Direct naar artikelinhoud
AchtergrondEconomie

Amerika en China zoeken toenadering: beide positief na evaluatie handelsdeal

Robert Lighthizer (midden) met Liu He (rechts) en Steven Mnuchin (links), die nu de handelsdeal hebben geëvalueerd, na gesprekken over handel in de zomer van 2019.Beeld AP

Amerikaanse en Chinese toponderhandelaars hebben een positief evaluatiegesprek gehad over de handelsdeal tussen de twee landen. Dat werd door beide zijden bevestigd. De handelsbetrekkingen zijn een van de weinige domeinen waarop de twee landen nog toenadering tot elkaar zoeken.

Het gesprek tussen de Amerikaanse handelsvertegenwoordiger Robert Lighthizer, minister van financiën Steven Mnuchin en de Chinese minister van handel Liu He vond telefonisch plaats, maandagavond Amerikaanse tijd, dinsdagochtend aan Chinese zijde. De bedoeling was om de ‘fase-1-handelsdeal’ te evalueren. Die werd op 15 januari gesloten en leidde tot een wapenstilstand in de handelsoorlog. Afspraak was dat de Chinese uitvoering van het akkoord elk half jaar zou worden geëvalueerd.

De Chinese overheid zegde in de handelsdeal toe dit jaar voor 77 miljard dollar extra aan Amerikaanse goederen en diensten te importeren, bovenop het niveau van 2017. Dat zou in totaal neerkomen op 172,7 miljard dollar. Dat doel werd door experts sowieso als erg ambitieus ingeschat, en werd door de covid-19-pandemie en de economische crisis onhaalbaar. Volgens het Peterson Institute for International Economics, dat de Chinese import uit de VS bijhoudt, had China in juni nog maar voor 40,2 miljard dollar aangekocht, en ligt het land dus helemaal niet op schema.

Dat de Amerikaanse overheid zich toch positief toonde over de handelsdeal, komt deels doordat China de afgelopen maand een inhaalslag maakte en enorme hoeveelheden landbouw- en energieproducten bestelde. Zo werd met de Chinese aankoop van 1,7 miljoen ton Amerikaanse maïs een record gevestigd en zouden in september negentien Amerikaanse olietankers naar China moeten varen. Normaal had de evaluatie op 15 augustus moeten plaatsvinden, maar dat werd door president Trump uitgesteld, volgens experts om de Chinezen tot extra bestellingen aan te zetten.

Voedselzekerheid

Voor China komen de recente aankopen niet slecht uit, aangezien het coronavirus er op dit moment grotendeels onder controle is en de economie er weer aantrekt. Door overstromingen en Afrikaanse varkensgriep staat de voedselzekerheid bovendien onder druk. Verwacht wordt dat China geen problemen zal hebben met de afgesproken doelstellingen rond landbouwproducten, maar wel met energie, ook doordat de olieprijzen erg laag zijn en dus meer olie moet worden geïmporteerd om dezelfde bedragen te bekomen.

Naast deze cijfers lijkt de positieve uitkomst van het evaluatiegesprek voor een belangrijk deel gebaseerd op politieke afwegingen. De VS en China liggen op steeds meer terreinen op ramkoers – denk aan Hongkong, Xinjiang, de Zuid-Chinese Zee en 5G-technologie. Een onbuigzame opstelling tegenover Beijing lijkt ook een belangrijke troef te worden in de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Tegelijk is China de grootste handelspartner van de VS, en ziet Trump blijkbaar in dat met een heropflakkering van de handelsoorlog meer te verliezen valt dan te winnen.

De fase-1-handelsdeal schoof de belangrijkste pijnpunten in de Amerikaans-Chinese handelsrelatie voor zich uit, maar eiste van China wel enkele concessies op vlak van bescherming van intellectueel eigendom en toegang tot de Chinese markt voor Amerikaanse landbouw- en financiële bedrijven. Volgens persbureau Bloomberg heeft China op dat vlak enige vooruitgang geboekt. Zo krijgen bedrijven als American Express, Mastercard en Fitch Ratings toegang tot de Chinese markt. Volgens critici gebeurt dat echter laat, en pas nu de Chinese markt al zo goed als verzadigd is.