Nooit gedacht dat ik dit ooit nog ging schrijven, maar: ik heb echt te doen met Ruben Van Gucht. Alles in het werk stellen om zeker bij de geboorte van je (eerste) zoon te zijn in Kroatië, en dan op de gang moeten wachten … Volgens de dokters in het ziekenhuis van Split kon de kleine Mondo Van Gucht maar beter zonder zijn vader erbij de wereld in springen. Dat vond de sportpresentator van de VRT terecht best erg. ‘Ik dacht dat de operatie nog moest beginnen op het moment dat ze mij kwamen halen. Ik heb de emoties niet met Blanka (Vlasic, de ex-hoogspringster, red.) kunnen delen. Mijn zoon lag daar – dat was natuurlijk een fantastisch moment, om mijn zoon te zien – maar je wil dat misschien toch delen met de mama. Dat is niet gelukt’, zo vertelde hij afgelopen weekend in zijn programma De weekwatchers op Radio 2.

   • Ruben Van Gucht mocht in Kroatië geboorte van zoon niet bijwonen

Waarom zouden dokters in hemelsnaam de vader uit de verloskamer weren? ‘Tot de jaren zeventig waren ze eigenlijk niet nodig’, duidt de bekende gynaecoloog Hendrik Cammu in Het Nieuwsblad. ‘Liepen ze zelfs in de weg. In het verloskwartier waren maar twee mensen belangrijk. De mama en de vroedvrouw.’ Daarna groeide het inzicht dat mannen misschien ook kunnen hélpen bij de geboorte. Al is het door hun vrouw/de moeder moreel te steunen, haar voorhoofd te deppen, haar in het juiste persritme te brengen enzovoort.

Nu moet ik toegeven dat mijn eigen ervaringen op dat vlak de Van Gucht-case niet echt stutten. De eerste bevalling kwam tien dagen te vroeg en na een nachtje hard werken en stappen van de papa. Gevolg: een man met te weinig slaap en een joekel van een kater aan het kraambed. Tijdens het persen kon ik nauwelijks zijn adem verdragen. Blij dat hij erbij was, dat wel. En het blijft een goed verhaal voor de familiefeesten. De tweede keer was vadermans de uitblijvende opening moe, en ging hij dus ‘even een steak eten’ tijdens de weeën. Toen het alsnog een spoedkeizersnede werd om de tweeling geboren te laten worden, had hij het druk met die steak binnen te houden tussen al dat bloed in het operatiekwartier, tot groot jolijt van de gynaecoloog. Hij heeft wel een kind aangepakt, dat wel.

Maar nogmaals, blij dat hij erbij was en zelfs de koelbloedigheid had om een paar foto’s te nemen. Mijn eigen vader kan dat niet van al zijn kinderen zeggen, en dat geldt ook voor wielrenner Jan Bakelants. Die miste in 2016 de geboorte van zijn dochter Julia omdat hij de Tour wilde uitrijden. De Standaard wijdde er toen een heus artikel aan, met als teneur: hoeft ook helemaal niet, vrouwen en mannen moéten niet alles delen, een vrouw wil na de bevalling misschien zelfs liever met rust gelaten worden, goed dat ze het doorgesproken hebben. Het was de eigen keuze van Bakelants en zijn vrouw – dat kan Van Gucht spijtig genoeg niet zeggen.

Volgens de Franse verloskundige en bevallingsexpert Michel Odent (°1930), die werkt in het Verenigd Koninkrijk, zijn vaders in de verloskamer geen must. Een kwarteeuw geleden al schreef Odent dat bevallingen in se een vrouwenzaak zijn. De aanwezigheid van de aanstaande vader kán een hulp zijn, maar is in het merendeel van de gevallen een belemmering omdat de vrouw in arbeid onbewust geremd wordt – wat leidt tot langere en lastigere bevallingen. Bovendien, aldus Odent, hebben sommige mannen het moeilijk om met hun emoties om te gaan. Tijdens de bevalling én daarna. Je hoort het soms door vrouwen zeggen, al dan niet bij wijze van grap, maar volgens Odent is het echt waar: een baby uit de vagina zien komen, zou voor sommige mannen een negatief effect hebben op hun verdere seksleven (met de mama) …

Het lijkt erop dat Odents theorie in de praktijk niet echt veel navolging krijgt. Tot nader order is het merendeel van de vaders aanwezig in de verloskamer. En maar goed ook, zo blijkt dan weer uit het (recenter) onderzoek van Katrijn Eggermont, master in de verpleegkunde en vroedkunde aan de UGent. Zij bestudeerde een achttal jaar geleden de noden van de partner tijdens arbeid en bevalling en kwam tot de conclusie dat die noden wel degelijk bestaan. De nood om betrokken te zijn bij arbeid en bevalling, alsook de nood aan informatie rond de gebruikte apparatuur. Alleen: vandaag worden niet altijd de juiste noden ingevuld. Zo is één op de twee vaders vragende partij om de navelstreng door te knippen, de andere helft niet. Communicatie en overleg zijn belangrijke sleutels.

Maar het belangrijkste wat ik onthoud uit haar onderzoek, is dit: elk koppel is anders. In de verloskamer kun je dus geen algemene regels hanteren, beter is een aanpak-op-maat. Of dat dan met vader, zonder vader, of vader in de Tour is. Zolang het maar een eigen keuze is.

Wat u, beste lezer, begrijpt u de frustratie van Ruben Van Gucht? Wilde u de vader of meemoeder bij de bevalling? Mail ons