‘Covid-19 uitroeien is niet haalbaar’: wordt coronavirus de nieuwe griep?
‘Op termijn zal het coronavirus ons gezondheidssysteem niet zwaarder belasten dan een seizoensgebonden infectie zoals griep of RSV’, voorspelt professor infectieziekten Steven Callens (UGent). Toch gaat die vergelijking met de griep volgens biostatisticus Geert Molenberghs (UHasselt en KU Leuven) niet helemaal op. Hoe ziet de toekomst van het virus er dan wel uit?
“Wat we met de vaccinaties proberen te bereiken, is dat we de gewone zorg niet meer moeten uitstellen, zoals bijvoorbeeld tijdens de tweede golf toen er op de piek bijna 1.500 patiënten op intensieve zorgen lagen”, legt professor Callens uit. Hij is ook lid van de GEMS, de expertengroep die de overheid bijstaat in de corona-aanpak. “De ziekte uitroeien is geen haalbaar scenario. Het virus zal blijven circuleren. Maar met de vaccinaties en immuniteit hopen we dat de besmettingscijfers zakken tot op een niveau dat ons zorgsysteem niet te zwaar belast.”
Als we dankzij de vaccinaties groepsimmuniteit kunnen opbouwen, ziet professor Callens corona op termijn wel evolueren naar een seizoensgebonden infectie - zoals RSV of griep - waar we enkel in de winter last van hebben. “Tijdens een heel ernstige griepepidemie bezetten deze patiënten 4,5% tot 10% van de bedden op intensieve zorgen”, zegt hij. “Dat is nog heel pittig voor gans het gezondheidssysteem, inclusief huisartsen, maar het zorgt er niet voor dat we de reguliere zorg moeten uitstellen. Covid-19 zal op dezelfde manier evolueren: een seizoensgebonden infectieziekte.”
Corona is veel besmettelijker dan griep en leidt ook tot meer hospitalisaties en overlijdens. Maar met de vaccinaties kunnen we wel een dam opwerpen.
Kleine kanttekening toch: de vergelijking met griep gaat niet helemaal op. Volgens gezondheidsinstituut Sciensano belanden er tijdens een griepseizoen tussen 5.000 en 15.000 mensen in het ziekenhuis, afhankelijk van hoe zwaar de epidemie is. Van deze patiënten sterft uiteindelijk 6 procent (300 tot 900). Dat zijn er een pak minder dan de meer dan 25.000 doden die Covid-19 op amper een jaar en vier maanden tijd al gemaakt heeft.
“Corona is veel besmettelijker dan griep en leidt ook tot meer hospitalisaties en overlijdens”, stelt biostatisticus Geert Molenberghs (UHasselt en KU Leuven) vast. “Maar met de vaccinaties kunnen we wel een dam opwerpen en het virus endemisch maken, onder controle dus.”
Vraag is wanneer de dam hoog genoeg zal zijn om Covid-19 qua aantal hospitalisaties en overlijdens te laten evolueren naar hetzelfde niveau als een griep. “Moeilijk te voorspellen”, geeft professor Callens toe. “Maar ik heb er wel een goed oog in. De ouderen en risicopatiënten staan dicht bij hun tweede spuit of hebben die nu gekregen. Binnenkort komen daar de jongeren bij. We hopen dat de besmettingscijfers dan zullen zakken. In ieder geval, hoe meer mensen zich laten inenten, hoe meer mensen immuniteit opbouwen en hoe sneller de maatregelen afgeschaft kunnen worden. Nu kan het nog niet, vooral omdat de vaccinatiegraad nog niet voldoende hoog is, maar die komt er wel snel in Vlaanderen.”
In het Verenigd Koninkrijk stijgen de ziekenhuisopnames wat trager dan begin dit jaar. Daar is al wat winst geboekt dankzij de vaccinaties.
Een kleine glimp van hoe de toekomst er zou kunnen uitzien, merken we nu al over het Kanaal. Daar is al 66 procent van de 18-plussers volledig gevaccineerd, terwijl het in België nog maar om 42 procent gaat. In het Verenigd Koninkrijk worden weliswaar veel meer besmettingen vastgesteld dan in ons land: ongeveer 500 gevallen per 100.000 inwoners over veertien dagen tegenover 74 bij ons. Maar het aantal mensen dat in het ziekenhuis moet opgenomen worden en het aantal overlijdens, volgt niet meer zo snel als voorheen.
“Als in het Verenigd Koninkrijk het aantal besmettingen verdubbelt, neemt het aantal hospitalisaties er toe met 50 procent. In januari was dat nog 70 procent”, weet professor Molenberghs. “De ziekenhuisopnames stijgen dus wat trager dan begin dit jaar. Over het Kanaal is er met andere woorden wat winst geboekt dankzij de vaccinaties. Maar er gelden nog behoorlijk wat maatregelen.”
Begin vierde golf
Hoe het aantal ziekenhuisopnames en het aantal overlijdens bij ons zal evolueren, nu ook hier het aantal besmettingen toeneemt, is nog koffiedik kijken. Professor Molenberghs: “Het is te vroeg om daar al uitspraken over te doen. In het Verenigd Koninkrijk zijn de besmettingen al langer aan het stijgen dan bij ons. De deltavariant heeft er vroeger voet aan de grond gekregen. Over het Kanaal zitten ze al langer in de vierde golf, terwijl wij nog aan het begin staan.”