"We laten jullie niet in de steek": Frans premier Attal stelt maatregelen voor om frustraties van landbouwers te temperen

Al dagenlang tonen de Franse boeren hun ongenoegen met het beleid van de Franse regering. Ze vinden dat de regels en voorschriften voor de landbouwsector te ver gaan en dat de overheid het onmogelijk maakt om als landbouwer rond te komen. 

De Franse premier Gabriel Attal is ondertussen aangekomen in het zuidelijk departement Haute-Garonne, nabij de grens met Spanje. Daar zijn de boerenprotesten vorige week gestart. In een eerste reactie zei Attal dat er momenteel "gezonde woede" heerst en dat een oplossing niet langer op zich kan laten wachten.

"We hebben besloten om prioriteit te geven aan de landbouwsector. We moeten de bladzijde omslaan en beginnen aan een nieuw hoofdstuk voor de landbouw in Frankrijk." Daarbij benadrukt Attal dat Frankrijk een "landbouwmacht is", die de boeren voldoende ademruimte moet bieden. Toch is het volgens hem niet de bedoeling om de belangen van boeren en milieubelangen lijnrecht tegenover elkaar te plaatsen.

De premier stelt tien maatregelen van versoepeling voor binnen de landbouwsector. Die zouden meteen worden ingevoerd. Het gaat onder meer over de "opschoning" van agrarische waterlopen en de termijnen om in beroep te gaan tegen landbouwprojecten. Met de maatregelen wil Attal de procedures die nu van kracht zijn "drastisch vereenvoudigen".

Daarnaast kondigt Attal drie "zeer zware sancties" aan voor bedrijven die de Franse Egalim-wet niet respecteren. Die wet beschermt het inkomen van boeren in onderhandelingen met fabrikanten en supermarkten.

Daarnaast geeft de premier aan dat Attal zich zal blijven verzetten tegen het Europese Mercosur handelsverdrag, dat handel met enkele Latijns-Amerikaanse landen stimuleert. Sommige organisaties verzetten zich tegen dat verdrag, omdat het de handel stimuleert voor producten die een grote impact hebben op het milieu, zoals vlees en soja. Volgens de Franse premier zorgt het verdrag echter ook voor oneerlijke concurrentie.

Vervolgens gaf Attal aan dat er geen einde zal komen aan de subsidies voor landbouwdiesel en -benzine, ook al was de Franse regering dat wel van plan. Dat was een belangrijke eis van de landbouwers, die wilden dat voertuigen die de weg niet gebruiken (zoals tractoren) een lagere prijs kunnen betalen voor brandstof. 

Ook zouden de boeren gemakkelijker en sneller steun kunnen krijgen in geval van natuurrampen. Denk aan de stormen die onlangs door het westen en noorden van Frankrijk raasden en heel wat waterschade veroorzaakten. Er komt ook een noodbudget van 50 miljoen euro voor de biologische sector, die onlangs te maken kreeg met een nieuwe virale ziekte onder het vee. 

De plannen en aankondigingen van de premier gebeuren binnen de lijn die de Franse president Emmanuel Macron eerder al uitdroeg. Die zou ook de zaak van de Franse boeren in Europa willen bepleiten. Heel wat regels voor de landbouwsector worden namelijk vanuit het Europese parlement opgelegd. 

"We laten jullie niet in de steek", concludeerde Attal, "en we gaan op Europees niveau vechten om dingen in beweging te krijgen".

De frustraties binnen de Franse landbouwsector uiten zich in grootschalige protesten, die intussen al een week duren. De boeren gooien en vertrappen goedkoop geïmporteerde producten, zoals groenten en fruit, op straat. Op sommige plaatsen hebben ze mest op publieke gebouwen en supermarkten gespoten.

Ook vandaag vonden doorheen het land acties en protesten plaats. In heel het land zijn de snelwegen geblokkeerd met strobalen en tractoren. Dat leidt tot immense files. Onder meer de A1 tussen Parijs en Rijsel is in beide richtingen afgesloten voor het verkeer. Die belangrijke snelweg verbindt de hoofdstad met het noorden van Frankrijk.

