Rapport onthult hoe Wagnergroep Afrika gebruikt als terreur-laboratorium: “Recht uit een nachtmerrie”

KIJK. Wie zijn de Russische Wagner-huurlingen?

Wie de rebellie van de Wagnergroep tegen de Russische president Vladimir Poetin de afgelopen dagen volgde, zou het bijna vergeten, maar de paramilitaire groep die Rusland naar eigen zeggen wil bevrijden van corruptie en nepotisme heeft een vreselijke reputatie. Dat werd al duidelijk in Bachmoet, waar Prigozjin tienduizenden van zijn manschappen de dood in joeg. Maar ook in Afrika blijkt hij nietsontziend te werk te gaan.

Dat staat te lezen in een vandaag gepubliceerd rapport van ‘The Sentry’, dat de strijd aangaat met internationale misdaadnetwerken die profiteren van gewelddadige conflicten en repressie. In amper vijf jaar tijd maakte de Wagnergroep van de Centraal-Afrikaanse Republiek een strategisch bruggenhoofd voor Rusland. De privémilitie testte en perfectioneerde er een “blauwdruk voor overheersing” die “recht uit een nachtmerrie” lijkt te komen, zo klinkt het, en gebruikt “georkestreerd geweld” dat zo extreem is dat zelfs geharde soldaten en lokale milities onder de controle van Wagner zeggen dat ze in een constante “staat van terreur” leven.

Getuigen vertellen hoe instructeurs van de Wagnergroep militaire opleidingen geven van één tot zes maanden. Rekruten leren handwapens gebruiken, man-tegen-man vechten, spioneren, gevoelige informatie loskrijgen en foltertechnieken gebruiken. Dat laatste gaat van gerichte ontvoeringen tot handen, vingers en benen afhakken, nagels verwijderen, messen gebruiken om in vlees te snijden, wurgen en mensen levend verbranden.

Tijdens operaties is het motto “vegen en opruimen, zonder sporen achter te laten”. Daarbij worden hele kampen, dorpen, mijnsites en plattelandsgebieden uitgeroeid. Iedereen wordt omgebracht, ook vrouwen en kinderen. “We doden dorpelingen en begraven hen of gooien hen in de bosjes”, getuigt iemand. Verscheidene soldaten vertellen dat het de bedoeling is van de Wagnergroep om terreur te zaaien en iedereen angst in te boezemen, niet alleen rebellen maar ook de gewone bevolking en de militairen en huurlingen onder hun controle.

KIJK. Wat is het Wagnerleger en wie is baas Jevgeni Prigozjin?

Volgens een rapport van de Columbia-universiteit in New York had de Centraal-Afrikaanse Republiek afgelopen jaar het hoogste sterftecijfer ter wereld. Het lag meer dan dubbel zo hoog als elders. Dat wordt direct gelinkt aan de aanwezigheid van de Wagnergroep in het Afrikaanse land. Wagner zou ook zwaar militair materieel leveren “met een tempo dat ongekend is sinds de instelling van het wapenembargo in 2013".

“De Centraal-Afrikaanse Republiek is het terreur-laboratorium geworden van de Wagnergroep”, zegt onderzoeker Nathalia Dukhan van ‘The Sentry’. “Met een beperkt aantal militairen en de actieve steun van president Faustin-Archange Touadéra is Wagner er in amper vijf jaar tijd in geslaagd om de militaire commandostructuur van het land te infiltreren en over te nemen, net als de politieke en economische systemen.”

Wagner profiteert van de toenemende nood aan bescherming van president Touadéra tegen gewapende rebellen om de natuurlijke rijkdommen van het land te plunderen, in het bijzonder goud en diamanten. Mijnbouwbedrijven die aan Wagner gelieerd zijn - zoals Lobaye Invest, Midas Ressources en Diamville - halen die uit de grond en exporteren ze. De mineralen verdwijnen vervolgens in een transnationaal netwerk van bedrijven en schimmige operaties, dat zich uitstrekt van Rusland tot Madagaskar, Kameroen en Soedan.

Datzelfde doet de Wagnergroep sinds 2016 ook in andere Afrikaanse landen. Volgens ‘The Sentry’ maakt het deel uit van een Russische strategie van “internationale expansie en controle”. Dukhan noemt het “een nieuwe vorm van ultragewelddadig kolonialisme”. Ze roept de internationale gemeenschap dan ook op om zo snel mogelijk in actie te komen tegen deze dreiging. “Anders zal het roofzuchtige terroristische netwerk van Wagner zich verder verspreiden en verwoesting zaaien, waar het ook wortel schiet.”

Bij de aanbevelingen van ‘The Sentry’ zijn het afkondigen van westerse sancties tegen de Wagnergroep en het bestempelen ervan als een terroristische organisatie.