Knallen we binnenkort zo satellieten de ruimte in? Eigenzinnige start-up katapulteert met giga centrifuge NASA-lading omhoog
De Amerikaanse start-up SpinLaunch vindt het maar niets dat satellieten met vervuilende raketten de ruimte in worden geslingerd. Het experimenteert met een eigenzinnige alternatieve manier van lanceren, met behulp van een giga centrifuge die satellieten met een immense kracht de lucht in moet katapulteren. Zopas maakte SpinLaunch haar tiende geslaagde testvlucht, met onder meer een proeflading van het Amerikaanse ruimtevaartbedrijf NASA aan boord. Het werd een knallend succes.
Wat spreekt het tot de verbeelding: een enorme centrifuge van 50 meter hoog - met de toepasselijke scifinaam ‘Suborbital Accelerator’ - die vanuit een woestijnlandschap bij Spaceport America in New Mexico lekker weer wat satellieten de ruimte in slingert. Zover zijn we nog niet, maar binnenkort misschien wel - want de Amerikaanse start-up achter het idee, SpinLaunch, is net geslaagd in een belangrijke test. Het bedrijf opende overigens nog maar in 2020 zijn lanceersite. Ze zetten er vaart achter.
Weg met raketten
SpinLaunch, dat de snelgroeiende satellietlanceringsindustrie wil transformeren door ladingen groener en goedkoper de ruimte in te katapulteren met minimale raketbrandstof, slaagde op 27 september in zijn tiende succesvolle testvlucht in minder dan een jaar tijd. Die was deel van een grotere testcampagne die moet bepalen of wetenschappelijke nuttige ladingen en satellieten de stress van de bijzondere lanceringsprocedure überhaupt kunnen overleven. Meer dan 150 bezoekers keken toe hoe de ronde reus zijn kogel in de lucht afvuurde.
8.000 kilometer per uur
Onder meer een sonde van NASA, maar ook ladingen van Airbus, Cornell University en satellietontwikkelaar Outpost ondergingen de kinetische test. Alle onderdelen werden in een capsule gestoken en vervolgens razendsnel rondgetold in de uit de kluiten gewassen wasmachine van SpinLaunch. Een 33 meter lange roterende arm verborgen in de witte behuizing draaide de lading sneller en sneller, tot een duizelingwekkende kracht van liefst 10.000 g en tot 8.000 kilometer per uur. Vervolgens werd de capsule hemelwaarts geschoten uit een verticale lanceerpijp.
Met g-kracht wordt de versnelling bedoeld die we voelen als gevolg van de zwaartekracht; 10.000 g is tienduizend keer de normale zwaartekracht. Ter vergelijking: bij de snelste achtbaan van België, de Kondaa in Walibi, is er sprake van een g-kracht van zo’n 4,5. Je voelt je dan 4,5 keer zwaarder dan normaal.
Succes
Na lancering haalden medewerkers de lading weer op en konden ze tot hun grote blijdschap uit de vluchtdata vaststellen dat die wel degelijk bestand bleek tegen het zinderende ritje in de Suborbital Accelerator. De payload van NASA was daarbij speciaal ontworpen om kritieke vluchtgegevens vast te leggen. Het bevatte een gyroscoop, een magnetometer, twee versnellingsmeters en sensoren voor temperatuur en vochtigheid.
“De vliegtest toont aan dat de standaard satellietcomponenten van SpinLaunch-partners inherent compatibel zijn met de lanceeromgeving van het bedrijf, en heeft kritische vluchtgegevens opgeleverd, aangezien alle ladingen met succes werden gelanceerd en gerecupereerd”, meldt het bedrijf.
Met andere woorden: commerciële satellietonderdelen kunnen de enorme kracht van de alternatieve lancering met de elektrische centrifuge aan. Goed nieuws voor hun winkel natuurlijk.
Potentieel
“Deze tiende vluchttest vertegenwoordigt een belangrijk keerpunt voor SpinLaunch, aangezien we ons systeem nu extern hebben geopend voor onze klanten, strategische partners en onderzoeksgroepen”, legt Jonathan Yaney, oprichter en CEO van SpinLaunch, uit. “De gegevens en inzichten die zijn verzameld zullen van onschatbare waarde zijn voor zowel SpinLaunch, terwijl we de ontwikkeling van het Orbital Launch-systeem voortzetten, als voor onze klanten die naar ons kijken om hen te voorzien van goedkope, duurzame toegang naar de ruimte aan een hoge frequentie.”
Volgens Yaney bewijst de succesvolle tiende vlucht ook dat hun systeem “herhaaldelijk betrouwbaar” is. “Dit is geen raket en ons vermogen om in slechts elf maanden tijd zoveel tests uit te voeren en ze allemaal te laten functioneren zoals gepland, is duidelijk een bewijs van het potentieel van onze technologie.”
