Bas de Geus, professor aan de Vrije Universiteit Brussel, ging samen met een collega op zoek naar de oorzaak van fietsongevallen. Ze focusten op de provincies Antwerpen en Vlaams-Brabant, “regio’s waar het vervoer voornamelijk gemotoriseerd is en veel files voorkomen. Fietsen kan daar een aantrekkelijke oplossing betekenen, maar dan moet ook de veiligheid worden aangepakt.”

De professoren trokken in Antwerpen naar het Koninklijk Lyceum Antwerpen, het Onze-Lieve-Vrouw-Instituut-Pulhof in Berchem en het Gemeentelijk Instituut voor Technisch en Handelsonderwijs in Nijlen, waar ze scholieren van 15 tot 18 jaar bevroegen. Samen met de scholieren uit Vlaams-Brabant waren het er 68. Ze legden ook een vragenlijst voor aan ‘fietsslachtoffers’, die hun ongeval bij de verzekeringsmaatschappij hadden gemeld. Dat waren er 78.

Niet te vermijden

Uit zijn analyse blijkt dat 79% van de fietsongevallen door menselijk falen wordt veroorzaakt. De fietser krijgt een oproep op zijn gsm bijvoorbeeld, en komt bij het bellen ten val. Of hij blijft haken aan het stuur van de fietser naast hem. Bij 31% ging het om ongevallen met alleen de fiets. Bij 42% van de ongelukken was een auto betrokken.

“Je gaat met andere woorden nooit alle ongevallen kunnen vermijden”, zegt de Geus. “Dan mag een fietspad er nog zo perfect bij liggen, je begeeft je in een situatie die potentieel gevaarlijk is. Oplettend zijn is een eigen verantwoordelijkheid. Vooral waar verscheidene weggebruikers elkaar kruisen. Aan scholen bijvoorbeeld.”

21% van de ongevallen is te wijten aan een slechte fietsinfrastructuur. “Al gaat het meestal om een combinatie van factoren.