Maggie De Block niet opgezet met kritiek Emmanuel André: ‘Goedkoop om te verzwijgen wat je zelf niet gedaan hebt’
Bij het begin van de coronacrisis was er volgens voormalig interfederaal woordvoerder Emmanuel André geen leiderschap van toenmalig minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld). Maggie De Block laat in een scherpe reactie aan Het Laatste Nieuws weten dat André de hand beter ook in eigen boezem steekt.
Emmanuel André nam deze namiddag ruimschoots de tijd om op de vragen van de commissieleden te antwoorden. Hij betreurde daarbij het gebrek aan leiderschap en de institutionele structuur van ons land.
“We hebben geen echt leiderschap zien ontstaan” tijdens de eerste golf van de corona-epidemie, luidde het. “En dat is spijtig. We hadden gedacht dat de federale minister van Volksgezondheid die rol zou spelen. Maar we hebben vastgesteld dat de epidemie haar ding niet was. Ze voerde veeleer een communicatie om zich te rechtvaardigen dan om leiderschap aan de dag te leggen. Verschillende experten hebben toen het woord genomen terwijl het mogelijk was een leidersfiguur te hebben.”
André pleitte voor meer samenwerking tussen de verschillende instanties en disciplines. "Het systeem was niet klaar om een snelle toename van het aantal patiënten te beheren. Het was performant om passief toe te zien. Maar je kan dezelfde systemen niet inzetten om een epidemie het hoofd te bieden.”
Volgens hem is er nood aan een zo groot en heterogeen mogelijk systeem, want dat maakt het juist sterker. “Als we een systeem tot de gewesten beperken, dan gaan we opnieuw problemen meemaken. Als we ons naar Europa keren, dan zouden we beter in staat zijn de schokken op te vangen", luidde het.
De Block reageert scherp
“Het is altijd gemakkelijk om een ander te beschuldigen”, zegt Maggie De Block in een scherpe reactie aan onze redactie. “Wij hebben alles gedaan wat we konden. Zeker in de onzekerheid van het moment. Leg een keer uw hand op uw eigen kop. Het is goedkoop om te verzwijgen wat je zelf niet gedaan hebt. Hij moet niet zomaar de zwarte piet doorschuiven. André was eerst interfederaal woordvoerder van het Crisicentrum en heeft het daar laten steken. Daarna is hij gaan solliciteren om leider te worden van het interfederaal comité van testing & tracing. Hij is dat dan geworden en hij heeft het na een tijdje ook laten steken.”
Institutionele dijken doorbroken
Hij stelde ook naar eigen vast dat de institutionele dijken op het terrein zijn doorgebroken. "Alle barrières die politiek werden ingesteld, zijn een voor een opgeheven", aldus André. "Tijdens de opflakkering in Antwerpen werden enorm veel stalen geanalyseerd in Luik. Bij de sterke toename van het aantal patiënten in Wallonië en Brussel, werden sommigen in Nederlandstalige ziekenhuizen verzorgd.”
De Block: “Dat heb ik al gezegd in 2014. En toen stond ik daar als een kameel in de woestijn. Er zou één leider moeten zijn. Ik heb dat al gezegd en nu blijkt dat inderdaad zo te zijn.”
Meer aandacht nodig voor preventie
Forse kritiek had André ook voor het systemisch onderscheid tussen het preventieve (bij de gewesten) en het curatieve (op federaal niveau). “De twee van elkaar scheiden en tegenover elkaar zetten, is een extreem grote fout”, aldus André. “Ons systeem is te zeer gefocust op het curatieve en zit onvoldoende in een logica van preventie van ziektes”, vindt André, die een gebrek aan artsen aankaart. “Als we het hoofd willen bieden aan crisissen, dan moeten we hun aantal tegen het licht houden”, en dus het systeem van de numerus clausus.
De microbioloog vindt voorts dat niet mag worden gewacht met forse maatregelen en een eventuele lockdown. “Elke keer dat je halve maatregelen neemt, betaal je ze dubbel”, zowel op het vlak van volksgezondheid als op economisch vlak. De verspreiding van het virus willen tegengaan door clusters hermetisch van elkaar te scheiden is “lokaas”. Toch blijkt dat in het geval van het coronavirus, de scholen geen specifieke plaats zijn waar het virus wordt verspreid. “De school is geen versterker binnen de gemeenschap, ze is er een weergave van.”
Context belangrijk
De professor kaartte ook aan dat onze labs historisch de capaciteit zijn verloren om tests te maken. “En er was geen enkele PCR-test op de markt”, waardoor er volgens hem bij het begin van de epidemie te weinig werd getest. “In die context is het nationaal platform in het leven geroepen op vraag van minister Philippe De Backer. “En dus zijn er risico’s genomen bij de bestellingen. Enorm veel beslissingen moesten snel worden genomen. En er zijn onvermijdelijk veel meer fouten. Je moet de context begrijpen waarin die mensen hebben gewerkt.”