De voorbije maanden is de prijs van aardgas in Europa ongezien hard gestegen door de oorlog in Oekraïne. Veel Europese landen zoeken nu andere manieren om elektriciteit te genereren. Daardoor grijpen zij steeds vaker terug naar steenkool. Maar betekent dit dat Europa langer afhankelijk zal blijven van de fossiele brandstof?

De hoeveelheid elektriciteit die wordt geproduceerd door steenkoolcentrales is het voorbije jaar met meer dan 20 procent gestegen in sommige landen, zoals Frankrijk, Duitsland en Nederland. Dat blijkt uit data van Rystad Energy, een Noors onderzoeks- en databedrijf. 

“Steenkool kent zeker een heropleving, door de torenhoge aardgasprijzen en droogtes”, zegt Ole Hvalbye, analist bij Zweedse bank SEB, aan Business Insider. “Het gaat er nu om de winter te overleven.” De prijs van aardgas is in Europa is momenteel vier keer zo hoog als een jaar geleden, nadat het in augustus recordhoogtes bereikte. Door een reeks maatregelen die door Europese landen werden genomen, zijn prijzen sindsdien al iets of wat gezakt, maar toch wordt verwacht dat ze nog altijd zeer hoog zullen blijven gedurende de komende maanden.

Steenkoolcentrales

Door die hoge prijzen zijn verschillende Europese landen nu steeds meer geneigd om andere manieren te zoeken om elektriciteit te produceren. En hoewel veel landen stilaan een energietransitie proberen uit te voeren, waarbij steeds meer energie wordt gewonnen met behulp van zonnepanelen en windmolens, zien zij zich genoodzaakt om terug te grijpen naar meer vervuilende opties op de korte termijn.

Om die reden is steenkool nu terug aan een ware opmars bezig in Europa. Oostenrijk, Italië, Duitsland en anderen zijn terug meer elektriciteit aan het produceren door het vervuilende goedje te verbranden. “Steenkool is het grootste deel van 2022 de goedkopere optie geweest voor energieopwekking en heeft ook een impuls gekregen door de krappe aanvoersituatie voor gas in Europa”, zei analist Fabian Rønningen van Rystad Energy aan Business Insider. 

Steenkool ook duurder

Door de grotere vraag naar steenkool, is de prijs daarvan gestegen in heel de wereld. De prijs van steenkool lag wereldwijd sinds 2008 nooit zo hoog, terwijl het goedje in Europa maar liefst 150 procent duurder is geworden sinds het begin van 2022. 

Bovendien voerde de Europese Unie (EU) in augustus een embargo in op de import van Russische steenkool. Dat heeft een grote impact gehad op het aanbod: de EU importeerde voor de oorlog maar liefst de helft van alle steenkool die het gebruikte uit Rusland. 

Toch zegt Rønningen dat het nog altijd een stuk voordeliger is om steenkool aan te kopen, en dat dit zo zal blijven voor de komende tweeënhalf jaar. Hij gelooft dat de energietransitie vanaf 2024 echter zal zorgen dat de vraag naar steenkool gevoelig zal afnemen. “Op korte termijn zien we een comeback van steenkool. Op de langere termijn, niet echt”, concludeert de analist.