat de premier een soenniet moet zijn, de president christelijk en de parlementsvoorzitter een sjiiet. En president Aoun blijft gewoon zitten.”

Was dit dan vooral een symbolische daad van Diab?

“Diab en zijn team zijn afgetreden omdat er anders geen internationaal hulpgeld naar Libanon komt. De protesten waren zo groot dat het gevaarlijk werd om als kabinet te blijven zitten. Daar heeft men niet veel zin in, want dan krijg je internationale bemoeienis.”

En dat de president blijft zitten, wat wil dat zeggen?

“Aoun is niet een van de problemen, maar wel een exponent van een systeem waar de Libanezen steeds vaker tegenaan lopen. Hij is een krijgsheer uit de burgeroorlog die al in 1988 premier was. Hij aast al lang op hoogste macht. En hij stoomt intussen zijn familie klaar om hogerop te komen.”

Zijn de betogers tevreden nu het kabinet is opgestapt, denk je?

“Dat valt nog te bezien. In oktober trad het kabinet ook af. Per saldo schieten de demonstranten er dus weinig mee op. Er waren gisteren ook wel wat demonstraties, alleen zijn die een stuk kleiner dan bijvoorbeeld zaterdag.”

Denk je dat de internationale gemeenschap iets te zeggen heeft over welke politieke machthebbers Libanon krijgt?

“Wat ik fascinerend vond, was het staatsbezoek van de Franse president Macron. Hij sprak zich uit tegen de Libanese regering. Dat was opmerkelijk, het parool bij Europese regeringsleiders was jarenlang: Libanon is een zooitje, maar zolang wij er geen last van hebben maakt het niks uit.

“Nu heeft de internationale gemeenschap er wel last van: Libanon is failliet, dus moet er worden betaald. En dan is er ook nog die verschrikkelijke explosie, waardoor Europa zoekteams moet sturen. Die kunnen niet aan het werk vanwege de politieke rotzooi. Daaraan merk je dat Europese landen, maar ook de VN en het Internationaal Monetair Fonds, er echt genoeg van hebben. De vraag is: welke eisen stellen zij verder aan Libanon?”

Kun jij begrijpen waarom een regering die zo nadrukkelijk is gewaarschuwd over een explosieve lading in de haven, niet heeft ingegrepen?

“Ik niet. Maar dat is wel hoe de dingen hier een beetje gaan. Dat er ammoniumnitraat in de haven lag, is gewoon bekendgemaakt bij een rechtszaak in 2013. Er zijn brandbrieven over gestuurd, daar is niks mee gedaan. Dat is natuurlijk ongelooflijk.

“Het is trouwens nog steeds onduidelijk wie die lading beheerde. En of de overheid daar überhaupt iets over te zeggen had. Het is bijvoorbeeld een bekend gegeven dat Hezbollah erg invloedrijk is in de haven. Daarmee zeg ik absoluut niet dat ze verantwoordelijk zijn voor dit drama, dat voert te ver. Maar die situatie maakt het inspecteren van loodsen wel een stuk complexer. Daarvoor moet je dus niet bij de regering zijn, maar bij Hezbollah.”

Je was gisteravond uit in een andere wijk, hoe was dat?

“Je moet kilometers rijden om nog iets te zien van hoe Beiroet vroeger was. Ik was met collega’s in Hamra, een wijk aan de andere kant van de stad die niet is getroffen. Echt een wereld van verschil met waar ik woon.”