‘Mensenrechten geschonden.’ Amnesty International: politiek is verantwoordelijk voor drama in woon-zorgcentra
‘De mensenrechten zijn overduidelijk geschonden.’ Tot die bevinding komt Amnesty International, dat de situatie in de Belgische woon-zorgcentra tijdens de eerste golf van de pandemie onderzocht en de overheid nadrukkelijk met de vinger wijst. De mensenrechtenorganisatie vraagt om een transparant en diepgaand onderzoek.
“Ik kom die kamer in en daar ligt mijn schoonmoeder (83) halfdood, uitgemergeld. Ik wilde haar wat laten drinken en haar rechtop zetten en ik zag dat haar ruggengraat twee centimeter uitstak. De dokter wordt erbij gehaald, die ziet dat er iets grondig mis is. ‘Ze is helemaal uitgedroogd, ze heeft al anderhalve week geen water gehad en haar zoutgehalte is erg hoog’, stelt hij vast. De verzorgster komt langs en zegt dat ze alleen staat voor twintig mensen. In het ziekenhuis blijkt dat de benen van de vrouw al aan het afsterven zijn. Ze sterft twee dagen later.”
Dit is een van de schrijnende getuigenissen die mensenrechtenorganisatie Amnesty International heeft verzameld tijdens een onderzoek naar de situatie in woon-zorgcentra (wzc) in ons land tijdens de eerste golf van de pandemie. ‘Woon-zorgcentra in de dode hoek’, heet dat onderzoek, en dat mag je letterlijk nemen, zegt directeur van Amnesty België Wies De Graeve. “Twee derde van de doden tijdens de eerste golf waren bewoners van een wzc. Vier vijfde van hen stierven ook in een wzc.”
Het rapport is een opeenstapeling van pijnlijke tekortkomingen en dodelijke misverstanden. “Er is nooit een officiële regel geweest dat bewoners van wzc’s niet naar het ziekenhuis overgebracht mochten worden. Maar sommige ziekenhuizen deden het wel zo uitschijnen en vele woon-zorgcentra en huisartsen hebben de oproep om bovenal de ziekenhuiscapaciteit te vrijwaren ook zo geïnterpreteerd”, zegt De Graeve. In het rapport worden cijfers van Artsen Zonder Grenzen geciteerd: voor Covid-19 toesloeg, werd 86 procent van de zieke rusthuisbewoners overgebracht naar het ziekenhuis. Tijdens de eerste golf van de pandemie was dat maar 57 procent.
Standpunt: Er zijn mensenrechten geschonden in ons land. Waar wachten de politici op?
Reconstructie: De dag dat soldaten tegen Covid-19 werden ingezet in een Brussels woon-zorgcentrum
Reconstructie: Kibbelende overheden en verwarrende richtlijnen deden rusthuizen de das om
Amnesty haalt ook aan hoe sommige huisartsen geen wzc’s durfden of wilden bezoeken. Hoe ze vaststelden dat dementerende bewoners nog meer dan voor de pandemie vastgebonden werden of met medicatie geïmmobiliseerd werden. Hoe de zorginspecties van de rusthuizen tijdens de eerste golf ook werden opgeschort. “Een heel slecht idee”, noemt De Graeve dat. “De overheid moet haar eigen optreden heel goed tegen het licht houden. De verantwoordelijkheid ligt bij haar. Zij moet altijd de hoogst haalbare gezondheidszorg garanderen, voor iedereen. Zij moet de mensenrechten vrijwaren. Dat is overduidelijk niet gebeurd.”
Vraagt om onderzoek
Amnesty zelf plant geen verdere stappen, maar vraagt wel om een transparant en diepgaand onderzoek. “We zien nu bij de tweede golf dat er beschermingsmiddelen zijn voor het personeel en dat ziekenhuizen nu expliciet oproepen om zieken over te brengen. Maar er wordt bijvoorbeeld nog steeds te weinig preventief getest en woon-zorgcentra blijven structureel ondergefinancierd en onderbemand.”
Volgens Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) zijn de nodige lessen uit de eerste golf al getrokken na een evaluatie in het parlement en is het beleid in die zin ook aangepast.
In de verschillende parlementen zijn de commissies bevoegd met corona nog steeds actief. Van onderzoekscommissies is voorlopig geen sprake.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
