Puigdemont trekt naar Europees Hof van Justitie na opheffing immuniteit

Het Spaanse gerecht wil Puigdemont, Comín en Ponsatí vervolgen voor hun betrokkenheid bij het Catalaanse onafhankelijkheidsreferendum van 1 oktober 2017. Er zijn drie Europese aanhoudingsbevelen uitgevaardigd, maar die kunnen pas uitgevoerd worden als de immuniteit van de Catalaanse politici opgeheven wordt. Het Europees Parlement, waarin ze alle drie zetelen, stemde daar maandagavond mee in. De uitslag van die stemming werd vanmorgen bekendgemaakt.

Tijdens een persconferentie zei Puigdemont dat hij, Antoni Comín en Clara Ponsatí “uiteraard ter beschikking staan van de Belgische rechters”, die uiteindelijk zullen moeten oordelen over hun uitlevering aan Spanje. Puigdemont en Comín verblijven in België en Ponsatí in Schotland, maar ook zij dook dinsdag aan de zijde van Puigdemont op in Brussel. Zoals ze eerder al hadden aangekondigd, trekken de drie nu naar het Europees Hof van Justitie.

Omdat ze alle drie (Puigdemont, Comín en Ponsatí ) verkozen zijn als leden van het Europees Parlement moest dat halfrond zich buigen over de opheffing van hun immuniteit, die er kwam op vraag van het Spaanse Hooggerechtshof. 400 leden stemden met het verzoek in om de immuniteit van Puigdemont op te heffen, 248 stemden tegen en 45 onthielden zich. Wat Comín en Ponsatí betreft was de uitslag identiek: 404 stemmen voor, 247 stemmen tegen en 42 onthoudingen.

Het Europees Parlement argumenteert dat de vervolging van de drie er niet op gericht is hun functioneren als Europees Parlementslid te bemoeilijken. De feiten waarvoor ze worden vervolgd, vonden namelijk plaats voor hun verkiezing als Europese volksvertegenwoordigers, de vervolging werd ook voordien ingesteld. Met zijn beslissing wil het Europees Parlement ook geen uitspraak doen over de schuld of onschuld van Puigdemont, Comín en Ponsatí, luidt het.

Twee weken geleden beval de commissie Juridische Zaken met 15 tegen 8 stemmen bij 2 onthoudingen al aan om de immuniteit van de Catalanen op te heffen.

De beslissing betekent niet dat ze nu automatisch aan Spanje zullen worden uitgeleverd. Verschillende rechtbanken in België spraken zich de voorbije jaren al tegen een uitlevering uit omdat hun recht op een onafhankelijk proces in Spanje niet gegarandeerd zou zijn. In de laatste zaak wachtte de rechtbank op de beslissing van het Europees parlement vooraleer er een nieuwe beslissing zou vallen. De bal komt nu opnieuw in het kamp van de Belgische justitie te liggen.

De drie Catalanen gaven al voor de stemming aan dat ze opnieuw naar het Europese Hof van Justitie zouden trekken indien het parlement zou beslissen om hun immuniteit op te heffen. Ze menen dat het Spaanse Hooggerechtshof niet bevoegd is om zo'n verzoek te doen. De drie parlementsleden blijven ook de "politieke aard" van de procedures tegen hen aan de kaak stellen. In Spanje zitten andere politici en burgerrechtenactivisten jarenlange celstraffen uit voor hun rol in het onafhankelijkheidsproces.

De Belgische advocaat van Carles Puigdemont, Paul Bekaert, voorspelde in De Ochtend op Radio 1 al een procedureslag. Na het Europees Hof moet de Belgische raadkamer (en eventueel de kamer van inbeschuldigingstelling) zich over de uitlevering van Puigdemont en Comín buigen. Als die daarmee instemt, zullen de Catalanen naar het Hof van Cassatie trekken en indien nodig ook naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, voorspelde Bekaert.

In een interview met de Italiaanse krant La Repubblica zei Puigdemont zaterdag dat een opheffing van de immuniteit "een aanslag op de onafhankelijkheid van het Europees Parlement zelf" zou zijn. Hoewel de meeste waarnemers ervan uitgingen dat een meerderheid voor die opheffing gewonnen zou zijn, sprak Comin vorige week nog de hoop uit dat het geheime karakter van de stemming tot een ander resultaat kon leiden.

De groene fractie stuurde gisteren alvast een persmededeling uit om haar verzet tegen de opheffing publiek te maken. "Het politiek conflict in Catalonië en Spanje moet met politieke middelen worden opgelost, niet door middel van justitie. Ik roep op de dialoog tussen de Catalaanse en Spaanse regeringen te intensiveren om zo tot een politieke oplossing van het conflict te komen", stelde Sara Matthieu (Groen).

Ook onder de andere Vlaamse parlementsleden bestond er veel verzet of terughoudendheid om in te gaan op het Spaanse verzoek. Zo koos CD&V voor een onthouding. "Gelet op de directe betrokkenheid van het Belgische gerecht in deze zaak, willen we ons afzijdig opstellen. Tegelijk willen we ons ook niet uitspreken over de schuld of onschuld van de drie individuen", zei parlementslid Tom Vandenkendelaere.