‘Hoe kan mijn vader zijn inkomen te hoog zijn, als hij niet eens alleen zijn kamer kan betalen?’

Jerome Beck (89), bewoner wzc Sint-Lodewijk: ‘De belastinginspecteur zei me dat ik maar hulp bij de kinderen moest vragen’

“Wij wonen hier nu twee jaar. Over de verzorging zelf heb ik niks dan goeds te zeggen. Als je een schone oude dag wilt hebben, moet je naar hier komen”, zegt Jerome, die samen met zijn vrouw Delfina (83) in woon-zorgcentrum Sint-Lodewijk in Schilde woont.

Het kostenplaatje van dat verblijf begint bij Jerome en Delfina wel jaar na jaar meer te wegen. Nu de factuur het afgelopen jaar twee keer opsloeg, zijn ze samen al 4.000 euro kwijt voor hun kamer in het woon-zorgcentrum. En dat is ongeveer bijna pal op het gemiddelde in Vlaanderen. Een studie van ouderenvereniging Okra, op basis van gegevens van het Agentschap Zorg en Gezondheid, leert dat een kamer in een Vlaams woon-zorgcentrum nu 2.097 euro kost. In de loop van 2022 zijn de kamers met 197,5 euro opgeslagen. Wetende dat het gemiddelde netto werknemerspensioen 1.255 euro bedraagt, hoeft het niet ter verbazen dat acht op de tien ouderen de rusthuisfactuur niet kunnen betalen met hun pensioen.

“Wij hebben altijd gespaard voor onze oude dag. Ik heb altijd hard gewerkt, mijn vrouw heeft de centen goed bijgehouden. We hebben nooit iets tekort gehad.” Vandaag ontvangen ze een familiepensioen van 1.500 euro en krijgen ze inkomsten uit vier appartementen die ze verhuren. “Dat heeft altijd volstaan, maar nu begint het erg krap te worden.”

Het OCMW had hen verteld dat ze recht hadden op een toelage, omdat Delfina zwaar hulpbehoevend is. Maar toen Jerome het nodige deed, werd zijn aanvraag afgewezen. De belastingdienst vertelde hem dat dat alleen gold als ze voor haar 65ste al hulpbehoevend was. “Dat is frustrerend, want met die toelage zouden we het wel redden. Ik vroeg hem: hoe moet ik mijn factuur dan betalen?” De belastinginspecteur zei me dat ik maar hulp bij de kinderen moest vragen.”

Als het zo doorgaat, overweegt Jerome om een van zijn appartementen te verkopen. “Ik zoek naar oplossingen, want niemand gaat graag aankloppen bij zijn eigen kinderen. Ik had gewoon niet verwacht dat het allemaal zo duur ging worden.”

Mandy Standaert (58) over vader Frans (86) in wzc Denderoord: ‘We hebben overwogen om hem terug naar huis te halen’

Al zeven jaar woont Frans Standaert (86), de vader van Mandy, in woon-zorgcentrum Denderoord te Geraardsbergen. Zeven jaar geleden al was zijn kamer 75 euro duurder dan het pensioen dat hij ontvangt. Dit jaar is dat verschil al opgelopen tot 250 euro, en dat verschil past Mandy maandelijks bij. “Dat kan wel tellen. Mijn man en ik hebben allebei een goede job, maar we zijn toch jaarlijks een mooie reis kwijt aan die extra kosten voor mijn vader. En dat wordt jaar na jaar erger.”

De kosten blijven niet beperkt tot de kamer, die in in het geval van Frans al 2.100 euro per maand kost. Okra wijst erop dat er bovenop die basisprijs nog heel wat extra supplementen komen, al zamelt de overheid daar geen data over in. Het gaat bijvoorbeeld over de kosten voor de was of de strijk, de kapper of pedicure, of niet-terugbetaalde geneesmiddelen. “Mijn vader krijgt bijvoorbeeld Fortimel, speciale bijvoeding die anderhalve euro per dag kost. Ook zijn blaassondes, verbanden en andere geneesmiddelen moeten we zelf bekostigen. Alles samen loopt dat behoorlijk op.”

“We hebben even overwogen om hem terug naar huis te halen", zegt Mandy. “Maar mijn vader is bedlegerig, kan niet zelfstandig eten en lijdt aan dementie. Het zou onmogelijk zijn om hem thuis te laten leven als we allebei werken, dus we hebben geen andere keuze.” Even leek het erop dat Frans een toelage voor zware hulpbehoevendheid zou ontvangen. Maar die werd uiteindelijk geweigerd, omdat zijn pensioeninkomen te hoog bleek. “Hoe kan zijn inkomen te hoog zijn, als hij niet eens alleen zijn kamer kan betalen?”, zegt Mandy.

Het doet haar nu al nadenken over haar eigen toekomst. “Ik denk dat het een reële optie wordt dat we van onze woning een tweewoonst maken en dat mijn dochter bij ons komt inwonen. Want als het nu al bijna onbetaalbaar wordt, hoe gaat dat dan zijn?”

Annick Casteur (57) over moeder Denise (81) in OLV Roosdaal: ‘Op de kamer van mijn moeder staat de verwarming al uit sinds juni’

Ook bij Denise (81), bewoner van het OLV Roosdaal, is de factuur dit jaar aanzienlijk opgeslagen. Ze betaalt nu maandelijks meer dan 1.800 euro, zo'n 200 euro meer dan een jaar geleden. Met alleen haar pensioen van 1.560 euro zou ze er nooit komen, maar de premie die ze krijgt voor haar beperking en de mantelzorgtoelage houden haar net uit de moeilijkheden.

“We overwegen om haar huis te verkopen”, zegt dochter Annick. “Dan zit je natuurlijk even goed. Maar dan valt de maandelijkse huur weg en ook haar toelage. Het is geen evidente keuze.” Samen met haar zus probeert Annick zoveel mogelijk de kosten te beperken, door zelf haar kleding te kopen en de was te doen.

Het knaagt bij Annick dat er jaar na jaar meer gevraagd wordt, terwijl de kwaliteit van de zorg wel achteruitgaat. Net als zoveel zorginstellingen kreunt ook dit woon-zorgcentrum onder het personeelstekort. “’s Nachts is er slechts een verpleegster die rondgaat op drie afdelingen. Ideaal is anders natuurlijk.”

Omdat bewoners van een woon-zorgcentrum geen individuele aansluiting hebben bij een energieleverancier, hebben ze geen recht op een energiepremie. Dat is discriminatie, vindt OKRA, dat dat met een procedure bij het Grondwettelijk Hof probeert aan te vechten.

Ook Annick betreurt dat bewoners van woon-zorgcentra op die manier dubbel getroffen worden. “Helemaal omdat bij mijn moeder op de kamer de verwarming al sinds juni uitstaat. Ik heb het al vaak gemeld, maar er verandert niks. Mijn moeder klaagt soms over de koude. Maar omdat ze aan dementie lijdt, kan ze dat waarschijnlijk niet genoeg uiten.” Annick en haar zus hebben haar daarom al warme kousen en en een dikke pyjama gekocht. “Toch vraag ik me af: waarom moeten wij dan zoveel extra betalen?”