Sprookje met Belgische toets, linksachter die doelman speelt en scheids die zich mispakt door zonneslag: de strafste verhalen van deze Africa Cup

Een ploeg die 1 procent van de tijd heeft voorgestaan, geen enkele veldgoal scoorde en toch - als groepswinnaar dan nog - doorstoot. Met bovendien, na drie matchen, een doelsaldo van... 1-0? Het kán. Dat bewees Senegal. Het enige doelpunt dat ze maakten was een penalty na... 97 minuten, in de openingsmatch tegen Zimbabwe (1-0). Scoreloze draws tegen Guinea en Malawi (die beide ook doorstoten) nadien volstonden voor de groepszege. 

In de daaropvolgende knock-outfase liep het vlotter. Na overwinningen tegen tegen Kaapverdië (2-0), Equatoriaal Guinea (3-1) en Burkina Faso staat Senegal zelfs in de finale tegen Egypte. Groeien in het toernooi, heet dat dan.

De titelverdediger én topfavoriet die meteen naar huis mag, als laatste, in een haalbare groep, en zo een historische dubbel mist? Het kán. Dat bewees Algerije. 

Eén schamel doelpuntje maakten ze, zelfs tegen klein broertje Sierra Leone kwamen ze niet verder dan 0-0. 35 opeenvolgende wedstrijden zonder nederlaag werden in Kameroen gestopt door twee nederlagen op rij. Sterspeler Riyad Mahrez gaf op geen enkel moment thuis. Een trieste aftocht voor de titelverdediger. De voetbalbond ontkent dat het beroep deed op een duivelbezweerder. We mogen het hopen. Ook, Ghana, vooraf getipt als gevaarlijkste outsider, mag meteen z’n valiezen pakken.

Een debutant die geschiedenis schrijft door ongeslagen door te stoten onder leiding van een landgenoot? Het kán. Dat bewees Gambia. 

Voor de eerste keer in haar geschiedenis doen ze mee aan de Africa Cup. Met dank aan één man, een Belg: Tom Saintfiet (48). Vooraf was het een groot vraagteken tot wat ze in staat zouden zijn in een groep met Mauritanië, Mali en Tunesië. Want voorbereidingsmatchen tegen Syrië en Algerije werden lastminute afgeblazen omdat bijna de helft van het team op oefenkamp in Doha positief testte op corona. Op tijd in Kameroen arriveren met een volledige, gezonde selectie was dan ook dé uitdaging van Saintfiet en co. “We zijn de underdog, het laagst gerangschikte team in onze groep, maar kansloos zijn we niet”, maakte Saintfiet zich sterk. Hij kreeg gelijk. Ablie Jallow van Seraing is voortaan onsterfelijk in zijn thuisland, het kleinste Afrikaanse land op het vasteland. De aanvallende middenvelder scoorde zowel tegen Gambia als Tunesië het enige doelpunt van de partij. Ook Sulayman Marreh (AA Gent, twee keer 90 minuten) en Muhammed Badamosi (KV Kortrijk, twee invalbeurten) droegen hun steentje bij. Het sprookje kwam ten einde in de kwartfinales tegen gastland Kameroen.

Mogelijks het strafste verhaal van deze Africa Cup speelde zich af in het kamp van de Comoren. Die speelden hun 1/8ste finale zonder één keeper in de selectie te hebben zitten. De eerste doelman was geblesseerd, die andere twee hadden een paar dagen voor de match positief getest. En hoewel er ééntje de dag van de match wel weer negatief was, mocht die niet het veld op. 

En dus moest linksachter Chaker Alhadhur de handschoenen maar aantrekken. Zijn rugnummer met tape overplakt met nummer 3, om het nog wat dramatischer te doen ogen. Het had veel weg van een potje bij de caféploeg om de hoek. Het leverde de man in kwestie wel een heldenstatus op in zijn land. Het mocht evenwel niet baten, want de Comoren gingen met 2-1 ten onder tegen Kameroen. “Ik laat nu alvast weten dat ik iedereen onmiddellijk blokkeer die zegt dat ik een betere doelman dan veldspeler ben”, grapte Alhadhur.

Drie kleintjes, op voorhand nochtans kansloos, die doorstoten naar de volgende ronde? Het kán. Dat bewezen Equatoriaal Guinea, de Comoren en Malawi. 

