Jambon en zijn entourage ontkenden vorige week nog dat de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken iets afwist van het overlijden van Jozef Chovanec in een politiecel Charleroi 2,5 jaar geleden, maar dat bleek niet te kloppen. Huidig minister van Binnenlandse Zaken Pieter De Crem (CD&V) citeerde woensdag in een extra zitting van de commissies Justitie en Binnenlandse Zaken communicatie met het kabinet van minister van Buitenlandse Zaken Philippe Goffin, waarin staat dat Jambon’s kabinet begin juli 2018 al op de hoogte werd gebracht van een onderhoud tussen de FOD Buitenlandse Zaken en de Slovaakse ambassadeur over de zaak-Chovanec. Die laatste zei tijdens dat onderhoud dat hij eerder al met Jambon over de zaak had gesproken.

Jambon zelf zegt zich ‘niets te herinneren’ van het incident. Ook zijn de ‘ware proporties hem, noch zijn kabinet, onder aandacht gebracht’. In een mededeling die zijn kabinet heeft verspreid bevestigt Jambon dat er een ontmoeting was tussen zijn kabinet en de Slovaakse ambassadeur, maar zegt dat hij daar zelf niet bij aanwezig was. Intussen nam ook Vlaams vice-minister-president Ben Weyts (N-VA) Jambon’s verdediging op: ‘Sommigen willen hier rekeningen vereffenen’.

Wachten op passage in de Kamer

De onthullingen doen de positie van Jambon in de Vlaamse regering mogelijk geen goed, maar coalitiepartners CD&V en Open VLD geven de minister-president de kans om zich volgende week in de Kamer te verdedigen. ‘Voor die tijd kunnen we daar niets zinnigs over zeggen’, zegt Franky Demon, die voor CD&V in de Kamercommissie Binnenlandse Zaken zetelt. ‘Persoonlijk hoorde ik gisteren een oprechte man. Ik had het gevoel dat hij het echt niet wist, maar het is aan hem om alles dinsdag uit te klaren.’

Demons collega Sammy Mahdi is minder mild, maar ook hij wacht de hoorzitting af. ‘Uitspitten tot op het bot’, tweet hij. ‘Een man is gestorven, een andere heeft duidelijk gelogen. Tot volgende week.’

Bij de liberalen valt ook te horen dat ze de verklaringen van volgende week afwachten. Open VLD-Kamerlid Tim Vandenput sprak woensdag nochtans nog van een ‘grove, grove fout’ van Jambon. ‘Hij had als minister gemakkelijk een intern onderzoek kunnen laten starten. Dat is niet gebeurd.’

Ook oppositie vraagt niet om ontslag

Oppositiepartijen Groen, SP.A en PVDA stellen zich wel ernstige vragen bij het functioneren van Jambon. Tot een openlijke oproep tot ontslag kwam het tot nog toe niet, al zei Jessika Soors (Groen) donderdag in De Ochtend op Radio 1 wel dat N-VA zich vragen moeten stellen bij de geloofwaardigheid van de minister-president. ‘Er zijn al ministers voor minder opgestapt’, zei ze. ‘Ik stel vast dat Jambon op dit moment minstens een grote bocht aan het maken is van ‘waarom waren wij niet op de hoogte’ naar ‘ik kan het mij niet herinneren’, en al die verklaringen zijn voor onze fractie niet afdoende.’

Het Vlaams Belang stelt zich ook ‘ernstige vragen’ bij de zaak-Chovanec, zegt Kamerlid Ortwin Depoortere, maar de partij vindt een ontslag ‘niet langer aan de orde’. ‘Jambon is nu eenmaal geen minister van Binnenlandse Zaken meer en gaf eind 2018 al zijn ontslag.’

Tobback: ‘Moest ik mij in die situatie bevinden...’

Ook voormalig minister Louis Tobback, die zelf in 1998 ontslag nam als minister van Binnenlandse Zaken nadat de Nigeriaanse asielzoekster Semira Adamu was gestorven tijdens een repatriëringsvlucht, reageert scherp.

‘Ontslag nemen zal een persoonlijke beslissing moeten zijn van Jambon, want ik ben er zeker van dat de meerderheid in het Vlaams Parlement dit niet zal stemmen en ook dat N-VA-voorzitter Bart De Wever hem dit niet zal vragen. Daarvoor klampt men zich tegenwoordig teveel vast aan zijn postjes’, zegt Tobback. ‘Jambon zal echter bij zichzelf moeten nagaan of hij nog voldoende geloofwaardigheid heeft om aan te blijven. Ik geloof van niet en zou na die tegenstrijdige verklaringen maken dat ik weg ben, niet alleen voor mezelf, maar ook voor mijn partij en meer algemeen voor de geloofwaardigheid van ons politiek systeem.’

‘Ik ben er zeker van dat hij weer op zoek is naar een verbindingsofficier op wie hij de schuld kan afschuiven. Ook bij de aanslagen in Zaventem heeft hij dat gedaan, iets waarvoor hij zich later uitgebreid moest excuseren.’