COLUMN. Walter Damen over influencers en YouTubers: “Nuance of kennis ter zake doen er blijkbaar niet meer toe”

Ik maak me oprecht zorgen over de evolutie van onze maatschappij. Het zou natuurlijk kunnen dat ik oud ben geworden en aan het syndroom van ‘alles was vroeger beter’ lijd, iets waar ik me nochtans altijd fel tegen verzet. Als je nu opgroeit heb je eigenlijk onbeperkte kansen. Voor wie dat wil, komt de staat tussen in alle mogelijke opleidingen. Gezondheidszorg en sociale vangnetten zijn zodanig alomtegenwoordig dat de discussie woedt of werken nog wel de moeite loont.

Informatie, kennis over eender welk onderwerp, zelfs een vreemde taal heeft via Google (Translate) geen geheimen meer. En dat alles is bereikbaar met een toestelletje van amper 50 vierkante centimeter. En dankzij de sociale media kunnen we onszelf tonen aan heel de mensheid en gluren we tegelijk binnen in het leven van anderen, op elk moment en in eender welke positie. Eenzaamheid? Tinder en een onnoemelijk aantal dating­apps beloven ons - theoretisch dan toch - er voor altijd van te vrijwaren. Van de mogelijkheden die wij vandaag hebben, kon wie voor ons kwam alleen maar dromen.

Wat we blijkbaar wel zijn kwijtgespeeld en waar vroeger veel meer tijd voor was, is de kunst van het luisteren in plaats van te roepen. ‘Speaking without talking, hearing without listening’, zongen Simon en Garfunkel ooit. Iedereen schreeuwt nu helaas zijn grote gelijk uit. Nuance of kennis ter zake doen er niet meer toe. ‘Ik roep, dus ik word gehoord’ in plaats van ‘ik denk, dus ik ben’. En hoe heviger en krasser je roept, hoe meer gehoor. En néé, ik heb het hier niet specifiek over een sterk gemediatiseerde strafzaak. Het is een tendens die helaas niet te stoppen is.

De nieuwe pausen zijn de YouTubers en influencers die enkel op zoek zijn naar snel gewin voor eigen status, in plaats van het ontwikkelen van een visie op lange termijn. Op zichzelf geen probleem, tenzij de wetten van de welgemanierdheid worden overtreden. Iemand die een product wil slijten, zichzelf uren laat opnemen bij het gamen… Het hoort er allemaal bij, maar als men zich roert in een maatschappelijk debat, dan moet men de juiste informatie geven. Het internet dient om mensen te informeren, niet om te desinformeren. Laat dat nu net zijn waar ik bang voor ben. Het verleden heeft ons geleerd dat je groepen mensen gemakkelijk tegen elkaar kan opzetten. Zeker als er feiten aan de grondslag liggen die op zich al erg genoeg zijn. Als deze dan ook nog geplaatst of misplaatst worden in het kader van een klassenstrijd of racisme dat er niet is, dan krijg je boze massa’s die zich ten onrechte identificeren met een zaak. Het zou veel nuttiger zijn om er lessen uit te trekken dan om haat te prediken.

Wellicht is dat de moeilijkste opdracht van het mens-zijn. Iedereen maakt fouten. Maar leren uit eigen of andermans fouten, daar draait het om. Als we de kunst verliezen om daardoor onze maatschappij te verbeteren, dan is het hek van de dam. Zeker als het allemaal nog eens wordt opgepookt voor volgers of likes.

COLUMN. Walter Damen gaat niet meer met de auto naar Antwerpen: “Plots waande ik me er in een écht oorlogsgebied”

COLUMN. Walter Damen: “Ook ene Dries V.L. schuift alle schuld gemakshalve door naar de door hemzelf uitgeroepen linkse pers”