De advocaten van zeven verenigingen die gewezen paracommando’s en officieren vertegenwoordigen die in Afrika hebben gediend, hebben het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (KMMA, of AfricaMuseum) in Tervuren in gebreke gesteld. Ze vragen dat “elke aantasting van de eer en de reputatie van de Belgische paracommando’s” wordt uitgewist in een tekst bij een standbeeld aan de grote rotonde van het museum.

Het gaat om het standbeeld “La Belgique opportant la sécurité au Congo” (België brengt veiligheid in Congo) van Arsène Matton. Daarbij wordt België uitgebeeld dat in de vouwen van zijn vlag een slapende man en kind in bescherming neemt. Over dat beeld is een semi-transparante sluier aangebracht, met een postkoloniale afbeelding bedoeld om een “een visuele en semantische schok, die een nieuw licht moet werpen op een zwaar patrimonium”, op te roepen.

Aantasting van de eer

De afbeelding toont een gewapende soldaat met de tekst “Een Belgisch para-commando in Stanleyville in 1964, tijdens het verpletteren van de Simba-rebellen. De formele onafhankelijkheid van Congo in 1960 heeft nog lang niet de doodsklok geluid voor buitenlandse interventie”. De zeven verenigingen oordelen dat die eerste zin van de tekst “bijzonder misleidend, kwetsend en een aantasting van de eer” van de toenmalige Belgische paracommando’s is. Ze verstuurden al een open brief in juli aan de algemeen directeur van het museum, Guido Gryseels, met premier Sophie Wilmès in kopie.

Volgens de verenigingen legt die zin een “direct en onmiskenbaar verband” tussen de werking van de Belgische paracommando’s in Stanleyville, de vroegere naam van het huidige Kisangani, en het verpletteren van de Simba-rebellen. “Deze link is een duidelijke historische onwaarheid”, klinkt het. “De interventie van de Belgische paracommando’s in Stanleyville van 24 tot 28 november 1964 was immers een humanitaire operatie die het mogelijk maakte om 2.375 gijzelaars te bevrijden en had geenszins tot doel om ‘de Simba-rebellen te verpletteren’. De humanitaire operatie van de paracommando’s had geen militair doel; en als Simba-rebellen tijdens de humanitaire operatie door paracommando’s werden gedood, was dat alleen in situaties van absolute noodzaak.”

Reputatie

De verenigingen eisen dat elke link tussen de operatie van de paracommando’s en het “verpletteren” van de rebellen wordt weggenomen. Ze willen dat het museum elke verwijzing schrapt “die de reputatie van de Belgische paracommando’s schaadt”, ten laatste op 12 oktober 2020.

Bij gebrek aan actie binnen de gestelde termijn zullen de verenigingen een gerechtelijke procedure starten, zeggen de advocaten in de ingebrekestelling.