Bijna 500 spoedopnames in Gent in 1 jaar tijd door fietsongevallen op tramsporen

Cathelijne Lyphout is spoedarts aan het Gentse UZ en werkte samen met spoedarts Philippe Leune van het AZ Sint-Lucas aan het onderzoek: "Mensen blijven vaak steken met hun fietswielen in de tramsporen. Of ze vallen bij het kruisen van het tramspoor", legt Lyphout uit. De fietsers hebben door de val breuken, kneuzingen en open wonden, zegt de spoedarts: "In het jaar 2018 waren er, van de gevallen die we onderzochten, gelukkig geen dodelijke ongevallen bij."

Vaak gaat het om jongere mensen: "Gent heeft veel studenten in de stad, dat zou kunnen verklaren dat het vaak om mensen tussen de 20 en 30 jaar gaat." Maar ook door het weer vallen fietsers vaker: "Als we keken naar de dagen dat er veel ongevallen waren, zagen we dat er duidelijk meer waren als het had geregend. Dan is alles ook gladder op de wegen."

De studie onderzocht 149 geregistreerde fietsongevallen. Maar dat zouden er wel eens veel meer kunnen zijn: "Bij iedere persoon die binnenkomt op de spoeddienst moet een formulier worden ingevuld. Maar als het heel druk is op de spoed is het soms moeilijk om dat te doen. We denken dat we maar een derde van alle gevallen hebben opgepikt. Ook niet iedereen meldt zich aan natuurlijk", zegt Lyphout. 

De stad Gent vult sommige ongebruikte tramsporen nu op met een soort rubberen slangen. Maar volgens de spoedarts is dat niet voldoende: "Ik denk dat er moet gezocht worden naar overstijgende oplossingen, zoals het scheiden van de tramsporen met de fietsers. Maar ik begrijp dat dat niet zo evident is, want Gent heeft een middeleeuws centrum met kleine smalle straatjes."

Fietsers sensibiliseren en tips meegeven over hoe omgaan met tramsporen en eventuele andere hindernissen in de stad zou ook tot een van de mogelijkheden kunnen behoren, zegt Lyphout.

De meeste valongevallen met een fiets gebeurden op tramsporen in de buurt het Sint-Veerleplein, de Korenmarkt, de Vlaanderenstraat, het Belfort, het Koophandelsplein en het Lippensplein. De studie is een samenwerking tussen de spoedgevallendiensten van het Universitair Ziekenhuis in Gent, het AZ Jan Palfijn, het AZ Maria Middelares en het AZ Sint-Lucas. 

Vervoersmaatschappij De Lijn heeft voorlopig nog geen plan klaar om het probleem met fietsongevallen op de tramsporen aan te pakken. "Het is niet eenvoudig om de infrastructuur aan te pakken in een stad zoals Gent", zegt Marco Demerling van De Lijn. "Er zijn veel smalle straatjes doordat Gent een historisch centrum heeft. Aanpassingen zijn dan moeilijk realiseerbaar." Wereldwijd worden voor dergelijke problemen wel oplossingen gezocht, maar tot nu zijn die nog niet geschikt voor een situatie zoals die zich in Gent voordoet.

De bevoegde schepen van de stad Filip Watteeuw, beseft dat er een probleem is. Hij stelt voor om aan onervaren fietsers lessen te geven over hoe ze veilig over de tramsporen kunnen fietsen. Daarnaast wil hij De Lijn aanspreken over het wegdek naast de tramsporen. Dat is vaak niet in goede staat. En ten slotte denkt hij eraan om de ervaring van doorgewinterde fietsers te gebruiken. "Zij weten waar het gevaarlijk is en waar je wel makkelijk de sporen kruist. Dat kunnen we aanduiden op de weg." 

Yves Debruyckere van de Gentse fietsersbond zegt dat het een kwestie is van degelijk onderhoud. "Er is veel mogelijk, al de afvoerputjes in het midden van de sporen, dat zijn vaak echte putten waar je met je fiets in terecht komt. Er is  ondergeïnvesteerd in het basisonderhoud." Volgens de fietserbond zou het een goed idee zijn om mobiliteitsspecialisten die ervaring hebben met tramsporen in buitenlandse steden naar hier te halen. "Zij kunnen perfect de vinger op de wonde leggen."