Die eersten stootten zelfs rechtstreeks door in een groep met Ivoorkust en Algerije. Malawi bereikt voor de eerste keer de knock-outfase. Voor de Comoren, een vulkanische eilandengroep, was hun eerste Africa Cup toen al geslaagd. Malawi en de Comoren vlogen er meteen daarna wel uit, Equatoriaal Guinea klopte ook nog Mali en sneuvelde pas in de kwartfinales.

Een scheidrechter die tot twee keer toe te vroeg affluit, officieel door een zonneslag, maar gewoon aan de slag blijft in het toernooi? Het kán. Dat bewees Janny Sikazwe. Knotsgekke toestanden waren het tijdens Tunesië - Mali. Eerst in minuut 86, nadien in minuut 89 besloot scheidsrechter Janny Sikazwe dat het genoeg was geweest. Een dag later luidde het dat Sikazwe last had van een zonneslag. Toernooi gedaan voor de arme Zambiaan, zou je dan denken? Think again, want een paar dagen later was hij VAR bij Gabon-Marokko. In een busje, uit de zon.

Een vrouwelijke scheids op een internationale eindronde? Dat kán. Dat bewees Salima Mukansanga. Als eerste vrouwelijke hoofdscheidsrechter ooit mocht ze een match in goede banen leiden op een internationale eindronde. De 34-jarige Rwandese deed dat op 18 januari in Zimbabwe - Guinea. Ze deelde één gele kaart uit. Ook haar assistenten waren vrouwen. Mukansanga schreef al geschiedenis door als eerste vrouw ooit vierde ref te zijn op een groot toernooi, tijdens Guinea-Malawi op 10 januari.

Het grootste drama vond plaats voor de wedstrijd tussen gastland Kameroen en de Comoren. Een grote mensenmassa probeerde voor de wedstrijd toegang te krijgen tot het Paul Biya-stadion in de Kameroense hoofdstad Yaoundé om het gastland te zien spelen. Daardoor brak paniek uit en zijn minstens acht mensen omgekomen, onder hen ook kinderen. Ze lagen, mogelijk bewusteloos, op de grond voor de ingangen van stadion.

• Hervé Koffi (Charleroi) speelde de eerste twee matchen, stoot door met Burkina Faso, maar testte positief op Covid en miste daardoor de laatste groepswedstrijd. In de 1/8ste finales stond hij nog in de schijnwerpers door met enkele salto’s te vieren dat ze zich plaatsen, maar moest in de halve finales op een draagberry van het veld na een botsing.
• Abdoul Tapsoba (Standard) speelde drie matchen mee met Burkina Faso.
• Ibrahimi Cissé (Seraing) speelde met Guinea 90 minuten mee tegen Senegal, Zimbabwe en Gambia.
• Sory Kaba (OHL) mocht invallen tegen Malawi en Gambia, en speelde 62 minuten tegen Zimbabwe.
• Steven Fortes (KV Oostende) startte drie wedstrijden en viel tegen Kameroen 9 minuten voor tijd in met Kaapverdië.
• Kenny Rocha (KV Oostende) vier keer aan de aftrap bij Kaapverdië, enkel in de slotfase van de derde en vierde match tactisch gewisseld. 
• Collins Fai (Standard) is een basispion bij Kameroen, enkel tegen Kaapverdië in het slot gewisseld.
• Samuel Oum Gouet (KV Mechelen) startte vier keer voor Kameroen. Alleen tegen de Comoren op de bank.
• Moussa Sissako (Standard) mocht een halfuurtje invallen bij Mali tegen Mauritanië. 
• Tarik Tissoudali (AA Gent) debuteerde in de Marokkaanse hoofdmacht als invaller tegen Ghana, startte tegen de Comoren en mocht kort invallen tegen Gabon en Egypte.
• Mike Ngadeu: trekt de lijn van bij AA Gent gewoon door, miste geen minuut.
• Selim Amallah(Standard) is één van dé sterkhouders bij Marokko, met een doelpunt en een assist tegen de Comoren beslissend. Vier keer gestart, ingevallen tegen Gabon.
• Soufiane Chakla (OHL), 88 minuten op het veld bij Marokko tegen Gabon.
• Mory Konaté (STVV, Guinea), Christian Kouamé (Anderlecht, Ivoorkust), Majeed Ashimeru (Anderlecht, Ghana), Reda Halaimia (Beerschot, Algerije), Adem Zorgane (Charleroi, Algerije), Abdoulaye Seck (Antwerp) kwamen niet in actie.