Kinderartsen in felle open brief: "Laat alle kinderen zo snel mogelijk voltijds naar school gaan"

In de oorspronkelijke planning was 19 april het moment waarop alle kinderen en jongeren weer voltijds les konden krijgen op school. Slechte coronacijfers beslisten daar anders over, waardoor vandaag leerlingen van de tweede en derde graad secundair onderwijs toch weer deeltijds afstandsonderwijs moeten volgen.

Dat ziet de Belgian Pediatric Task Force, de groep van kinderartsen en -psychiaters die de overheid advies geeft bij het coronabeleid, met lede ogen aan. In een open brief willen ze daarom aan de alarmbel trekken, legt kinderpsychiater aan de UCL Delphine Jacobs uit.

"Er zijn nu andere sectoren, die allicht ook hun legitieme redenen hebben, die gevraagd hebben om te mogen openen. Daardoor lijken scholen naar achteren te zijn geschoven in de lijst van prioriteiten. Vóór de paaspauze was nog iedereen het erover eens dat die jongeren nochtans voorrang hadden om weer naar school te kunnen gaan."

Dat dat dringend nodig is, staat buiten kijf, zegt Jacobs. "Klinici zien dagelijks een overspoeling van jeugdpsychiatrische diensten met jongeren die een heleboel psychiatrische symptomen vertonen en waar wij geen antwoord meer op kunnen bieden."

Volgens Jacobs is er aan de ene kant een hele grote groep jongeren die lijdt onder de coronamaatregelen en de beperking van de school. "We zijn ons er het voorbije jaar nog meer van bewust geworden dat de school meer is dan alleen maar het academische. Dat psychosociale is erg belangrijk. Dat dat nu deeltijds is weggevallen, heeft een zware impact bij jongeren. We zien onder meer lusteloosheid, prikkelbaarheid, verlies van zin in het leven en verlies van motivatie." 

"Tientallen procenten" van de jongeren spreken van die klachten, zegt Jacobs. "Daarnaast is er het topje van de ijsberg van jongeren die hulp vragen bij psychiatrische diensten. Die waren al ondergefinancierd. Door de tsunami aan hulpvragen kunnen die momenteel onmogelijk daar binnen een redelijke termijn op antwoorden."

De kinderartsen zijn stellig: "De consensus die bestond over het belang van scholen voor kinderen en jongeren is niet waargemaakt. Wij willen daarom opnieuw onder de aandacht brengen dat de noodzaak om scholen weer te openen blijft en zelfs steeds groter wordt."

De kinderpsychiaters krijgen op dat vlak ook steun van heel wat onderwijskundigen en pedagogen. Want het voorbije jaar is ook al veel gezegd over leervertraging en leerachterstand door de coronacrisis. Een nieuwe bevraging van ruim 1.600 Vlaamse leerkrachten door de Arteveldehogeschool via de eigen panelapp TeacherTapp bevestigt dat nogmaals, zo meldt Het Nieuwsblad.

(Lees verder onder de foto)

Liefst 9 op de 10 bevraagde leerkrachten denken dat hun leerlingen de voorbije coronaperiode een leervertraging hebben opgelopen. "We zien dat die vertraging overal zit, maar vooral in de tweede en derde graad van het secundair onderwijs", legt pedagoog Pedro De Bruyckere ons uit.

De leerlingen hebben volgens de bevraagde leerkrachten nu meer moeite met het begrijpen van de leerstof, zegt hij. "Bij de meerderheid van de leerlingen gaat het over inzicht: bij geschiedenis niet alleen weten in welk jaar iets gebeurd is maar ook weten wat de gevolgen daarvan zijn, of bij wiskunde weten hoe een bepaalde formule werkt."

Ook in het kleuteronderwijs en in het beroepsonderwijs, waar vaardigheden belangrijker zijn, merken ze achterstand. Bovendien zijn er ook problemen met de houding, zoals gedrag of stiptheid. "Onder meer in de eerste graad van het secundair onderwijs zien we dat daar meer werk aan is."

De Bruyckere denkt niet dat we dat in de komende twee maanden nog kunnen rechtzetten. "Dat is een werk van lange adem, waarbij we zowel de scholen als de kinderen tijd moeten geven om die leervertraging om te buigen in een versnelling." 

Moeten we de scholen dan zo snel mogelijk openen, zoals de kinderartsen nu ook vragen? De Bruyckere houdt zich wat op de vlakte. "Ik ben geen viroloog. Zij geven die adviezen. Toch wil ik ook een boodschap van hoop geven. Onze scholen zijn in vergelijking met de buurlanden veel meer open geweest. Er is dus wel leervertraging, maar wellicht minder dan in de ons omringende landen."