Het zijn woelige dagen en weken voor Bart De Wever. Als burgemeester van Antwerpen heeft hij te maken met een drugsoorlog in zijn stad, met verscheidene ontploffingen door granaten en beschoten huizen. De voorzitter van N-VA ziet ook aan hoe stilaan echt een federale regering gevormd wordt, maar zijn partij is geen van de zeven partijen die bij die regeringsvorming betrokken zal worden.

Paars-groene voorkeur

In De zevende dag zat De Wever zondagmiddag naast preformateur en sp.a-voorzitter Conner Rousseau. Die trok tijdens de voorbije maanden meermaals aan de kar om een regering te gaan vormen – tot nu zonder succes – maar zei zondag dat paars-groen vanaf het begin zijn voorkeur had. “Ik heb verschillende oplossingen proberen te vinden”, zei hij. “Maar dit had mijn voorkeur.”

De Wever zei respect te hebben voor de rol van Rousseau in het verhaal en zijn maturiteit. “Ik denk niet dat paars-groen zijn voorkeur was. Maar in functie van een verhaal wordt de geschiedenis natuurlijk herschreven.”

Magnette

De Wever voelt zich aan de kant geschoven, zegt hij. “Ik heb eens gekeken hoeveel landen er zijn in Europa waar de grootste partij opzij geschoven wordt en er zijn er wel wat, maar de twee grootste, dat is ongezien”, zei de N-VA-voorzitter. “Het heeft lang geduurd, maar die lange duur is een onderdeel van het politiek spel geworden in dit land. Men laat het zo lang duren tot de mensen de kiesuitslag vergeten zijn en vervolgens wordt die op zijn kop gezet.”

Met PS-voorzitter Paul Magnette probeerde hij nog een paars-gele regering te vormen, maar dat lukte uiteindelijk niet. “We waren met twee met de PS en hebben een deal gemaakt die sociaaleconomisch evenwichtig was en die perspectief bood voor institutionele hervormingen, een streng migratiebeleid en kerncentrales die open blijven. Dat is een mooi pakket, daarmee durf ik de Vlaming in de ogen kijken”, aldus De Wever.

“Maar als de liberalen je zeer actief torpederen – dat heeft meneer Lachaert vanaf de eerste dag gedaan – kan het niet. Meneer Magnette had de zekerheid dat als het niet lukte, hij er beter uitkwam met paars-groen, waar hij geen belastingsverlaging moet doorvoeren, geen vervelende institutionele hervorming moet doorvoeren en alles kan krijgen wat hij wil. Ik zat daar met een preformateur die natuurlijk niet fanatiek was om het te laten lukken. Dat kan ik hem zelfs niet kwalijk nemen. Als je dan een liberale partij krijgt die het spel van meneer Bouchez meespeelt, een tegenbubbel vormt en ons beliegt, dan kan het niet.”

Het was volgens De Wever dus wel degelijk Magnette die de stekker uit paars-geel getrokken heeft. “Natuurlijk, hij wou al veel vroeger stoppen.” Bedrogen voelt hij zich niet. “Je kan Franstalig en links niet verwijten dat hij Franstalig en links is.”

Minderheid

“Tot 2024 zal Vlaanderen al 12 jaar bestuurd worden zonder meerderheid”, zegt De Wever nog. “Wij doen 83 procent van de export, betalen 70 procent van de belastingen, betalen miljarden aan transfers en als merci worden we in ons eigen land in de minderheid gesteld op het moment dat we de zwaarste economische crisis te lijf moeten gaan, worden de grootste partijen aan de kant geschoven - wat nergens anders in de wereld het geval is - en krijgen we nog eens een franstalige links gedomineerde regering. De bevolking wordt murw gemaakt. Ze zijn al blij dat er iets is.”

Die laatste keer met Magnette samenwerken om tot regeringsvorming te komen, noemt De Wever een berekend risico. “Dat was de allerlaatste kans.”

Mes in de rug

“En nu men dat spel van de zusterpartijen speelt, moet er me toch iets van het hart”, aldus de N-VA-voorzitter. “Vorige zomer is de MR mij komen vragen om de Vld aan de deur te zetten en hen niet mee te nemen in de Vlaamse regering in de hoop een akkoord te kunnen maken met de PS. Uit wraak omdat Vld MR had laten vallen in Brussel. Zo veel zijn die zusterbanden blijkbaar waard. Als ik zie hoe CD&V CDH snel laat vallen, vraag ik me af hoeveel dat eigenlijk waard is. Niets.”

De Wever zegt niet te begrijpen waarom paars-groen, een optie die er eerder ook al was, nu toch de oplossing lijkt te worden. “Waarom hebben ze dit acht maanden geleden – toen Gwendolyn Rutten mogelijk premier kon worden – niet gedaan? Als men mij toch een mes in de rug wilde steken, had men dit toen toch ook al kunnen doen? Wat is er veranderd?” Vandaag is niet meer Rutten, maar Alexander De Croo dé liberale kandidaat om premier te worden.

De voorzitter van N-VA is merkbaar ontgoocheld in Open Vld en CD&V. “Dit betekent voor de Vlaamse regering een groot probleem. We moeten herbekijken hoeveel er nog over is van de loyaliteit in die regering. Maar ik kan moeilijk Vlaanderen in de problemen brengen omdat de democratie in dit land federaal niet meer bestaat.”

 (gjs)