Kring om de maan, dan komt er regen aan. In april heldere maneschijn, zal voor de bloesem kwalijk zijn. Nieuwe maan met helder licht, dan is er droogte in zicht. Al generaties lang kijken mensen naar de maan om te weten te komen wat voor weer ze mogen verwachten. Maar heeft onze maan ook effectief een invloed op het weer?
Martijn Peters
Zo’n 4,5 miljard jaar geleden vond er een kolossale botsing plaats tussen twee planeten in ons zonnestelsel. Samen vormden ze de aarde en een kleine rotsachtige massa, de maan. Hoe onze metgezel de gebeurtenissen hier op het oppervlak beïnvloedt weten we nog steeds niet volledig. Maar wetenschappelijk onderzoek toont aan dat de maan wel degelijk een rol speelt in onze weerpatronen.
Het meest voor de hand liggende effect dat de maan op de aarde heeft zijn onze getijden. De zwaartekracht van de maan trekt het water aan de dichtstbijzijnde kant van de ronddraaiende aarde naar zich toe, wat resulteert in twee keer vloed en eb per dag. Zonder deze getijden zou het weer er heel anders uitzien. Ze spelen namelijk een belangrijke rol in de beweging van oceaanstromingen die warm en koud water over de aarde verplaatsen. Hoe sterk deze stromingen aan het oppervlak en in de diepte zijn kan een groot effect hebben op wat voor weer we tijdens onze seizoenen mogen verwachten.
De aantrekkingskracht van de maan kan ervoor zorgen dat het een paar uur eerder of later begint te regenen
Martijn Peters
Dit effect vindt niet enkel plaats in onze oceanen maar ook in de atmosfeer. De zwaartekracht van de maan zorgt voor energiestromen tussen de lagen in onze atmosfeer en voor veranderingen in de atmosferische druk. Een lage druk veroorzaakt koud nat weer en een hoge druk rustig warmer weer. En de maan heeft ook een rechtstreekse invloed op de hoeveelheid neerslag die valt, al is dit slechts één procent. Andere factoren, zoals de warmte van de zon, spelen een veel grotere rol. De aantrekkingskracht van de maan kan er wel voor zorgen dat het een paar uur eerder of later begint te regenen.
Er zijn ook studies die opperen dat de maan een invloed heeft op de temperaturen op de polen en het poolijs. Zo hebben satellietmetingen uitgewezen dat de polen een halve graad warmer zijn tijdens een volle maan. Wereldwijd is er bij volle maan een gemiddelde stijging van 0,02 °C. En wetenschappers stellen ook dat de maan de aarde stabiel houdt terwijl deze om zijn as draait, wat ons een stabiel klimaat geeft. Zonder de maan zou de aarde meer wiebelen waardoor seizoenen er helemaal anders zouden uitzien.
De invloed van de maan, soms subtiel en soms diepgaand, speelt dus een belangrijke rol in het verloop van het leven op aarde.
