RoundUp, ook in vele Vlaamse tuinhuizen te vinden en gefabriceerd in de Antwerpse haven, staat al een hele tijd ter discussie. Denk maar aan de acties van Greenpeace tegen doe-het-zelfketen Brico, die RoundUp verkoopt.

Aanleiding voor het protest is een beslissing van Europa van afgelopen zomer, om de vergunning voor glyfosaat nog eens met anderhalf jaar te verlengen. En dat ondanks felle protesten van milieuverenigingen en academici dat het middel niet goed is voor de natuur, noch voor de mens. Zo zou het mogelijk kankerverwekkend zijn.

Net nu de commotie enigszins was geluwd, doet een Amerikaanse rechtbank het debat weer helemaal oplaaien. Die maakte de afgelopen weken een gigantische stapel interne en zeer gevoelige documenten openbaar van fabrikant Monsanto, naar aanleiding van een proces dat enkele landbouwers tegen het bedrijf inspanden.

Volgens de advocaten van de landbouwers, die menen dat ze kanker kregen door met RoundUp te werken, bewijzen de vrijgegeven mails dat Monsanto bijna al het wetenschappelijke onderzoek naar de schadelijkheid van glyfosaat beïnvloedde en ook zelf enkele wetenschappelijke studies schreef. Er zou zelfs binnen het bedrijf twijfel bestaan of de chemische verbinding niet kankerverwekkend zou kunnen zijn.

Betrouwbare studies?

De nieuwe documenten verontrusten nu ook het Europese Parlement, vermits de Europese verlenging van de vergunning voor glyfosaat grotendeels gebaseerd is op onderzoeksgegevens die uit de Verenigde Staten komen. “We eisen daarom volledige transparantie over de studies die de Europese Voedselveiligheidsautoriteit EFSA gebruikte bij haar evaluatie van glyfosaat”, aldus Staes.

Het EFSA maakte immers nooit bekend op welke onderzoeken het zich baseerde voor zijn eindoordeel over glyfosaat. Staes: “Vandaar dat we van commissievoorzitter Jean-Claude Juncker de grootst mogelijke openheid eisen, zodat collega-wetenschappers de gebruikte onderzoeken naar glyfosaat op hun waarde kunnen beoordelen.”

“Enkele alinea’s, tegenover miljoenen pagina’s”

Producent Monsanto zelf nuanceert ondertussen het belang van de vrijgegeven correspondentie. Het bedrijf suggereert dat de advocaten van de landbouwers zich voor hun beschuldigingen baseren op enkele alinea’s in een handvol e-mails, terwijl er “miljoenen pagina’s aan correspondentie zijn vrijgegeven”. Het ontkent daarnaast dat het zelf wetenschappelijke rapporten schreef, waar nadien enkele wetenschappers hun handtekening onder zetten.

Ook in ons land woedt de discussie over glyfosaat nog steeds. Wallonië en Brussel werken aan een verbod. Vlaanderen doet dat niet. Het zet meer in op preventie – denk aan de campagne “Mijn gifvrije tuin” – waarbij de bevolking tips krijgt over hoe ze hun tuin ook zonder pesticiden gemakkelijk kunnen onderhouden.

Eind dit jaar oordeelt Europa opnieuw of glyfosaat verboden wordt dan wel toegelaten blijft.