Huren in Berlijn zou weer betaalbaar worden. Maar de rechter zet een streep door de linkse droom
Een wet die de stijgende huurprijzen in Berlijn moest bevriezen is ongrondwettig verklaard. De rekening komt hoogstwaarschijnlijk bij de huurders te liggen. Een klap voor de Duitse hoofdstad, die binnen Europa een voortrekkersrol heeft bij het tegengaan van hoge huren.
Het was te mooi om waar te zijn. De Berlijnse Mietendeckel (huurplafond) moest voor een periode van vijf jaar de huren in de stad bevriezen. Het stadsbestuur wilde daarmee de rap stijgende huurprijzen aan banden leggen. De wet had betrekking op 1,5 miljoen woningen in de Duitse hoofdstad en daarmee op 90 procent van de huurders. Die krijgen nu, samen met de linkse coalitie die in Berlijn aan het roer staat, het deksel op de neus. Het Constitutioneel Hof zette donderdag een streep door de wet.
De Mietendeckel werd vorig jaar februari ingevoerd en gold direct als controversieel. Het was een huzarenstukje van de linkse coalitie die in Berlijn aan het roer staat. Er kwam felle kritiek op het huurplafond van de landelijke fracties van de christen-democratische CDU/CSU en de liberale FDP. Parlementariërs van die partijen maakten de zaak aanhangig bij het Constitutioneel Hof, net als twee Berlijnse rechtbanken.
De wet is in strijd met de Duitse grondwet, oordeelde het hof. De hoofdstad Berlijn, een aparte deelstaat binnen Duitsland, had niet op eigen houtje regels mogen opstellen voor huurprijzen. Dat wordt in Duitsland op landelijk niveau geregeld, aldus de rechters. Deelstaten mogen daar niet zelf over beslissen.
Bij de tegenstanders van het huurplafond gaat nu de vlag uit. Het stadsbestuur beraadt zich op vervolgstappen. In het progressieve Berlijn maken de socialistische partijen die Linke en SDP samen met die Grünen de dienst uit, ook wel ‘rood-rood-groen’ genoemd. Het reguleren van de woningmarkt is een van hun voornaamste politieke ambities.
Een contract met twee huurprijzen
Door de felle reacties op de Mietendeckel was het initiatief van begin af aan wankel. Veel verhuurders keken de kat uit de boom, en de Berlijnse woningmarkt lag afgelopen jaar op zijn gat. Op aanraden van belangenorganisaties vermelden sommige verhuurders sinds vorig jaar twee bedragen op een huurcontract: de prijs onder de Mietendeckel en de huurprijs die zij billijk achten gezien de woningmarkt. Met allebei de prijzen op het contract staan ze juridisch sterker bij het terugvorderen van huur nu de wet niet rechtsgeldig blijkt. Huurders moeten dan de door de Mietendeckel verleende korting terugbetalen. Vonovia en LEG Immobilien, twee grote spelers op de Berlijnse huurwoningmarkt, vragen geen huur terug, maakten ze donderdag bekend. Huurders van andere partijen vrezen wel voor een gepeperde rekening.
In Duitsland wordt veel gehuurd: 58 procent van de Duitsers huurt een woning of appartement. Voor eenpersoonshuishoudens is dit zelfs 70 procent. In Berlijn ligt het percentage huurders nog hoger: 85 procent van de inwoners huurt.
Des te problematischer dat de huurprijzen in de stad al sinds jaar en dag stijgen. In de jaren na de val van de Muur oefende de ruwe en gelittekende stad grote aantrekkingskracht uit op jonge mensen uit de creatieve sector. De lage huren speelden daarbij ook een rol. ‘Arm aber sexy’ noemde een burgemeester de stad. Naarmate Berlijn na de eeuwwisseling populairder werd, stegen ook de huren steeds verder. In de afgelopen jaren verdubbelden de Berlijnse huurprijzen. De lonen bleven ver achter. Een landelijk initiatief om hoge huren tegen te houden, de Mietbremse (huur-rem) haalde weinig uit. In andere steden die vergelijkbare problematiek kennen, zoals Amsterdam, New York en Barcelona, werd de Berlijnse zaak met grote interesse gevolgd.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
