Vogels hebben tot op 10 kilometer afstand last van vuurwerk

De onderzoekers vergeleken radarbeelden van net voor en tijdens de jaarwisseling. Op de beelden is het effect van de knallen goed te zien. Voor de jaarwisseling is het relatief rustig, maar vanaf middernacht vliegen de vogels massaal op. Bij de ganzen gebeurde net hetzelfde. “Voor zover we weten, zijn er geen andere storende factoren die zo’n groot effect hebben”, klinkt het bij de onderzoekers.

Het effect van vuurwerk op vogels kan fataal zijn. Zo vielen er in 2021 tijdens de overgang van oud naar nieuw in Rome letterlijk vogels uit de lucht door het vuurwerk.

Het is dan ook niet de eerste keer dat het effect van vuurwerk op vogels onderzocht wordt. De Amsterdamse onderzoekers houden het gedrag van de dieren in de nacht van oud- naar nieuwjaar al enkele jaren in de gaten. Eerder onderzochten de onderzoekers van de UvA het effect al op kleinere schaal.

Nu werd het geheel onderzocht. “We kunnen nu ook iets zeggen over de afstand waarop vogels worden beïnvloed en welke soorten het meest geraakt worden”, legt Bart Hoekstra, ecoloog aan de UvA, uit. “Een van de meest opvallendste dingen die we ontdekten, was dat vogels tot wel 10 kilometer van de vuurwerkplaats nog steeds opvliegen. Voor zover we weten, zijn er geen andere storende factoren die zo’n groot effect hebben.”

“Het is duidelijk dat het hun gedrag en energieverbruik aardig in de war schopt”, zegt ook onderzoeker Hoekstra. “Vooral tijdens oud en nieuw, in de winter, zijn vogels normaal gesproken superzuinig met hun energie.”

De woordvoerster van de Vogelsbescherming in Nederland, Hanne Tersmette-Strijland, waarschuwt ook voor de gevolgen van vuurwerk voor vogels. “Wanneer vogels zo opgeschrikt worden, kost het ze behoorlijk wat energie om van die schrikreactie te herstellen”, zegt ze. “Als het schrikken een langere tijd doorgaat, kan het verstrekkende gevolgen hebben voor de dieren.”

Op het platteland zijn de opvliegende vogels duidelijk te zien, maar in steden gaan de gevolgen van vuurwerk voor vogels nog een stap verder: “Ook in stedelijke gebieden zie je veel vogels, en daar lijkt de concentratie van vuurwerk veel heftiger te zijn. Soms vliegen ze zelfs tegen ramen of hoogspanningskabels aan. Er lijkt gewoon geen rustige plek voor ze te zijn”, stelt Tersmette-Strijland. Volgens haar is het voor de vogels dan ook beter om helemaal geen vuurwerk meer afsteken.