Acteur Yassine Ouaich ("Grond") maakt podcast over opgroeien tussen twee culturen: "Ik zie mijn dubbele identiteit nu als een verrijking"

Het idee voor de podcast heeft acteur Yassine Ouaich, bekend van rollen in "Grond", "Styx" en "De twaalf", gekregen via zijn kat Atlas. "Ze zeggen dat een kat 9 levens heeft. Zou je als mens 9 keer hetzelfde ervaren of heb je 9 kansen om uit te zoeken wie je echt bent en het elke keer anders te doen?", vertelt hij in de proloog van "De 9 levens van Yassine".

Ouaich praat over zijn dubbele identiteit met acht andere Belgen met Marokkaanse wortels, onder wie een profvoetbalster, een voormalig gedetineerde en zijn eigen vader. Radio 1 heeft hem gevraagd om een podcast over dit thema te maken, naar aanleiding van de 60e verjaardag van het bilaterale migratieakkoord tussen Marokko en België.

"Het is bijna een spirituele reis geworden, omdat ik een andere kant van mezelf en mijn achtergrond heb leren kennen, via de gesprekken met gelijkgestemden", vertelt Ouaich in "Touché" op Radio 1.

Ouaich getuigt over hoe hij als tiener zonder stabiele thuissituatie geworsteld heeft met de verschillen tussen thuis en zijn leefwereld op school. "Ik wil mezelf niet als een slachtoffer zien, maar je leeft bijna schizofreen, door die grote cultuurverschillen. Alles is anders: de principes, de verwachtingen, de vibe. Dat is stresserend: ik heb er zelfs paniekaanvallen door gekregen."

"Je vindt nergens helemaal je plek. Daarom zoeken jongeren met Marokkaanse roots elkaar op straat op. Ze vinden elkaar in die gedeelde ervaring, vaak met een joint erbij om zichzelf te verdoven. Zo kan je in een negatieve spiraal belanden. Ik ben op een kruispunt in mijn leven zelf een andere weg op gegaan."

"We ervaren allemaal dezelfde strijd om twee verschillende culturen vanbinnen in harmonie te krijgen, maar dat lukt niet altijd. Belgen met een Marokkaanse achtergrond delen door hun dubbele identiteit een gemeenschappelijk leed, maar door de podcast zie ik dat nu ook als een verrijking."

"Leven tussen twee werelden vraagt om een moeilijk evenwicht, zeker als er thuis niet over emoties wordt gepraat. Ik vergelijk het met gescheiden ouders hebben. Ik ben het kind van een moederland en een vaderland, België en Marokko. Je wil één persoon zijn, maar bij elk van je gescheiden ouders verloopt het anders en gedraag je je dus noodgedwongen anders. En eigenlijk zat ik tussen drie culturen, want mijn vader is Berbers en mijn moeder Arabisch."

In de laatste aflevering van zijn podcast praat Ouaich met zijn eigen vader, op het Marokkaanse platteland van waar hij afkomstig is. "Een gesprek dat we nooit eeder hebben gevoerd, zoals veel van mijn leeftijdsgenoten. Terwijl mijn vader ongetwijfeld met allerlei zaken heeft geworsteld, om zijn moederland achter te laten en van nul te herbeginnen."

De eerste podcastgast van Ouaich is regisseur Adil El Arbi, die hij een warm hart toedraagt. "Ik wil Adil geen rolmodel noemen, want dan oefen je druk op iemand uit om die rol op te nemen. Maar het is dankzij de films van Adil en Bilall dat ik acteur ben geworden. Zij hebben het zaadje geplant dat zoiets mogelijk was. Je kan niet dromen van wat je nooit eerder gezien hebt. Adil is een inspiatiebron naar wie ik opkijk."

Volgens El Arbi bestaat er niet zoiets als "de Marokkaanse gemeenschap" in ons land. "Dat is een illusie, want Marokkanen in Brussel zijn helemaal anders dan die in Antwerpen of Mechelen, of mensen met een Berberse achtergrond tegenover Arabische roots", zegt hij in de podcast.

Ouaich deelt dat gevoel. "Uit gewoonte hebben we het over "de gemeenschap", omdat we als bijna enige acteur of regisseur die groep lijken te vertegenwoordigen. Maar de onderlinge verschillen zijn groot, zoals dat binnen de groep Vlamingen ook het geval is. Maar ik ben nooit gaan acteren met het idee om een volk te vertegenwoordigen."

"Wat Marokkanen gemeenschappelijk hebben, is de passionele manier van emoties tonen", zegt El Arbi. "Ik krijg als bekend figuur zowel passionele liefde van andere Marokkaanse Belgen, als passionele kritiek of regelrechte haat over hoe ik Marokkaanse Belgen toon in mijn films. Iedereen heeft recht op kritiek, maar doodsbedreigingen zijn nooit ok."

El Arbi vertelt ook hoe hij door zijn migratieachtergrond in zijn beginperiode als regisseur harder moest werken om dezelfde kansen te krijgen als collega's. "Vanuit een automatisme wordt er gekozen voor mannelijke, blanke Belgen. Goed is dus niet goed genoeg: als persoon met Marokkaanse roots moet je zó goed zijn dat ze niet om je heen kunnen. Dat geldt vaak ook voor vrouwen trouwens. Je wil tenslotte kansen krijgen omwille van je kwaliteiten, en niet voor je identiteit."

El Arbi is na zijn eerste Hollywoodervaringen razend ambitieus en droomt luidop van "enkele Oscars". In de podcast verklapt hij dat hij de regie van de razend populaire Franse Netflixreeks "Lupin" heeft laten schieten om "Grond" te maken. Die Play4-reeks over een Marokkaanse familie van begrafenisondernemers is de grote doorbraak geweest voor hoofdrolspelers Yassine Ouaich en Ahlaam Teghadouini, ook bekend van de VRT MAX-reeks "Roomies".

“Ik weet dat "Lupin" bij de best bekeken reeksen ter wereld behoort, maar ik vond en vind "Grond" nog altijd een veel belangrijker project. Een boeiender en origineler verhaal, helemaal waard om te vertellen", aldus El Arbi.