Vlaamse jongeren slapen minder, maar bewegen vaker
Meer Vlaamse jongeren slapen te weinig, en eten niet dagelijks een ontbijt en groenten. Ze drinken wel minder frisdrank en bewegen ook vaker. Dat blijkt uit de vierjaarlijkse studie "Jongeren en Gezondheid". Ruim een op de vijf kampt met overgewicht of zelfs obesitas. Bij het vorige onderzoek, in 2018, was dat iets meer dan een op de zeven.
De vierjaarlijkse studie kadert in de internationale Health Behaviour in School-aged Children-studie (HSBC), en werd uitgevoerd door onderzoekers van de Universiteit Gent bij 20.000 Vlaamse jongeren tussen 11 en 18 jaar.
Daaruit blijkt dat in 2022 meer Vlaamse jongeren elke dag water (86,4 procent) dronken. Minder jongeren (22,6 procent) trokken in vergelijking met 2018 dagelijks een blikje frisdrank open.
Iets meer dan de helft van de 11- tot 18-jarigen (54,5 procent) eet dagelijks groenten, vier jaar geleden was dat nog 61,9 procent. De fruitconsumptie bleef daarentegen stabiel.
Hoe zit dat met ontbijt? Het aandeel jongeren dat dagelijks - op weekdagen - ontbeet, is sterk gedaald van 68,6 procent in 2018 naar 58,6 procent in 2022.
We moeten nog meer inzetten op het creëren en promoten van een gezond aanbod
"De voorbije jaren is er in scholen sterk ingezet op een gezond drankenbeleid, met meer aanbod van water en minder frisdranken", licht Jolien Plaete, voedingsexperte bij het Vlaams Instituut Gezond Leven, toe. "We moeten nog meer inzetten op het creëren en promoten van een gezond aanbod in omgevingen waar jongeren vaak aanwezig zijn, bijvoorbeeld in en rond de school."
"In de studie zien we ook duidelijk dat jongeren uit het aso er gezondere voedingsgewoonten op nahouden dan jongeren uit het bso", zegt Plaete nog.
Overgewicht en lichaamsbeeld
Het aantal jongeren met overgewicht is de laatste jaren sterk toegenomen. Een op de vijf jongeren (21,7 procent) kampt met overgewicht of zelfs obesitas. In 2018 was dat 13,8 procent.
Bijna de helft van de meisjes (47,5 procent) volgde een dieet, of dacht dit te moeten volgen. Voor jongens was dat in iets meer dan een kwart het geval (26,7 procent). Meisjes zijn over het algemeen minder tevreden over hun lichaam dan jongens.
“De stijging van jongeren die kampen met overgewicht en obesitas ligt in lijn met de resultaten van de corona-gezondheidsenquêtes bij volwassenen", zegt Loes Stukken van Kenniscentrum eetexpert. "Jongeren leven niet los van hun gezin, een negatieve impact van corona op het leefgedrag binnen hun familie heeft dus ook een invloed op hen.”
Beweging en zitgedrag
Over het algemeen bewegen steeds meer jongeren voldoende (van 17,5 procent in 2018 naar 20,1 procent in 2022). Opvallend is dat het dan vooral gaat over jongens, zij bewegen meer dan meisjes.
"Uit internationaal onderzoek weten we dat meisjes onvoldoende aangemoedigd worden door leerkrachten, ouders en vriendinnen", weet Luc Lipkens, bewegingsexpert van Gezond Leven vzw.
"Het is zeer positief dat er een verdere stijging is bij de jongens die elke dag voldoende bewegen, een stijging die sinds 2014 ingezet is. Toch zijn er nog altijd 3 op de 4 jongens die niet elke dag 60 minuten bewegen."
Volgens Lipkens ervaren meisjes verschillende drempels om te gaan sporten. "Ze hebben een minder groot aanbod aan sport, voelen zich snel oncomfortabel bij het bewegen of ervaren een onveiligheidsgevoel om te voet of met de fiets op stap te gaan."
Slaapgedrag
Tot slot bevroeg het onderzoek ook een aantal slaapgewoontes bij jongeren. Meer dan de helft (51,4 procent) van de 11- tot 12-jarigen haalde tijdens schooldagen niet elke nacht de aanbevolen hoeveelheid van negen uren slaap. Dat is 6,6 procent meer dan vier jaar geleden.
Dat is ook het geval bij de 13- tot 18-jarigen. Daar haalde bijna 70 procent het aanbevolen uur slaap niet, dat is bijna 10 procent meer dan in 2018 (57,7 procent).
In totaal rapporteerde 48,4 procent van de jongeren een slechte slaapkwaliteit. Vier jaar geleden was dat nog 40,3 procent.