Operatie prik: scholen en vaccinatiecentra slaan de handen in elkaar

Soms zegt een beeld meer dan woorden. Terwijl Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) geïnterviewd werd op verschillende middagjournaals voor de start van het schooljaar, dansten enkele leerlingen en leerkrachten in de achtergrond enthousiast heen en weer. De minister mocht proberen zoveel hij wilde: zijn enthousiasme verdween in het niets bij wat achter hem te zien was.

Volgens Weyts heeft dat voor een groot deel te maken met het afleggen van het mondmasker. Onder het motto ‘zo normaal mogelijk’ verdwijnt dat immers zoveel mogelijk. Zeker in het lager onderwijs is het volgens de minister en sociale partners niet de bedoeling dat kinderen nog een mondmasker dragen – behalve dan in Brussel, waar de epidemiologische situatie minder goed is dan in Vlaanderen. Ook in het secundair onderwijs zullen veel minder mondmaskers gedragen worden – ook hier: niet in Brussel of op plekken met hogere besmettingscijfers.

De achterliggende redenering hiervoor is dat heel wat van de 12- tot 17-jarigen zich intussen hebben laten vaccineren. Maar niet overal verloopt die vaccinatie even vlot.

“Wij hebben vandaag een eerste voorzichtige steekproef georganiseerd”, zegt Dirk Kerckhoven, directeur van het technisch en beroepsinstituut Don Bosco in Sint-Pieters-Woluwe. “10 procent van onze leerlingen zegt een eerste prik gehad te hebben. Tussen de 80 en 85 procent van de leerlingen is deze zomer dan weer in een rode zone geweest.” Die vragen worden de komende dagen in verschillende Brusselse scholen voorgelegd. Dat gebeurt overigens altijd anoniem. Leerlingen (of ouders) zijn ook nooit verplicht om daarop te antwoorden.

Op zich zijn de resultaten in de school van Kerckhoven niet zo verwonderlijk: eind vorige week maakte Brussels minister van Nederlandstalig Onderwijs Sven Gatz (Open Vld) nog bekend dat 11 procent van de Brusselse 12- tot 17-jarigen volledig gevaccineerd is. Maar ook buiten Brussel zijn er plekken waar die vaccinatiegraad onder de 50 procent ligt, zo blijkt uit de cijfers van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid (zie kaart). Dat is het geval in de rand rond Brussel, maar ook in Gent (45,1 procent), Antwerpen (37,3 procent), Genk (48 procent) of Heusden-Zolder (32,1 procent).

Extra toegangspoort

Enter het begin van het schooljaar. Dankzij het openzwaaien van de schoolpoorten krijgen vaccinatiecentra er een gedroomd extra toegangskanaal tot de jeugd bij. Vorige week besliste de Vlaamse overheid om daar actief op in te zetten. Zo zal het Agentschap binnenkort de vaccinatiegraad per school en per graad bekendmaken. Waar nodig starten CLB’s een informatiecampagne. 

“Uit onderzoek weten we dat de pertinente weigeraars van een vaccin slechts een kleine groep vormen”, zegt Inge Van Trimpont, directeur van de ondersteuningscel van de CLB’s van het Gemeenschapsonderwijs (GO!). “De grootste groep zijn twijfelaars, mensen die de weg naar de juiste informatie niet vinden bijvoorbeeld.”

Maar de populatiemanager van elk vaccinatiecentrum kan na overleg met CLB’s en scholen ook beslissen om op de school te vaccineren. De regie blijft altijd in handen van het vaccinatiecentrum.

“Hier is het allemaal heel snel gegaan”, zegt Roel Vandewal, verantwoordelijke van het vaccinatiecentrum As-Genk-Zutendaal. “Vorige week zaten we voor het eerst met iedereen samen. Daar bleek dat elke school vragende partij was. Dus zijn we meteen begonnen met de planning en logistiek. Vandaag hebben we briefjes meegegeven aan alle kinderen met de vraag wie zich wil laten vaccineren. Tegen vrijdag verwachten we antwoord. Vanaf volgende week zullen we bijna elke dag aanwezig zijn op de scholen.”

Hoeveel kinderen zich zo zullen laten vaccineren is nog niet duidelijk. “We hebben nog geen zicht op de opkomst”, zegt Vandewal. “Een van de scholen liet al weten dat niet alle kinderen vandaag aanwezig waren. Zij zaten nog in quarantaine na terugkomst uit hun thuisland. Voor een stuk is het deze groep die we tot nu toe gemist hebben.”

In de meerderheid van de gemeenten zal wellicht de omgekeerde beweging gemaakt worden, van de school naar het vaccinatiecentrum. Ook gaat men niet overal even snel als in Genk. Brussel trekt bijvoorbeeld de kaart van sensibiliseren. “Twee weken lang zullen we leerlingen en ouders eerst informeren en proberen overtuigen van het nut van zo’n prik”, zegt Kerckhoven.

Pas daarna gaat men effectief vaccineren. “Binnen een tiental dagen moeten de eerste prikken gezet kunnen worden”, zegt Gatz aan persagentschap Belga. “We gaan zeggen dat indien leerlingen zonder mondmaskers naar school willen, het met een prik zal zijn.”

Net zoals dat het geval is bij de algemene vaccinatiecampagne gebeurt ook op de scholen alles volledig vrijwillig. Scholen mogen ook geen leerlingen weigeren omdat ze niet volledig gevaccineerd zijn.

In Vlaanderen is de bedoeling om tegen 15 oktober – wanneer de vaccinatiecentra sluiten – 70 procent van alle 12- tot 17-jarigen gevaccineerd te hebben. In Brussel, waar men van verder moet komen, hoopt men eind oktober 65 procent van de jongeren gevaccineerd te hebben.