Proces gasexplosie Paardenmarkt van start, slachtoffer: "Hoe kan je iemand vergeven die geen schuldinzicht heeft?"
Op het proces over de gasexplosie op de Antwerpse Paardenmarkt in 2018 heeft de procureur 18 maanden cel waarvan de helft met uitstel gevraagd voor de huurder van het pand waar de ontploffing gebeurde. De ontploffing veroorzaakte toen een enorme ravage en maakte twee dodelijke slachtoffers, naast 27 gewonden. De huurder van het pand waar de explosie gebeurde, moet zich nu dus voor de rechter verantwoorden. Maar wat veroorzaakte de ontploffing ook alweer, en wat wordt de huurder precies verweten?
Maandagavond 15 januari 2018, half tien 's avonds. In het pand op de Paardenmarkt 101 in Antwerpen - in het hart van de studentenwijk - vindt een enorme ontploffing plaats. De explosie verwoest ook de twee aanliggende panden. De hulpdiensten komen massaal ter plaatse, zorgen voor opvang voor de bewoners en zoeken heel de nacht naar slachtoffers tussen het puin. Rond kwart voor 9 dinsdagochtend bevestigt de politie dat er twee doden zijn gevonden in de ravage.
Wat gebeurde er op 15 januari 2018? Bekijk hier de beelden van toen (en lees daaronder verder):
Gas als oorzaak
De twee doden zijn een 39-jarige Belg en een 26-jarige Afghaan, een asielzoeker die legaal in ons land was. De partner van de 39-jarige Belg heeft het de afgelopen drie jaar heel erg lastig gehad, vertelde hij in de rechtbank. "Ik zat in de buurt van Paul, ik heb niks en hij is dood. Ik heb het er nog altijd heel moeilijk mee", zucht hij. "Van mij moet er niemand naar de gevangenis, er zijn al slachtoffers genoeg gevallen. Maar hoe kan je iemand vergeven die geen schuldinzicht heeft", verwijzend naar de beklaagde, de hoofdhuurder van het pand.
Het parket van Antwerpen opende meteen na de ontploffing een onderzoek naar de oorzaak. Uiteindelijke conclusie? Gas. Volgens een branddeskundige was er een gasopstapeling op de eerste verdieping van het pand op nummer 101. In de kelder was een oude gasmeter opengedraaid waardoor gas zich via een oude gasbuis had verplaatst. De uiteindelijke explosie werd volgens het parket dan vermoedelijk veroorzaakt door het aansteken van een sigaret of een kaars.
Ik heb niets en Paul is dood. Ik heb het er nog altijd heel moeilijk mee
Pand in slechte staat
Een van de gewonden getuigde de dag na de ramp in "Het Journaal" dat er al van 8 uur 's ochtends een gasgeur hing in het gebouw. Een week na de explosie bleek ook dat het OCMW al eens op inspectie was geweest in het pand. Daaruit bleek dat het pand in slechte staat was, maar burgemeester Bart De Wever (N-VA) nuanceerde dat.
"Het kan zijn dat een pand vol schimmel hangt. Dat is niet leuk maar het is iets anders als er gas- of elektriciteitsproblemen zijn. Daarvan maakt het verslag geen melding en daardoor is het niet doorgegeven aan "woontoezicht" met prioriteit. Als dat wel gebeurt, gaan we daar zo snel mogelijk langs. Als dat niet met prioriteit is, kan dat langer, maanden duren voor er iemand langskomt", liet De Wever toen optekenen.
Het was huisjesmelkerij. Sommige onderhuurders wisten zelfs niet dat hij niet de eigenaar was
Wie is verantwoordelijk?
Het parket daagde uiteindelijk de huurder van het pand op nummer 101 voor de rechter, een vijftiger uit Sint-Niklaas die het hele gebouw huurde maar enkele studio's in het gebouw illegaal onderverhuurde. Volgens het parket was er enkele maanden voor de explosie al eens een gaslek en was hij er van op de hoogte. Maar de huurder zou er niet voldoende aandacht aan gegeven hebben of de eigenaar op de hoogte gebracht hebben. "Mocht er toen een professionele herstelling van de gasbuis hebben plaatsgevonden, zou het drama niet gebeurd zijn", aldus het parket van Antwerpen. Ook vandaag was de procureur hard voor de huurder, hij vorderde een gevangenisstraf van 18 maanden waarvan de helft met uitstel, en een boete van 800 euro.
De vijftiger liet eerder al verstaan dat andere mensen aan de gasmeter hadden geknoeid. Hij keek daarbij naar een onderhuurder die (samen met zijn broer) het restaurant op het gelijkvloers van het pand aan het renoveren was. "Mijn cliënt is niet verantwoordelijk, hij heeft hen verwittigd dat ze dat probleem moeten oplossen, maar dat hebben ze niet gedaan", aldus advocaat van de huurder Tom Cielen. En, zo redeneerde de huurder ook, het onderhoud van de gasmeter is eigenlijk de verantwoordelijkheid van de eigenaar.
Mijn cliënt heeft de onderhuurder gezegd dat hij het moest oplossen, maar dat heeft hij niet gedaan
Op de inleidende zitting in april vorig jaar dagvaardde de huurder dan ook de eigenaar en de renoverende onderhuurder. "Daarvoor moesten ze op de inleidende zitting ook als beklaagden verschijnen, het zal van de rechter afhangen of hij hen al dan niet mee in beschouwing neemt bij een mogelijke veroordeling", legt Cielen uit. De eigenaar van het pand gaf altijd aan dat hij nooit iets had opgevangen of doorgekregen over gasproblemen. Walter Damen, advocaat van enkele slachtoffers, benadrukt dat de huurder wel degelijk fouten beging. "Hij betaalde 1000 euro huur, maar inde 3000, alles moest zo goedkoop mogelijk, het was huisjesmelkerij (...) De meeste onderhuurders wisten zelfs niet dat hij niet de eigenaar was."
Het parket vervolgde dus enkel de huurder, de vijftiger uit Sint-Niklaas. Hij moet zich verantwoorden op verdenking van onopzettelijke doding, onopzettelijke slagen en verwondingen en onopzettelijke brandstichting. Enkele tientallen gewonden en mensen die schade opliepen stelden zich burgerlijke partij in het strafproces. Een tweede procesdag is gepland op 12 mei, een uitspraak is voor ten vroegste half juni.
Bekijk hier ook het verslag uit "Het Journaal":
