Verkiezingen VK: Conservatieven van Johnson winnen in Labour-stad Hartlepool

Vanwege de coronacrisis verloopt het tellen van de stemmen langzamer dan normaal en zullen de resultaten pas in de loop van vandaag en komend weekend binnenlopen. De uitslag van de tussentijdse verkiezingen in Hartlepool is wel al binnen. De conservatieve kandidate Jill Mortimer haalde de meeste stemmen in de stad in het noordoosten van Engeland. Ze kreeg 15.529 stemmen, bijna het dubbele van Labour-kandidaat Paul Williams (8.589). 

Het resultaat geldt als een grote winst voor de conservatieven. Voor Labour-leider Keir Starmer is de nederlaag een zware klap. Johnson en Starmer waren tijdens de campagne meermaals naar de stad getrokken. Politici komen in het lagerhuis als ze in een kiesdistrict de meeste stemmen krijgen. De zetel van Hartlepool kwam in maart vrij na het ontslag van de plaatselijke Labour-verkozene, Mike Hill, die beschuldigd werd van seksueel misbruik. Het kiesdistrict in Hartlepool telt zo’n 290.000 mensen. Labour vreesde al dat de zetel naar de conservatieven zou gaan en dat er daarmee weer een steen zo verdwijnen uit de ‘rode muur’ in het noorden van Engeland, waar Labour traditioneel altijd sterk gestaan heeft.

Op de samenstelling van het parlement in Londen heeft het resultaat geen invloed. Daar hebben de conservatieven al een duidelijke meerderheid. 

Londen zal de uitslagen van de Schotse verkiezingen, waarbij de zitjes van het hele regionale parlement (‘Holyrood’) opnieuw verdeeld worden, alvast met argusogen volgen. De grote vraag is of Schots premier Nicola Sturgeon met haar Schotse Nationale Partij (SNP) een absolute meerderheid kan halen, zodat ze in Londen een nieuw onafhankelijkheidsreferendum kan eisen. In 2014 stemden de Schotten nog tégen de onafhankelijkheid, maar sindsdien is er veel veranderd: een meerderheid van de Schotten stemde namelijk tégen de brexit, die er dik tegen de zin van de meeste Schotten, dus wél gekomen is. Brits premier Boris Johnson is in elk geval niet geneigd om toestemming te geven voor zo'n voor de Unie 'gevaarlijk’ referendum, maar kan door een eventuele weigering juist olie op het smeulende onafhankelijkheidsvuurtje gooien.

Daarbij moet hij opletten dat de onafhankelijkheidskoorts niet overslaat naar Wales, waar eveneens de zetels van het regionale parlement (‘Senned’) op het spel staan. Op dit moment zijn de socialisten van Labour aan de macht: zij hebben 29 van de 60 zetels en worden gesteund door de enige verkozen Liberaal-Democraat die de Senned telt. Afgaande op opiniepeilingen voorafgaande aan de verkiezingen lijkt het er echter op dat Labour zitjes gaat verliezen, mogelijk ten faveure van de Welshe nationalisten van Plaid Cymru (letterlijk: de Partij van Wales), die onafhankelijkheid nastreven. Ook de bevolking lijkt meer open te staan voor een onafhankelijk Wales: tijdens een peiling in maart sprak 39 procent van de ondervraagden zich uit voor de onafhankelijkheid, terwijl dat zes jaar geleden nog maar 3 procent was.

Niet alleen voor premier Boris Johnson zijn de verkiezingen een populariteitstest, hetzelfde geldt voor zijn tegenhanger, Labour-leider Keir Starmer, die een jaar geleden de fakkel overnam van de gecontesteerde Jeremy Corbyn, onder wie de partij in 2019 de nationale verkiezingen verloor. Starmer beloofde de partij nieuw leven in te blazen. De resultaten zullen aantonen of Labour zich landelijk gezien aan het herstellen is of dat de Conservatieven met nog meer aanvankelijk rode zetels gaan lopen. Zelf hoopt de partijleider alvast dat er “rode scheuten” te zien zullen zijn in delen van het land, die eerst blauw kleurden. Het resultaat in Hartlepool is een zware dobber op dat vlak. De partij van Johnson krijgt nu een nog grotere meerderheid in het parlement in Londen en komt Labour-leider Keir Starmer verder onder druk te staan. 

Verwacht wordt wel dat Labour het burgemeesterschap in Londen, waar Sadiq Khan mateloos populair is, en in Manchester, de zesde grootste stad van het land, niet hoeft af te geven.