Oekraïners kunnen vandaag al visumvrij reizen in de EU en probleemloos negentig dagen in ons land verblijven. Met het nieuwe statuut dat de Europese Unie nu wil activeren, zullen Oekraïense vluchtelingen ook meteen toegang krijgen tot onze arbeidsmarkt en maatschappelijke diensten. Ze krijgen ook een verblijfsrecht voor een jaar in de EU, verlengbaar tot drie jaar.

Die regeling heeft weinig impact op de huidige noden. Om de eerste crisisopvang op te vangen, rekent staatssecretaris Sammy Mahdi (CD&V) met zijn #PlekVrij tijdelijk op de gastvrijheid van de Belgische burgers. De bedoeling is wel dat de Oekraïners zo snel mogelijk de weg naar de reguliere huizenmarkt vinden. Hoe onze regering dat gaat organiseren, wordt nog onderzocht.

Wat na drie jaar?

Of de Oekraïners die hier drie jaar zouden verblijven nadien teruggestuurd zullen worden, is onduidelijk. Soms is de staatssecretaris te betrappen op de term “definitieve huisvesting”, als hij het over het bijzonder statuut voor de Oekraïners heeft. Maar als hij daarop gewezen wordt, spreekt hij over “duurzaam verblijfsrecht”. “Wat na die drie jaar gebeurt, dat moeten we dan evalueren”, zegt Mahdi. “Veel Oekraïners zullen ook terugwillen eens de oorlog voorbij is.”

Sinds begin dit jaar hebben een 150-tal Oekraïeners zich in ons land aangemeld voor bescherming. De meerderheid van hen meldde zich afgelopen maandag aan.