Polen lag lang dwars, maar er is toch klimaatakkoord op Europese top: "Het heeft geloond een nacht niet te slapen" 

Europees voorzitter Charles Michel is tevreden dat alle 27 leiders zich na een nacht onderhandelen achter het engagement scharen om de uitstoot van broeikasgassen met minstens 55 procent te verminderen. Momenteel staat de doelstelling voor 2030 op 40 procent minder uitstoot dan in het referentiejaar 1990, maar de meeste leiders zijn het erover eens dat dat cijfer beter moet. De Europese Commissie heeft de lat op "minstens 55 procent" gelegd en de lidstaten hebben daarmee ingestemd.

Duits bondskanselier Angela Merkel reageerde enthousiast. "Het heeft geloond om de hele nacht op te blijven", zei ze achteraf op een persconferentie. Voor ons land zat premier Alexander De Croo (Open VLD) mee aan tafel. Ook hij reageert tevreden. De Vlaamse regering had enkele voorwaarden vooropgesteld: kostenefficiëntie (ons land mag geen doelstelling opgelegd krijgen die buitensporig duur zou zijn) en flexibiliteit (landen die de doestelling niet halen zouden uitstootrechten mogen opkopen bij landen die wel voldoende halen).

Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) liet vanmorgen via Twitter weten dat ze de kostenefficiëntie niet terugvindt in het Europese akkoord. Maar volgens premier De Croo zijn de punten wel binnengehaald. "Er is heel veel contact geweest met deelstaatregeringen en met de kabinetten de ganse nacht door. Europa moet ambitieus zijn, maar we moesten er natuurlijk voor zorgen dat het voor ons land iets haalbaar was."

Hoe dan ook is de doelstelling van min 55 procent een Europese doelstelling.  Wat het voor de lidstaten apart gaat betekenen, gaat de Europese Commissie nu bekijken. Dat wordt pas halverwege volgend jaar duidelijk. Bekijk de reactie van premier Alexander De Croo (Open VLD) over het klimaatakkoord. 

Over het Europese coronaherstelfonds en de meerjarenbegroting is gisteravond een akkoord bereikt. Daardoor komt er in totaal 1.800 miljard euro vrij, waarvan meer dan 700 miljard bedoeld is om de gevolgen van de coronacrisis te bestrijden.

Dat geld was eerder geblokkeerd door Hongarije en Polen. Beide landen hadden fundamentele bezwaren tegen het mechanisme, waardoor Europa subsidies zou kunnen tegenhouden voor landen die de principes van de rechtsstaat niet naleven.

Er is nu een toegeving aan Hongarije en Polen: ze kunnen tegen een dergelijke ingreep bezwaar maken bij het Europese Hof van Justitie, en zolang die beroepsprocedure loopt, kan Europa de fondsen niet bevriezen. 

Bekijk ook de analyse van onze reporter ter plaatse Rob Heirbaut in "Het Journaal" (lees verder onder de beelden):

Het viel op hoe de Europese leiders het succes van de afgelopen Europese top en de Europese eenheid benadrukten. Europees voorzitter Charles Michel had het over een "duidelijke overtuiging": "Deze bijeenkomst van de Europese Raad was een kans om de kalme kracht van de Europese Unie te tonen. Eenheid, de coherentie en het vertrouwen zijn de ingrediënten waarmee we de Europese Unie in de goede richting willen zetten, samen rond moeilijke en delicate onderwerpen."

Niet toevallig allicht wezen Europees president Charles Michel, Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en Duits bondskanselier Angela Merkel (die de Raad van de EU de afgelopen zes maanden voorzit) op de bereikte akkoorden van de Europese top. De komende uren en dagen worden namelijk cruciaal om nog op tijd tot een handelsakkoord te komen tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk. Van aan dat front klinken de geluiden veel minder positief. Op 1 januari verlaat het Verenigd Koninkrijk sowieso de Europese markt.