Hulporganisatie Payoke ontredderd door "historisch grote zaak" van mensenhandel bij Borealis

"We hebben nu 174 slachtoffers van mensenhandel op de teller staan in de zaak rond het chemiebedrijf Borealis", zegt Klaus Vanhoutte, directeur van Payoke, op Radio 2 in Antwerpen. "Dit is een catastrofe. Historisch gezien is er in België nooit een zaak van mensenhandel geweest die zo groot is. Ik denk zelfs dat dit een van de grootste Europese zaken is."

Het arbeidsauditoraat Antwerpen bevestigt dat 174 mogelijke slachtoffers zich gemeld hebben. Het gaat om 17 Bengalen, 52 Filipijnen en zeer recent 105 Turken. Maar mogelijk komen daar nog meer mensen en andere nationaliteiten bij in de loop van het onderzoek.

Een deel van de mensen die zich meldden, werden al verhoord. Zij die volledig konden geïdentificeerd worden, kregen bijna allemaal het voorlopig statuut van slachtoffer van mensenhandel. Zo werden al 55 slachtoffers erkend en nu komen er daar wellicht nog meer dan 100 bij. Op termijn - ze krijgen een bedenktijd van 45 dagen - kunnen ze eventueel een attest van immatriculatie krijgen. Daarmee mogen ze in België verblijven en werken. 

"Hier zijn geen scenario's voor. We wisten niet wat we met de eerste 55 slachtoffers moesten doen en dat blijkt nog minder te zijn dan een derde. We kunnen niet iedereen helpen." De 55 slachtoffers zijn nu opgevangen in de stad Antwerpen.

Meer dan honderd mogelijke slachtoffers hebben voorlopig nog geen zicht op betere opvang. "Zij zitten nu op precaire locaties waar ze door het recruteringsbureau zijn geplaatst en uitgebuit. Schrijnende situaties", zegt een ontredderde Vanhautte. "Alle opvangcentra in België zitten vol, ze kunnen nergens terecht."

Bij Payoke zien ze voorlopig niet hoe ze alle slachtoffers kunnen helpen. "Ik heb geen antwoord over hoe we hieraan moeten beginnen. Ik heb normaal gezien vakantie nu, maar dit gaat er dwars door. We werken met iedereen verder, maar ik weet niet hoe we dit moeten oplossen."

Bij Borealis laten ze weten dat ze "geschokt" zijn door de verhalen die vandaag aan het licht gekomen zijn. Ze beloven om samen te blijven werken met het onderzoek en ook een intern onderzoek te voeren, "om ervoor te zorgen dat alle nodige maatregelen worden genomen en dat dit niet meer zal gebeuren op een Borealis-bouwwerf."

Volgens Borealis was er bij het afsluiten van het contract met aannemer IREM "geen reden om deze contractant niet te vertrouwen". "Dat er mogelijk sprake is van sociale fraude op grote schaal, werd ons pas duidelijk na de tussenkomst van de Belgische autoriteiten medio juli 2022. De reële potentiële impact werd pas later duidelijk, na bijzonder alarmerende berichten in de pers."