Kritiek op wet die moet verhinderen dat broers en zussen worden gescheiden

Organisaties zoals SOS Kinderdorpen pleiten al langer voor een basisrecht voor broers en zussen om samen op te groeien. Vandaag gebeurt het vaak dat kinderen gescheiden worden, vooral in de jeugdhulp. Een kleinschalige bevraging van SOS Kinderdorpen toonde eerder dat zeven op de tien jongeren in de jeugdhulp niet samen opgroeiden met één of meer broers en zussen.

Een federaal wetsvoorstel dat recent in de Kamercommissie Justitie is aangenomen, wil dat basisrecht nu invoeren. Kinderen zouden het recht krijgen niet te worden gescheiden van elkaar ‘tenzij dit strijdig is met het belang van het kind’. Een goede zaak, vinden de meeste partijen. Maar er is ook kritiek. Professor familierecht Frederik Swennen (UAntwerpen) ziet “nobele intenties”, maar “luie wetgeving” die haar doel voorbijschiet.

Geen pleeggezinnen

Swennen merkt op dat er op een verkeerd niveau ingegrepen wordt. Jeugdzorg, waar de meeste problemen zich voordoen, is Vlaamse materie. Broers of zussen zouden vaak gescheiden worden omdat veel pleeggezinnen nu eenmaal geen drie of vier kinderen kunnen of willen opnemen. “Als die kinderen hun recht gaan uitoefenen, vinden ze misschien geen pleeggezin en eindigen ze in een jeugdinstelling”, zegt Swennen. “Is dat dan beter voor een kind? Hiermee ondergraaf je de bevoegdheid van de gemeenschappen.”

Ook commissievoorzitster Kristien Van Vaerenbergh (N-VA) vreest die boemerang. Haar partij heeft dan ook aangedrongen op een tweede lezing, die woensdag zal plaatsvinden. Hilde Boeykens van SOS Kinderdorpen betreurt die houding. “In plaats van de wet proberen te blokkeren, kunnen we ook die praktische bezwaren aanpakken. Dat is trouwens al in volle gang.” Ze wijst op een Vlaams pilootproject met semiprofessionele, betaalde zorgouders die wel drie tot vier broertjes of zusjes kunnen opvangen.

Eigen advocaat

Swennen ziet echter meer dan enkel praktische bezwaren. Minderjarigen zouden zich namelijk zelf partij kunnen stellen in de rechtbank om dit recht uit te oefenen. Tot nu hadden ze enkel het recht om gehoord te worden. “Bij discussies over een verblijfsregeling na een scheiding dreigt het voor de familierechter alleen maar complexer te worden als elk kind met een eigen advocaat komt aandraven. Zeker omdat ook half- en stiefbroers en -zussen kunnen meespreken.”

“Andersom zou een enig kind dat niet kunnen, gezien deze wet alleen voor broers en zussen geldt. Over de procesonbekwaamheid van minderjarigen, wellicht niet meer van deze tijd, moet eerst een breder debat gevoerd worden”, vervolgt Swennen. Hij plaatst wel vraagtekens bij de betaalbaarheid van zo’n regeling. Kinderen hebben namelijk recht op gratis rechtsbijstand.