Rond de Franse hoofdstad zouden daarnaast verschillende toegangswegen zijn geblokkeerd. Zo'n 200 tractoren nemen deel aan de blokkade. De boeren hadden al aangegeven dat ze Parijs zouden viseren als er op korte termijn geen oplossingen kwamen voor de problemen in de landbouwsector.

Ook in het zuiden van het land is er heel wat verkeershinder. In totaal is daar tot 400 kilometer aan snelwegen afgesloten door de blokkades van de boeren.

De boeren willen met hun protesten druk zetten op de Franse regering. De grootste boerenvakbond van het land FNSEA diende al een voorstel in bij de overheid, om de boeren hun tractor te laten keren.

Het voorstel bevat in totaal 140 eisen om de landbouwsector meer ademruimte te geven. Zo vraagt de vakbond dat er een minimumprijs komt voor de producten die Franse boeren produceren. Een melkboer krijgt in Frankrijk gemiddeld 33 tot 35 cent per liter melk, in ons land ligt die prijs op ongeveer 37 cent per liter.

Daarnaast wil de vakbond dat het verbod op bepaalde pesticiden wordt uitgesteld of afgeschaft. Het Nationale Gezondheidsagentschap gaf al aan dat ze producten met de stof S-metolachloor wil verbieden, omdat die stof mogelijk kankerverwekkend is. S-metolachloor wordt voornamelijk gebruikt in pesticides voor de teelt van maïs, suikerbiet en andere groenten.

VRT-journalist Tijs Neirynck is in Frankrijk om poolshoogte te nemen van de situatie. Volgens hem gaat het momenteel nog over lokale acties die zich zullen uitbreiden. 

"De landbouwers dreigen ermee nog verder te gaan", legt Neirynck uit. "Als er op korte termijn geen oplossingen komen, willen ze een grote oproep uitsturen en massaal naar Parijs trekken om de stad te bezetten. Ze beseffen natuurlijk dat niet alles meteen kan worden opgelost, maar ze willen een duidelijk signaal van de regering zien."

Niet alleen in Frankrijk, maar ook op andere plaatsen in Europa vinden verschillende en langdurige boerenprotesten plaats.

In Duitsland protesteert een groep boeren met ongeveer 250 tractoren voor de hoofdkantoren van de drie regeringspartijen in Berlijn. Ze betogen tegen geplande bezuinigingen, waaronder minder subsidie voor landbouwdiesel. Het gaat om landbouwers uit de deelstaat Brandenburg, die rond de Duitse hoofdstad ligt. Ook vorige week waren er al acties, met zo'n 6.000 tractoren die Berlijn toen lam legden.

In Polen en Roemenië hebben truckers en boeren blokkades opgeworpen om aan te klagen dat de Europese Unie invoertaksen op Oekraïense goederen schrapt.

De spanningen bereiken ook eigen land. In Wallonië vinden in verschillende provincies boerenacties plaats. Op die manier willen de landbouwers het bewustzijn bij het publiek vergroten. Een honderdtal tractoren verzamelde zich in Battice, in de provincie Luik. Ook in Henegouwen en Luxemburg komen de boeren de straat op. De boodschap op de borden is duidelijk. "L'Europe nous assassine", vertaald: "Europa maakt ons kapot".

Op sommige plaatsen werpen de Waalse boeren ook filterbarrières en grensblokkades op. Dat zorgt voor verkeersproblemen. Onder meer op de A27 tussen Verviers en Battice zijn er al wachtrijen. De hulpdiensten hebben al opgeroepen om de reddingsstroken op de snelwegen vrij te laten.

Ook in Brussel vinden op dit moment kleinschalige protesten plaats. De boeren gaven onder meer een strobaal aan de federale minister van Landbouw David Clarinval. "Op die manier wilden ze op een symbolische manier hun bezorgdheid uiten", zegt journalist Willem Van Mullem, die aan het kabinet van de minister staat.

De vertegenwoordigers van de boeren en de minister zaten ook samen om die zorgen te bespreken. De gesprekken zijn ondertussen afgelopen en verliepen volgens het kabinet van de minister "constructief".

"We hebben geluisterd naar de opmerkingen van de landbouworganisaties en hebben het engagement uitgesproken om de belangen van de landbouwers te blijven verdedigen", staat in een officiële reactie te lezen. Onder meer de versoepeling van controles op de landbouw en eerlijke concurrentie zouden zijn besproken.