Waarom zijn sommige mensen heel ziek van Covid-19 en anderen niet? Wetenschappers vinden mogelijke verklaring

SARS-CoV-2, het virus dat tot voor kort de wereld in zijn greep hield, behoort tot de familie van de coronavirussen. Sommige leden van die familie veroorzaken banale verkoudheden. Anderen, zoals SARS, MERS en SARS-CoV-2 kunnen veel ernstigere gevolgen hebben en zelfs levensbedreigend zijn, al zijn er ook hier heel wat persoonlijke verschillen.

Iemand die voor het eerst besmet raakt met SARS-CoV-2 zal in 81 procent van de gevallen geen of enkel milde symptomen hebben. Soms is het wel serieus: tot vijf procent van alle besmettingen resulteert in een ernstig ziekteverloop, met zware ademhalingsproblemen of zelfs orgaanfalen.

Het is een vraag die wetenschappers al sinds de uitbraak van de pandemie bezighoudt. Zo ook professor Gerard Wong en zijn team aan UCLA, de Universiteit van Californië in Los Angelos. Samen met collega’s van verschillende Amerikaanse universiteiten publiceerde hij onlangs in het vakblad Proceedings of the National Academy of Sciences hoe het SARS-CoV-2 coronavirus erin slaagt om ons immuunsysteem tegen ons eigen lichaam te keren.

Ze onderzochten wat er gebeurt nadat ons immuunsysteem het virus uit de weg ruimt. Met behulp van een zelf ontwikkeld artificiële intelligentiesysteem scanden ze alle eiwitfragmenten die vrij kunnen komen wanneer ons lichaam het virus afbreekt. Uit die screening bleek dat bepaalde restfragmenten van deze virale eiwitten immuunsignalen kunnen uitlokken of versterken.

We moeten volgens de wetenschappers het virus niet enkel als een infecterend partikel beschouwen, maar ook als een reservoir aan eiwitfragmenten die op zichzelf misschien ongevaarlijk zijn, maar wel kunnen binden aan andere moleculen en daardoor het immuunsysteem kunnen stimuleren. “We tonen aan dat eiwitfragmenten van het SARS-CoV-2 virus samen met andere moleculen kunnen ‘hergroeperen’ tot een nieuw, pro-inflammatoir geheel dat versterkte immuunreacties kan uitlokken.”

Naast hun AI-analyse deden de onderzoekers ook experimenten in cellen en proefdieren. Daaruit bleek consistent dat fragmenten van het SARS-CoV-2-coronavirus een versterkte immuunreactie veroorzaakten in vergelijking met fragmenten van meer onschadelijke coronavirussen. Bij muizen konden de eiwitfragmenten van SARS-CoV-2 een enorme immuunrespons uitlokken, vooral in de longen.

De resultaten suggereren dat sommige van de ernstigste Covid-19-gevallen het resultaat zouden kunnen zijn van een veel te sterke stimulatie van het immuunsysteem, waardoor er ongecontroleerde ontstekingen ontstaan zoals de vaak beschreven ‘cytokinestormen’.

“De afbraak van het SARS-CoV-2 virus door het immuunsysteem is dus niet noodzakelijk het eindpunt”, schrijven de onderzoekers. Ze benadrukken dat het werkelijk doorgronden van de verschillende vormen van Covid-19 meerdere grootschalige studies in mensen zal vereisen. Hoewel dat uiteraard buiten het bestek van hun aanpak met behulp van machinelearning valt, onderstrepen de bevindingen wel dat de vrijgekomen virale eiwitfragmenten voor uiteenlopende effecten op het immuunsysteem kunnen zorgen, en dat dit veel minder het geval was voor de ‘gewone’ verkoudheidscoronavirussen.

“Onze resultaten wijken af van het standaardbeeld dat we hebben van een virale infectie”, zei Wong in het persbericht van UCLA. “Volgens dat beeld heeft de zieke gastheer die het virus vernietigt ‘gewonnen’, waarna verschillende onderdelen van het virus het immuunsysteem trainen om de indringer in de toekomst te kunnen herkennen. Covid-19 herinnert ons er opnieuw aan dat het niet altijd zo eenvoudig is.”

Wat als je nu weer corona krijgt? “Quarantaine is niet nodig, maar deze voorzorgsmaatregelen neem je best wel” (+)

Noch bacterie, noch virus: wat zijn ‘obelisken’ die wetenschappers hebben ontdekt in onze darmen? (+)

Kan iemand je alzheimer geven? Belgische expert licht mogelijke zeldzame manier van besmetting toe (+)