Hoog, hoger, hoogst
Er zijn natuurlijk nog heel veel volgende stappen in het proces om echt satellieten de ruimte in te katapulteren. Momenteel katapulteert SpinLaunch met de proefcentrifuge in New Mexico testladingen tot ongeveer 9 kilometer hoog. Dat is al aardig, maar tegelijkertijd ook lang niet hoog genoeg. De grens waar de aarde ophoudt en de ruimte begint, heet de Kármánlijn. Waar die lijn net ligt is voer voor discussie, want er is geen duidelijke overgang tussen de dampkring en het vacuüm van de ruimte. De NASA stelt dat de ruimte op 80 kilometer hoogte begint, de Internationale Astronautische Federatie (IAF) houdt een hoogte van 100 kilometer aan.
Nog even doorpakken dus. Later wil SpinLaunch daarvoor onder meer het grotere broertje van de Suborbital Accelerator inzetten, die nu alleen op papier bestaat: de ‘Orbital’. Maar zullen raketmotoren zelfs dan volledig uit te sluiten zijn? En wat met tal van andere moeilijkheden? Het Amerikaanse bedrijf toont zich ambitieus en mikt er op kleine satellieten in een lage baan om de aarde te krijgen tegen 2026. Een week voor de laatste testvlucht liet het bedrijf nog weten dat het nog eens 71 miljoen dollar (72,5 miljoen euro) heeft opgehaald bij een recente financieringsronde.
Of ze ook ooit mensen met hun centrifuge de ruimte in kunnen slingeren, lijkt vrij tot zeer onwaarschijnlijk. Een g-kracht van 14 is dodelijk. SpinLaunch ambieert dat ook niet.
Lees ook:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Grootste stap voorwaarts sinds de jaren 70: onderzoekers vinden manier om gevaarlijke infecties klein te krijgen
-
Voor en na: NASA toont met satellietbeelden impact van zwaarste overstromingen ooit in Dubai
Ongewoon hevige regenval zette vorige week delen van de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) onder water. Op één dag tijd viel er evenveel regen als normaal gesproken in een heel jaar valt in het doorgaans kurkdroge land. -
Oude satellieten moeten sneller worden opgeruimd uit de ruimte, zegt communicatiewaakhond
Satellieten die in een baan rond de Aarde worden gebracht, moeten voortaan eerder worden opgeruimd. Als hun missie is afgerond en hun werk klaar is, mogen ze hooguit nog vijf jaar blijven vliegen. De vroegere limiet was 25 jaar. De nieuwe regel moet voorkomen dat ruimteafval zich ophoopt. -
-
vtwonen
Schoonmaken met scheerschuim? Voor deze tien plekken - van de oven tot het toilet - is het een tovermiddel
-
Drama in Nederlands luxe dierenpension: 10 honden in één nacht omgekomen, baasjes zijn “kapot van verdriet”
Dierendrama in Nederland. De politie onderzoekt de dood van liefst 10 honden in een luxe hondenpension in Woudenberg, in de provincie Utrecht. De dieren kwamen om in de nacht van vrijdag op zaterdag. De baasjes van de honden zijn “kapot van verdriet”, zegt de advocaat die een aantal van hen vertegenwoordigt. “Hoe kon het zo misgaan?’’Woudenberg -
HLN Shop
Pretpark (extra voordelig) meepikken vóór de grote drukte? Vier hoogvliegers voor de hele familie op een rij
De lente is het moment bij uitstek om een pretpark op de planning te zetten. De grote stormloop tijdens de zomervakantie blijft nog even uit, en vaak zit ook het weer uitstekend mee. Rest de vraag in welk pretpark jij het meeste fun beleeft. HLN Shop stipt vier kansmakers aan in vier provincies en vertelt waarom en voor wie ze niet te missen zijn. -
Jobat
Wie krijgt vakantiegeld? Om welk bedrag gaat het? En wanneer wordt het uitbetaald?
-
UPDATE.
WEERBERICHT. Oosten van het land al geteisterd door flinke onweersbuien, KMI kondigt code geel af: tot 20 liter in 1 uur mogelijk
-
PREMIUM
Warmt het klimaat echt veel sneller op dan verwacht?
2023 was wereldwijd het warmste jaar ooit gemeten, met een afwijking van 1,48°C ten opzichte van het pre-industrieel gemiddelde. Voor veel mensen zijn de onverwacht hoge temperaturen een teken dat de opwarming van de aarde sneller gaat dan voorspeld. Maar klopt dat wel? Zijn de klimaatmodellen te conservatief in hun voorspellingen van opwarming, en wat betekent dit voor de toekomst? -
Duizend vrouwen gezocht die vagina ter beschikking willen stellen van wetenschap
De Universiteit Antwerpen zoekt duizend vrouwen die hun geslachtsorgaan ter beschikking willen stellen voor nieuw onderzoek. Voor het Isala-project werkt de universiteit met “ambassadrices van vrouwelijke gezondheid”, klinkt het in een persbericht. -
Stoomtrein in Efteling wordt elektrisch om klimaatdoel te halen
Kaatsheuvel