De Lijn krijgt gematigd negatieve beoordeling voor kostenefficiëntie

De Vlaamse regering duidde vrijdag De Lijn aan als "interne operator" voor de komende tien jaar. De Lijn behoudt zo de facto het monopolie op het bus- en tramvervoer in Vlaanderen. De beslissing komt er na een benchmark met de privésector, die verplicht is volgens de Europese regels.

De Lijn werd de voorbije maanden vergeleken met 10 Europese bedrijven, waarvan velen binnen de openbaar vervoersector als rolmodel bekend staan. De benchmark geeft een genuanceerd beeld van de werking van De Lijn en het Vlaams mobiliteitsbeleid. Uit de benchmark komen verschillende verbeterpunten naar voor, die meegenomen worden in de nieuwe beheersovereenkomst en omgezet worden in meetbare doelstellingen.

Het bedrijf maakte deze ochtend zelf details bekend van die benchmark. Het bedrijf is tevreden dat het rapport positief is over zijn netwerk en de reizigersbezetting. "Met een gemiddelde van 17,5 reizigerskilometer per dienstregelingskilometer laten we de meeste andere bedrijven achter ons", zegt directeur-generaal Roger Kesteloot. Ook op vlak van reizigersinformatie, duurzaamheid en verantwoord ondernemen scoort De Lijn goed.

Wat de kostenefficiëntie betreft, krijgt De Lijn een "gematigd negatieve" beoordeling. Op vlak van aanbodskosten (euro per reizigerskilometer) staat De Lijn op de derde plaats van de tien bedrijven in de studie. Het rapport vermeldt dat verder onderzoek op het thema van kostenefficiëntie aangewezen is. Er moet een duidelijke opsplitsing gemaakt worden tussen enerzijds de kosten voor het intern operatorschap (de pure uitvoering van de bus- en tramdiensten) en anderzijds de kosten voor de vervoersautoriteit (bijvoorbeeld mobiliteitsontwikkeling, vervoerregiomanagement). De Lijn engageert zich naar eigen zeggen om in volle transparantie daaraan mee te werken.

Op het vlak van kostendekking scoort De Lijn onder het gemiddelde. "Deze parameter drijft de gematigd negatieve beoordeling op vlak van de allocatieve efficiëntie", luidt het. De lage kostendekkingsgraad, de verhouding van wat de reiziger betaalt ten opzichte van de totale kosten, wordt in belangrijke mate bepaald door de lage tarieven. Het benchmarkrapport wijst er op dat de tarieven van De Lijn bijzonder betaalbaar zijn in vergelijking met de bedrijven waarmee gebenchmarkt is. Die lage tarieven zijn volgens Kesteloot een duidelijke beleidskeuze. "De Lijn vervult een maatschappelijke rol en biedt inclusief openbaar vervoer aan."

De productiviteit van de inzet van personeel en voertuigen moet volgens de benchmark verbeterd en geoptimaliseerd worden. De Lijn wil naar eigen zeggen werken aan een verhoging van de arbeidsproductiviteit. Zo voorziet de vervoersmaatschappij in 2021 de volledige uitrol van persoonsvriendelijk plannen. Dit moet een efficiëntere chauffeursplanning toelaten, mét meer aandacht voor de balans tussen werk en persoonlijk leven van de chauffeurs. Daarnaast is voorzien om verder in te zetten op de verlaging van het kort ziekteverzuim.

Het relatief hoge percentage reservevoertuigen erkent De Lijn als een verbeterpunt. Na het hoge aantal niet-gereden ritten in 2019 heeft De Lijn in 2020 sterk gefocust op de inzetbaarheid van het voertuigenpark. Er is bovendien een plan van aanpak opgemaakt om vanaf nu het aantal reservevoertuigen op een marktconform aantal te brengen.