Europese Commissie dreigt met financiële sancties tegen Polen over rechtsstaat

Het Europese Hof had Polen op 14 juli opgedragen om de activiteiten van de tuchtkamer van het Grondwettelijke Tribunaal onmiddellijk op te schorten omdat de onafhankelijkheid van rechters in het gedrang was. Het Grondwettelijke Tribunaal in Polen oordeelde later op de dag echter dat de beslissingen van het Hof in Luxemburg niet stroken met de Poolse grondwet.

In een brief, ondertekend door eurocommissaris voor Justitie Didier Reynders, vraagt de Commissie dinsdag aan de Poolse autoriteiten om de bewarende maatregelen van het Europese Hof na te leven tegen ten laatste 16 augustus. Zo niet, zal ze het Hof verzoeken om financiële sancties, zo deelde Jourova mee.

Tegen 16 augustus wil de Commissie ook vernemen of Polen zich schikt naar een arrest van het Europese Hof van 15 juli, waarin het Hof bevestigde dat het sanctieregime voor rechters in strijd is met het Europese recht. Doet Warschau dat niet, dan lanceert de Commissie een nieuwe inbreukprocedure, eveneens met een verzoek om boetes.

Polen en de Europese instellingen liggen al jaren met elkaar in de clinch over de gerechtelijke hervormingen van de nationalistische regeringspartij PiS. Warschau stelt dat de hervormingen nodig zijn om corruptie te bestrijden en een einde te maken aan de erfenis van het communistische tijdperk in het gerechtelijke systeem.

De Commissie meent echter dat bepaalde maatregelen de greep van de politiek op justitie te zeer versterken en de fundamenten van de rechtsstaat ondermijnen. Het Hof heeft de Commissie al meermaals in het gelijk gesteld. Het conflict verzeilde in een nieuwe dimensie toen het Tribunaal in Warschau vorige week stelde dat een beslissing van het Europese Hof niet uitgevoerd moet worden.

Daarmee wordt geraakt aan de primauteit van het Europese recht en de bevoegdheid van het Europese Hof van Justitie om beslissingen te nemen die bindend zijn voor alle autoriteiten en rechtbanken in de Europese Unie. “De rechten van Europese burgers en bedrijven moeten op dezelfde manier beschermd worden in de hele Europese Unie”, onderstreepte Jourova.